Anayasa Mahkemesi (AYM), Tokat T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutulan ve terör örgütü PKK üyeliği suçundan hükümlü iki kişinin avukatlarıyla yaptığı görüşmelere ilişkin dikkat çeken bir karara imza attı. Mahkeme, uzun süreli ve gerekçesiz şekilde uygulanan kısıtlamaların özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
AVUKAT GÖRÜŞMELERİ KAYDA ALINDI
AYM’nin kararına konu olayda, Tokat Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine İnfaz Hakimliği tarafından 12 Nisan 2019 tarihinde aralarında Önder Al ve Zeki Temel’in de bulunduğu 36 hükümlü hakkında tedbir kararı alındı.
Bu karar kapsamında hükümlülerin:
Avukatlarıyla yaptıkları görüşmeler kayda alındı,
Görüşmeler sırasında görevli bulunduruldu,
Avukat–müvekkil arasındaki belge ve yazışmalara el konuldu.
Savcılık, bu uygulamanın gerekçesi olarak cezaevlerindeki PKK’li hükümlülerin örgütsel açlık grevleri düzenlediğini ve yeni eylem talimatlarının avukatlar aracılığıyla iletilebileceğine dair istihbarat bulunduğunu ileri sürdü.
TEDBİR 3 AY DENİLDİ, 17 AYI AŞTI
Başlangıçta 3 aylığına uygulanan tedbir, ilerleyen süreçte birçok kez uzatıldı. Son uzatma kararı 22 Eylül 2020 tarihinde verildi. Bu karara yapılan itirazlar ise reddedildi.
Böylece söz konusu kısıtlamalar, aralıksız şekilde 17 ayı aşkın süre boyunca devam etti.
Başvurucular Önder Al ve Zeki Temel, uygulanan tedbirler nedeniyle avukat yardımından etkin şekilde yararlanamadıklarını, vekil-müvekkil gizliliğinin ihlal edildiğini ve uygulamanın ölçüsüz olduğunu belirterek Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AYM, incelemesinde müdahalenin kanuni dayanağının ve “kamu düzeni ile güvenliği” kapsamında meşru bir amacının bulunduğunu kabul etti. Ancak Mahkeme, tedbirlerin sürekli uzatılmasına ilişkin kararlarda, kısıtlamanın neden hâlâ gerekli olduğuna dair yeterli ve somut gerekçe sunulmadığını vurguladı.
Kararda ayrıca:
Değişen koşulların değerlendirilmediği,
Daha hafif tedbirlerin neden tercih edilmediğinin açıklanmadığı,
Uzun süreli uygulamanın demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı tespitlerine yer verildi.
ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 20. maddesi kapsamında güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Tedbirlerin başvuru tarihinden sonra kaldırıldığı anlaşıldığı için yeniden yargılama yoluna gidilmedi.
Mahkeme, başvurucular Önder Al ve Zeki Temel’e ayrı ayrı 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
