Travma, kişinin bedenini veya ruhunu olumsuz yönde etkileyen, derin izler bırakan olayları ifade eder. Travma; kazalar, şiddet, doğal afetler, kayıplar ya da ağır stres durumları sonucunda ortaya çıkabilir. Tıp ve psikoloji alanlarında travma farklı açılardan ele alınsa da temel nokta, kişinin yaşamını ve işlevselliğini ciddi şekilde sarsmasıdır.
Travma Olunca Ne Olur?
Travma sonrası kişi hem bedensel hem de ruhsal tepkiler verebilir. Vücutta şok hali, donakalma, kalp çarpıntısı, nefes darlığı görülebilir. Ruhsal olarak ise korku, kaygı, çaresizlik, öfke veya yoğun üzüntü ön plana çıkar. Bazı kişiler travmatik olayı unutmamakla birlikte, tekrar tekrar yaşıyormuş gibi hissedebilir.
Ruhsal Travma Ne Demek?
Ruhsal travma, bireyin yaşadığı olayın duygusal ve psikolojik olarak kaldıramayacağı kadar ağır olmasıyla ortaya çıkar. Deprem, savaş, taciz, kayıp veya şiddet olayları ruhsal travmaya yol açabilir. Kişi kendisini güvende hissetmez, sürekli tedirgin olur ve günlük yaşamını sürdürmekte zorlanır.
Psikolojik Travma Nedir?
Psikolojik travma, kişinin zihinsel ve duygusal sağlığını etkileyen ağır stres tepkisidir. Psikolojik travma belirtileriarasında:
- Sürekli korku ve kaygı hali
- Kabuslar ve uyku bozuklukları
- Sosyal hayattan uzaklaşma
- Travmatik olayı hatırlatan durumlardan kaçınma
- Konsantrasyon ve hafıza sorunları yer alır.
Travma psikolojide genellikle Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) kavramı ile birlikte ele alınır.
Travma Psikolojik Olarak Nedir?
Psikoloji alanında travma, kişinin hayatını tehdit eden ya da güven duygusunu sarsan olayların ardından ortaya çıkan ruhsal yara olarak tanımlanır. Psikoloji uzmanları, travmanın kişinin benlik algısını, ilişkilerini ve hayata bakışını değiştirebileceğini belirtir.
Travma Tıpta Nedir?
Tıp alanında travma, dış etkenler nedeniyle vücutta meydana gelen yaralanma, doku zedelenmesi veya fizyolojik bozukluktur. Trafik kazaları, düşmeler, darp, yanıklar ve ameliyatlar fiziksel travmaya neden olabilir. Bu durumda vücutta kırık, kanama, iç organ hasarı gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
Fiziksel Travma Nedir?
Fiziksel travma, vücudun dışarıdan gelen bir etkiyle zarar görmesidir. Spor yaralanmaları, trafik kazaları, darbe, kesik veya yanıklar fiziksel travmaya örnektir. Fiziksel travma bazen ruhsal travmayı da tetikleyebilir; yani beden yaralanırken aynı zamanda psikolojik izler de bırakabilir.
Travma Belirtileri Nelerdir?
Travmanın etkileri kişiden kişiye değişmekle birlikte en sık görülen belirtiler şunlardır:
- Şok ve donakalma hali
- Kalp çarpıntısı, nefes darlığı
- Yoğun korku ve panik
- Kabuslar ve uyku bozuklukları
- İştah kaybı veya aşırı yeme
- Sürekli olayı hatırlama, flashback
- Sosyal hayattan uzaklaşma, içine kapanma
- Öfke patlamaları ve sinirlilik