OpenAI, yeni GPT-5 modelleri “instant” ve “thinking” sürümleriyle birlikte ChatGPT’nin siyasi eğilimlerini ölçen kapsamlı bir iç test yürüttüğünü duyurdu. Şirket, bu testte 100 tartışmalı konuyu (göç, sağlık politikaları gibi) beş farklı ton ve yönlendirmeyle (liberal, muhafazakar ve nötr varyasyonlar dahil) modele sunarak cevaplarını analiz etti.
TESTİN İŞLEYİŞİ VE BULGULAR
Her bir konu, modele hem “liberal taraflı” hem de “muhafazakar taraflı” prompt’larla yönlendirildi. ChatGPT’nin verdiği yanıtlar, başka bir yapay zeka tarafından “kullanıcı geçersiz kılma, duygusal yükseltme, tek taraflı sunum, görüş ifadesi” gibi kriterler üzerinden değerlendirildi.
GPT-5 modellerinin sonuçları, önceki kuşaklara kıyasla %30 daha düşük “önyargı skoru” elde ettiklerini ortaya koydu. Buna karşın, özellikle “yüksek oranda liberal eğilimli” yönlendirmelerde modelin hala orta düzeyde bir önyargı sergilediği belirtildi. İlginç bir şekilde, tutucu yöndeki yönlendirmelerin modelin yanıtlarını etkilemede daha az baskın rol oynadığı gözlemlendi.
ŞİRKETİN GÖRÜŞÜ VE RİSKLER
OpenAI, bu testin amacının “ChatGPT’nin siyasi konularda taraf tutmaması” olduğunu vurguluyor. Şirket, geliştirdiği değerlendirme sisteminin hem dilin yükünü hem de modelin doğal eğilimlerini objektif biçimde ölçtüğünü savunuyor. Ancak testin kamuoyuna açık şekilde paylaşılmaması, kullanılan kriterlerin şeffaflığına dair soru işaretleri doğuruyor. Ayrıca, değerlendirmeyi yapan yapay zekanın kendi algoritmik önyargılarının sürece nasıl yansıdığı da tartışma konusu.
ABD’deki son düzenlemeler, “woke AI” olarak tanımlanan, eleştirel ırk teorisi ya da sistemik önyargılara referans veren yapay zekaların devlet kurumlarında kullanılmasını sınırlıyor. Bu ortamda OpenAI’nin tarafsızlık iddiası, yalnızca teknik değil, aynı zamanda politik bir hamle olarak da değerlendiriliyor.
OpenAI’nin bu adımı, ChatGPT’nin siyasi önyargılardan arındırılması yönünde önemli bir teknik deneme olarak öne çıkıyor. Ancak testin kapsamı, puanlama kriterleri ve değerlendirme yönteminin şeffaflığı konusunda soru işaretleri devam ediyor. Gerçek anlamda tarafsız bir yapay zeka hedefi, yalnızca algoritmik düzenlemelerle değil, etik ve toplumsal denetimle de mümkün görünüyor.