Trigliserid, vücutta en yaygın görülen yağ türüdür ve hem bitkisel hem hayvansal gıdalardan alınır. Sindirimden sonra kana karışan trigliseridler enerji olarak kullanılır, kullanılmayan kısmı ise yağ dokusunda depolanır. Ancak kandaki trigliserid seviyesinin yükselmesi, karaciğer yağlanmasından kalp krizine kadar birçok ciddi sağlık sorununa neden olabilir.
TRİGLİSERİD NEDİR
Trigliserid, yemeklerle alınan fazla kalorilerin vücutta depolanmış halidir. Vücut, ihtiyaç duyduğunda bu depolanan trigliseridleri enerjiye dönüştürür. İnsan vücudundaki yağın büyük kısmını trigliseridler oluşturur. Uzun süreli açlık, fiziksel aktivite ya da hormon üretimi sırasında trigliserid enerji kaynağı olarak kullanılır.
TRİGLİSERİDİN VÜCUDA FAYDALARI
Trigliserid vücut ısısını korumaya, organları dış etkilerden korumaya ve enerji sağlamaya yardımcı olur. Hücrelerin beslenmesini destekleyen bu yağ türü, bağışıklık sisteminin çalışmasına da katkıda bulunur. Lipaz enzimleri tarafından parçalanarak kana geçen trigliseridler, lipoproteinlerle hücreler arasında taşınır. Enerjiye ihtiyaç duyulduğunda lipaz enzimi trigliseridleri yağ asitlerine ayırarak enerji üretir.
TRİGLİSERİD SEVİYESİ KAÇ OLMALI
Trigliserid değeri kan testlerinde mg/dl cinsinden ölçülür. 150 mg/dl altındaki değer normal kabul edilir. 151-200 mg/dl arası sınırda yüksek, 201-499 mg/dl arası yüksek, 500 mg/dl üzeri ise çok yüksek seviye olarak değerlendirilir.
TRİGLİSERİD YÜKSEKLİĞİ NEDİR
Kandaki trigliserid seviyesinin 150 mg/dl’nin üzerinde olması trigliserid yüksekliği olarak tanımlanır. Bu durum karaciğer yağlanması, damar sertliği, felç, kalp krizi ve pankreas iltihabı gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca kolesterol dengesizlikleriyle birlikte metabolik sendromun bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.
TRİGLİSERİD YÜKSEKLİĞİNİN NEDENLERİ
Trigliserid yüksekliğine karbonhidrat ve şeker açısından zengin beslenme, işlenmiş gıdalar, obezite, alkol kullanımı, hareketsizlik ve genetik faktörler neden olabilir. Ayrıca karaciğer ve böbrek hastalıkları, diyabet ve tiroid sorunları da trigliserid seviyesini artıran etkenlerdendir.
TRİGLİSERİD YÜKSEKLİĞİNİN SONUÇLARI
Yüksek trigliserid, damar sertliğine, kalp krizi ve inme riskine yol açabilir. Ayrıca karaciğer ve dalakta yağlanma, pankreas iltihabı gibi hastalıklara sebebiyet verir. Bu nedenle trigliserid seviyesinin düzenli olarak ölçülmesi ve yüksekliğin erken dönemde fark edilmesi büyük önem taşır.
TRİGLİSERİD YÜKSEKLİĞİNDE YAPILMASI GEREKENLER
Trigliserid yüksekliği yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir. Sağlıksız karbonhidrat tüketiminin azaltılması, düzenli egzersiz yapılması, trans yağlardan uzak durulması ve doymamış yağların tercih edilmesi önerilir. Şekerli gıdalar, kızartmalar ve fast-food ürünlerinden kaçınılmalıdır. Lifli besinler, sebze ve meyveler, tam tahıllar trigliserid seviyesini düşürmede yardımcı olur.
TRİGLİSERİD DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR
Kanda trigliserid değerinin 50 mg/dl’nin altına düşmesi trigliserid düşüklüğü olarak kabul edilir. Bu durum genellikle gıda yetersizliği, hipertiroidi veya sindirim sistemi rahatsızlıklarından kaynaklanabilir.
TRİGLİSERİD DÜŞÜKLÜĞÜNÜN BELİRTİLERİ
Trigliserid seviyesinin düşük olduğu kişilerde cilt kuruluğu, saç dökülmesi, kas kaybı, üşüme ve halsizlik görülebilir. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıflaması da olası belirtiler arasındadır.
TRİGLİSERİDİ DÜŞÜREN BESİNLER
Yulaf, arpa, mercimek, tam tahıllı makarna gibi besinler; somon, uskumru, sardalya ve ton balığı gibi omega-3 açısından zengin balıklar trigliseridi düşürür. Zeytinyağı, avokado yağı ve kuruyemişler de faydalı yağ kaynaklarıdır. Lifli sebzeler ve yeşil yapraklı gıdalar da bu süreçte etkilidir.
TRİGLİSERİD HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Trigliserid ve kolesterol farklı lipid türleridir. Trigliserid vücuda enerji sağlarken kolesterol hücre yapısında ve hormon üretiminde görev alır. Trigliserid testleri genellikle lipid paneliyle birlikte yapılır ve ölçüm öncesinde 8-12 saat açlık gerekir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve alkol tüketiminden kaçınma trigliserid seviyesini düşürmede etkili yöntemlerdir.
