Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın yazılı açıklamasında, ABD’nin 2019 yılında Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) çekildiği hatırlatıldı. ABD ve müttefiklerinin, çeşitli bölgelerde orta ve kısa menzilli füze sistemleri konuşlandırma planlarını belirgin şekilde ortaya koyduğu ve bu planları fiilen uygulamaya başladığı vurgulandı.
ABD'NİN FÜZE ADIMLARI RUSYA GÜVENLİĞİNİ TEHDİT EDİYOR
Açıklamada, ABD yapımı kara konuşlu orta ve kısa menzilli füzelerin Avrupa ile Asya-Pasifik bölgelerinde konuşlandırılması nedeniyle Rusya'nın güvenliğinin ciddi biçimde tehdit altında olduğu belirtildi. Bu gelişmeler üzerine Rusya’nın, moratoryumun devamı için gereken koşulların ortadan kalktığını ilan ettiği aktarıldı.
PUTİN YENİ FÜZE SİSTEMİNİN GEREKLİLİĞİNİ SAVUNUYOR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Haziran 2024'te yaptığı açıklamada ABD’nin dünya genelinde orta ve kısa menzilli füze sistemleri konuşlandırdığını ifade etti.
1987’de SSCB ile ABD arasında imzalanan ve 500 ila 5 bin 500 kilometre menzile sahip, nükleer başlık taşıyabilen orta ve kısa menzilli füzelerin yasaklanmasını öngören INF Anlaşması’ndan ABD, 2019 yılında çekilmişti. Rusya ise ABD'nin bu füzeleri farklı bölgelere konuşlandırmaması durumunda karşı adım atmayacağını duyurmuştu. Ancak son dönemde ABD ve müttefiklerinin füze yerleştirme faaliyetlerini artırması, Rusya'nın moratoryumu sona erdirme kararını beraberinde getirdi.
FÜZE MORATORYUMU NEDİR?
Füze moratoryumu, belirli bir süre boyunca belirli tipteki füze sistemlerinin geliştirilmesi, üretimi, test edilmesi veya konuşlandırılmasının geçici olarak durdurulması anlamına geliyor. Bu moratoryum genellikle ülkeler arasında güvenlik ve stratejik dengeyi korumak amacıyla anlaşmalar kapsamında uygulanıyor. Özellikle nükleer ve orta ile kısa menzilli balistik füze sistemleri üzerinde yapılan moratoryumlar, tarafların askeri gerilimi azaltma ve silahlanma yarışını kontrol altına alma niyetiyle devreye giriyor. Örneğin, Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan çeşitli anlaşmalar, füze moratoryumlarını içererek karşılıklı saldırı kapasitesinin sınırlanmasını hedeflemiştir. Moratoryum süresi boyunca füze teknolojilerinin test edilmesi veya yerleştirilmesi engellenirken, anlaşmanın ihlali durumunda taraflar arasında diplomatik krizler yaşanabilir. Böylece füze moratoryumu, uluslararası güvenlik mekanizmasının önemli bir unsuru olarak hem bölgesel hem küresel barışın sağlanmasında rol oynar.
