Propaganda, insanların düşüncelerini ve davranışlarını etkilemek amacıyla yapılan sistemli iletişim faaliyetleridir. Harold Lasswell’e göre propaganda, açıklamaların manipülasyonu yoluyla insan davranışını etkileme tekniğidir. Adolf Hitler ise propagandayı, kitleleri belirli bir amaç doğrultusunda yönlendirmek için kullanılan bir araç olarak tanımlamıştır.
NEDEN PROPAGANDA KULLANILIR?
-
yüzyıl propaganda çağı olarak nitelendirilmektedir. Görsel iletişim, reklam, siyaset ve savaş alanlarında propaganda önemli bir araçtır. Umberto Eco’ya göre, demokratik bir toplumda görseller eleştirel düşünceyi teşvik edecek şekilde kullanılmalıdır.
Propagandanın başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Savaş dönemlerinde psikolojik silah olarak,
- Reklam ve pazarlama aracı olarak,
- Siyasal ikna yöntemi olarak.
PROPAGANDA ARAÇLARI NELERDİR?
- Fotoğraf ve karikatürler
- Gazete, broşür, dergi ve kitaplar
- Günlük tüketim malzemeleri
- Kamuoyu araştırmaları
- Afişler, duvar ilanları ve beyannameler
- İstatistikler ve raporlar
- Edebi ürünler: şiirler, nükte, hicivler, şarkılar
- Müzik ve tiyatro eserleri
PROPAGANDA TÜRLERİ NELERDİR?
Beyaz propaganda: Kaynağı bellidir, güvenilir görünür.
Gri propaganda: Kaynağı gizlidir, doğrulukla yalan karışır.
Kara propaganda: Kaynak tamamen gizlenir, iftira ve sahte belgeler kullanılır.
PROPAGANDA TEKNİKLERİ NELERDİR?
- Çağrışım: Bir kişi, kurum veya değerin olumlu/olumsuz özelliklerini başka birine yansıtmak.
- Sürüye uyma: “Herkes yapıyor” mantığıyla ikna etmek.
- Güzel insanlar: Ürün veya ideolojiyle mutluluk ve başarı ilişkilendirmek.
- Sıcacık ve kıvırcık: Aile, çocuk veya hayvan görüntüleriyle duygusal bağ kurmak.
- Gösterişli genellemeler: Demokrasi, özgürlük, vatanseverlik gibi erdemli kelimelerle ikna etmek.
- Mizah: Ürünü veya mesajı olumlu duygularla ilişkilendirmek.
- Nostalji: “Eski güzel günler”e dönüş vaadiyle etki yaratmak.
- Belagatli sorular: Cevabı zaten belli olan sorularla ikna etmek.
PROPAGANDA PROJESİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
- Propaganda tekniklerini bilmek
- Etkili ve doğru slogan oluşturmak
- Uygun görseller seçmek
PROPAGANDA SLOGANLARINDA DİKKAT EDİLECEKLER
- Basit ve anlaşılır olmalı
- Özgün ve akılda kalıcı olmalı
- İnanılır ve olumlu duygular uyandırmalı
- Markanın/mesajın kimliğini yansıtmalı
