Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, uluslararası kamuoyuna verdiği önemli mesajda ülkesinin “pragmatik, bağımsız ve istikrara odaklı” bir yol izleyeceğini vurguladı. Al Jazeera’ye verdiği röportaj, Kazakistan’ın yalnızca Orta Asya’nın değil, Türk Dünyası’nın da stratejik aktörü olarak nasıl konumlandığını ortaya koydu.
Tokayev, ülkesinin modernleşme, dijital dönüşüm ve siyasal reform yolunda ilerlediğini, bu süreçte de hiçbir küresel gücün etkisinde hareket etmeyeceğini ifade etti. “Biz kendi yolumuzu çizeceğiz, istikrar ve ilerleme birbirine bağlıdır,” diyerek, reformların ancak güçlü bir iç dengeyle sürdürülebileceğini belirtti.
Reformlar ve istikrar birlikte yürümeli
Siyasi reformlar, yedi yıllık tek dönem başkanlık sistemi ve muhalefet partilerine tanınan yasal haklarla somutlaştı. Tokayev, “2029’da görevi bırakacağım. Bu, halkımın talebidir,” diyerek, otoriter eğilimlerden uzak bir liderlik anlayışı benimsediğini gösterdi.
İfade özgürlüğü ve sivil toplumun gelişimi konusunda eleştiriler geldiğini kabul eden Tokayev, hukukun üstünlüğüne dayalı bir dönüşüm süreci yürüttüklerini, ancak reformların kaosa dönüşmemesi için sabırlı olunması gerektiğini vurguladı.
Dış politika: Ne Rusya’nın gölgesinde, ne Batı’nın etkisinde
Kazakistan’ın çok yönlü dış politikası dikkat çekiyor. Tokayev, hem Rusya ile stratejik işbirliğini sürdüreceklerini, hem de Avrupa Birliği, Çin ve ABD ile ekonomik ve siyasi bağları güçlendireceklerini açıkladı. Özellikle Orta Koridor ve Trans-Hazar lojistik projeleri, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltma hedefiyle öne çıkıyor.
“Bizim için önemli olan, tek bir yöne bağımlı kalmamak. Bütün yönlere açık, dengeli bir dış politika izliyoruz,” diyerek Türk Devletleri Teşkilatı ile ilişkileri de güçlendirmeye açık olduklarını ima etti.
Tokayev'den BRICS ve BM’ye eleştiri
BRICS gibi yapıları “programsız, kuralsız” oluşumlar olarak tanımlayan Tokayev, mevcut uluslararası sistemin zayıfladığını, orta ölçekli devletlerin yeni bir küresel vizyon üretmesi gerektiğini ifade etti. “Dünya çok kutuplu ama henüz çok sesli değil,” sözleriyle BM’nin tıkandığını ve yeni denge arayışlarının yükseldiğini belirtti.
Ekonomi: Hedef hidrokarbonsuz gelecek
Tokayev, Kazakistan’ın petrol ve gaz bağımlılığından çıkmayı hedeflediğini, 2030 sonrası için yeşil dönüşüm planları geliştirdiklerini söyledi. “Şu an için kömürden hemen vazgeçmek mümkün değil ama yönümüz net,” diyerek, tarım, dijitalleşme ve altyapı yatırımlarına odaklandıklarını açıkladı.
ABD ile nükleer enerji ve nadir madenler gibi stratejik alanlarda ticareti artırma planlarını da paylaştı.
Tokayev’in mesajı net: Ne kaosa, ne bağımlılığa izin var
Cumhurbaşkanı Tokayev’in bu açıklamaları, sadece Kazakistan için değil, bölge ülkeleri ve Türk Dünyası için de dikkatle okunmalı. Hem içeride yeni bir devlet aklı geliştirilmeye çalışılıyor, hem de dış dünyaya karşı bağımsızlık ve çok yönlü diplomasi öne çıkarılıyor.
Tokayev’in şu sözleri röportajın özeti niteliğinde:
“Bir ülkenin başkanı, Tanrı’nın elçisi değil; devlet yöneticisidir. Biz halkımıza karşı sorumluyuz, tarihe karşı değil.”