Nurettin Topçu Kimdir, Kaç Yaşında ve Nereli?
1909 yılında İstanbul’da doğan Nurettin Topçu, aslen Erzurumlu bir baba ve Eğinli (Kemaliye) bir annenin çocuğudur. Eğitim hayatına İstanbul’da başlayan Topçu, ilk ve orta öğrenimini Süleymaniye çevresindeki okullarda tamamladı. Daha sonra Vefa Lisesi ve İstanbul Erkek Lisesi’nde eğitim gördü. Genç yaşlarda felsefeye yönelmiş, zihinsel gelişimini erken yaşta şekillendirmeye başlamıştır.Avrupa’da İlk Ahlak Doktorası Yapan Türk
1928 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yükseköğrenim için Fransa’ya gönderilen Topçu, burada Strasbourg ve Sorbonne Üniversitelerinde felsefe eğitimi aldı. 2 Temmuz 1934’te Sorbonne Üniversitesi’nde “Conformisme et Révolte” (Uysallık ve İsyan) adlı teziyle doktorasını tamamladı. Bu çalışmasıyla, Avrupa’da ahlak felsefesi alanında doktora yapan ilk Türk olma unvanını kazandı. Doktora tezi, daha sonra onun düşünsel sisteminin temel taşı haline gelen “İsyan Ahlakı” düşüncesine evrildi.Mesleği Ne? Hangi Okullarda Görev Yaptı?
Topçu’nun mesleği felsefe öğretmenliğidir. Türkiye’ye döndükten sonra birçok lisede öğretmenlik yaptı. İzmir Lisesi, Vefa Lisesi, Galatasaray Lisesi, Denizli Lisesi, Robert Kolej ve İstanbul İmam Hatip Okulu gibi kurumlarda felsefe, ahlak ve sosyoloji dersleri verdi. Dolaylı olarak İstanbul Üniversitesi’nde de dersler verdi ancak akademik kadroda yer almadı. 1974’te emekliye ayrıldıktan bir yıl sonra, 1975 yılında, 66 yaşındayken İstanbul’da vefat etti.Felsefesi: İsyan Ahlakı Nedir?
Nurettin Topçu’nun en bilinen düşünsel katkısı, “İsyan Ahlakı” kavramıdır. Bu kavram, bireyin toplumsal ve otoriter yapılar karşısında körü körüne itaat etmeden, vicdanî bir hakikat arayışı içinde isyan etme sorumluluğunu ifade eder. Ona göre ahlak, sadece itaatle değil, anlamlı bir mücadeleyle ve hakikatin savunusuyla mümkündür. Bu anlayış, modern toplumda erdemin yeniden inşası için ahlaki cesaretin zorunluluğunu vurgular.Anadolu Sosyalizmi Nedir?
Nurettin Topçu’nun Türkiye’ye özgü siyasi-toplumsal çözüm önerisi, “Anadolu Sosyalizmi” kavramıdır. Bu düşünce; Batı tipi kapitalist veya komünist modelleri reddeder, yerine İslam’ın tasavvufi derinliğinden, Anadolu insanının erdemli yaşamından ve ahlak temelli sosyal adalet anlayışından beslenen bir model önerir. Ona göre Anadolu sosyalizmi; hem sınıfsız bir toplum ideali, hem de maneviyatla beslenen bir toplumsal dayanışma fikridir.Milliyetçilik Anlayışı: Ruh Temelli Kimlik
Ziya Gökalp’in pozitivist ve maddeci milliyetçilik anlayışına karşı çıkan Topçu, milliyetçiliği tarihle, coğrafyayla, kültürle ve özellikle İslam tasavvufu ile bütünleşmiş bir ruhsal bağlılık olarak tanımlar. Ona göre milliyetçilik, sadece bir etnisite ya da kültür meselesi değil, ahlaki ve metafizik bir idealin halkla bütünleşmesidir.Eğitim Anlayışı ve Maarif Davası
Topçu’ya göre eğitim, yalnızca teknik bilgi aktarımı değildir. Eğitim, bireyi erdemli, ahlaklı ve hakikati arayan bir insan haline getirme sürecidir. Bu düşüncesini en açık şekilde “Türkiye’nin Maarif Davası” adlı eserinde işler. Eğitim sisteminde materyalizm ve pragmatizmin egemenliğine karşı çıkar. Okulu bir mabet gibi gören Topçu, öğretmenin toplumun manevi lideri olması gerektiğini savunur.Nurettin Topçu’nun Eserleri
Nurettin Topçu, hayatı boyunca hem akademik hem de popüler düzeyde birçok eser kaleme almıştır. İşte bazı önemli kitapları:
İsyan Ahlakı Türkiye’nin Maarif Davası Var Olmak İslam ve İnsan Ahlâk Nizamı Devlet ve Demokrasi Millet Mistikleri Yarınki Türkiye Reha (Roman) Mevlâna ve Tasavvuf Kültür ve Medeniyet İradenin Davası Bu eserlerin çoğu daha sonra 21 ciltlik bir külliyat haline getirilmiş ve 1997–2005 yılları arasında yayımlanmıştır. Haberin Buradan’ın haberine göre, Nurettin Topçu, sadece bir felsefeci değil, aynı zamanda bir eğitim reformcusu, bir ahlak öncüsü ve bir manevi yol gösterici olarak Türkiye’nin düşünce tarihinde silinmez izler bırakmıştır. Bugün hâlâ onun eserleri, felsefi duruşu ve eğitim anlayışı; öğretmenler, akademisyenler ve genç entelektüeller için rehber niteliğindedir.
