Hukuk sisteminde tanık gösterme, bir davada tarafların iddia ve savunmalarını desteklemek için tanık isimlerini mahkemeye bildirmesi işlemidir. Dava sürecinde iddiasını ispatlamak isteyen taraf, olayları görgüye dayalı olarak aktaran kişileri tanık olarak gösterebilir.
TANIK GÖSTERME NEDİR?
Tanık gösterme; davacı veya davalının, uyuşmazlık konusu olaylarla ilgili bilgi sahibi olan kişileri mahkemeye bildirerek dinlenmelerini istemesidir. Tanık, davada taraf değildir; sadece bildiğini, gördüğünü veya duyduğunu mahkemeye aktarır. Bu beyan, hâkimin delilleri değerlendirmesinde önemli bir rol oynar.
TANIK GÖSTERME NASIL YAPILIR?
-
Tanık gösterecek taraf, mahkemeye tanık listesi sunar.
-
Listede tanığın adı, soyadı, adresi ve hangi konuda bilgi vereceği belirtilir.
-
Tanıkların davaya çağrılması ve dinlenmesi mahkeme tarafından sağlanır.
-
Usulüne uygun çağrılan tanık, tanıklık yapmakla yükümlüdür.
TANIK GÖSTERMENİN AMACI
-
Tarafların iddialarını desteklemek
-
Olayın aydınlatılmasına yardımcı olmak
-
Hâkimin vicdani kanaatini oluşturmasına katkı sağlamak
TANIKLIK YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Tanıklık, Türk Hukuku’nda bir vatandaşlık görevi olarak kabul edilir. Haklı bir sebep olmadan tanıklıktan kaçınmak mümkün değildir. Ancak bazı hallerde (örneğin tanığın kendisini veya yakınlarını suçlaması durumu) tanıklıktan çekinme hakkı vardır.
TANIK GÖSTERMEYİ SINIRLAYAN DURUMLAR
-
Tanık, yalnızca duyum değil, olayı bizzat görgüye dayalı olarak anlatmalıdır.
-
Tarafların sırf davayı uzatmak amacıyla gereksiz tanık göstermesi kabul edilmez.
-
Bazı davalarda tanık delili sınırlı olarak kullanılabilir (örneğin belirli miktarın üzerindeki para alacaklarında yazılı delil şartı).