Kredi kartı komisyonları, IBAN kısıtlamaları ve artan sahte para vakaları, Türkiye genelinde küçük esnafı yeniden nakit paraya yöneltti. Bu dönüşüm, sadece ödeme alışkanlıklarını değil, sokaktaki ticaretin dinamiğini de değiştirdi. Artık bankalarda görmeye alışık olduğumuz para sayma makineleri, berberden manava, kırtasiyeden pazar tezgahlarına kadar birçok işletmede yerini almış durumda.
Zincir Market Raflarında Bile Para Sayma Makineleri Var
Önceden yalnızca kırtasiye ve elektronik mağazalarında satılan para sayma cihazları, artık zincir marketlerin popüler ürünleri arasında yer alıyor. 2025 yılının ilk altı ayında bu cihazlara olan ilgi rekor düzeye ulaştı. E-ticaret sitelerinde bazı modeller haftalarca tükendi. Uzmanlar, bu makinelerin yılın en çok satılan küçük ev aletlerinden biri haline geldiğini belirtiyor.
Hız, Güvenlik ve Sahteciliğe Karşı Önlem
Özellikle yüksek hacimli nakit işlem yapan esnaf için bu makineler büyük kolaylık sağlıyor. İstanbul Sarıyer’de pazarcılık yapan bir esnaf, “Eskiden hesap makinesiyle idare ederdik. Şimdi binlerce lira el değiştiriyor, sahte paralarla da sık karşılaşıyoruz. Bu makineyle hem hızlı sayım yapıyorum hem de sahte parayı anında tespit ediyor” diyerek yeni dönemin zorunluluklarını özetliyor.
Çanta Boy, Taşınabilir ve Bluetooth Özellikli Modeller Revaçta
Yerli üreticiler de taleplere hızla yanıt vererek farklı ihtiyaçlara uygun modeller geliştirdi. USB ile çalışan, bataryalı ya da taşınabilir çanta tipi makineler, sokak esnafı tarafından tercih ediliyor. Bazı gelişmiş modeller ise Bluetooth ile cep telefonuna veri aktarabiliyor. Kullanıcı yorumları, mahalle esnafının birbirine en iyi sahte para ayırt eden modeli önerdiğini gösteriyor.
Neden Bu Kadar Yaygınlaştı? İşte Sebepler
Uzmanlar, para sayma makinelerinin bu kadar hızlı yayılmasının temel nedenlerini şöyle sıralıyor:
- Yüksek Komisyonlar: Kredi kartı tahsilatlarında alınan %3,5 ila %4,2 arasındaki kesintiler, esnafın kârını azaltıyor.
- Geç Ödemeler: Kart işlemlerindeki 30-45 günlük ödeme süreleri nakit akışını zora sokuyor.
- IBAN Kısıtlamaları: Kişisel IBAN üzerinden tahsilat yapmak artık daha riskli ve yasal sınırlamalara tabi.
- Sahte Para Riski: Özellikle 200 TL'lik banknotlarda artan sahtecilik olayları, fiziksel para kontrolünü zorunlu hale getiriyor.
Kayıt Dışı Ekonomiye Dikkat!
Uzmanlar, bu makinelerin yaygınlaşmasının bir yönüyle kayıt dışı ekonomi riskini artırabileceği uyarısında bulunuyor. Mali müşavirler, bu cihazların fatura kesme ve satış sistemlerine entegre çalışması gerektiğini vurguluyor. Aksi halde nakit tahsilat, vergilendirme sisteminden koparak ekonomide denetimi zorlaştırabilir.