Konu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bugün Washington’a yapacağı ziyarette de gündeme gelebilir. Erdoğan’ın ABD Başkanı Donald Trump ile Oval Ofis’teki görüşmesinde bu teklifin masaya getirilip getirilmeyeceği kesin değil. Ancak Ankara’daki kulislerde, görüşmenin bu konuda kritik bir dönüm noktası olabileceği değerlendiriliyor.
F-16 PLANI KÜÇÜLMÜŞTÜ
Geçtiğimiz yıl Ankara, 79 modernizasyon kitinden vazgeçmiş, bunun yerine mühimmat paketiyle birlikte 40 adet F-16 Viper satın almayı taahhüt etmişti. Bu değişiklik, anlaşmanın toplam değerini 23 milyar dolardan 7 milyar dolara düşürdü. Şimdi ise bazı üst düzey yetkililer, F-16 alımını ve mühimmat paketinin bir kısmını tamamen iptal ederek bütçeyi Kaan’a yönlendirmek istiyor. Bu yaklaşım, hem milli projeye daha fazla kaynak ayırma isteği hem de ABD ile yeni bir pazarlık zemini yaratma çabasının göstergesi olarak yorumlanıyor.
KAAN İÇİN MOTOR FORMÜLÜ
Türkiye’nin öncelikli hedefi, yerli üretim beşinci nesil savaş uçağı Kaan’ı hızla hizmete sokmak. Projenin ilk aşamasında Kaan jetleri, F-16’larda da kullanılan General Electric üretimi F110 motorlarıyla uçacak. Ancak Türkiye uzun vadede 2030’larda yerli motor üretimine geçmeyi planlıyor.
Konuya yakın bir kaynak, “Ankara’da bazı kesimler, F-16’lara milyarlarca dolar harcamak yerine, fonların Kaan ile uyumlu motor alımına aktarılmasını savunuyor” dedi. Savunma kulislerinde bu öneri, Kaan’ın takvimini öne çekebilecek stratejik bir hamle olarak görülüyor.
Buna karşın Türk Hava Kuvvetleri, yaşlanan F-16 filosunun operasyonel risk oluşturduğunu vurguluyor. Bazı yetkililer, 40 adet F-16 Viper’ın acilen alınması gerektiğini belirtiyor. Diğer tarafta ise mevcut F-16’ların yerli mühimmat ve teknolojilerle modernize edilmesinin daha mantıklı olduğu savunuluyor. Bu görüşe göre, geçici çözümlere milyarlarca dolar harcamak yerine bütçenin doğrudan Kaan’a yönlendirilmesi, Türkiye’nin uzun vadeli savunma kabiliyetine daha fazla katkı sağlayacak.
F-35 VE DOĞU AKDENİZ DENGESİ
Türkiye, 2019’da Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi aldığı için F-35 programından çıkarılmıştı. Ancak Ankara’nın hedefi, programa yeniden katılmak. Savunma Bakanı Yaşar Güler, Türkiye’nin nihai olarak 40 adet F-35 almak istediğini belirtmişti. Türkiye için üretilmiş 6 F-35 uçağı hâlâ depoda bekliyor. Buna rağmen ABD, F-16 anlaşması kesinleşmeden F-35 müzakerelerini açmamakta kararlı. Bu durum, Washington’un süreci sıkı bir dengeyle yürüttüğünü gösteriyor.
Yunanistan’ın 2028’de ilk F-35’lerini teslim alacak olması ve İsrail’in Washington üzerindeki etkisi ise Ankara’nın manevra alanını daraltıyor. İsrail uzun süredir Orta Doğu’ya yapılacak silah satışlarında niteliksel üstünlüğünü korumak için lobi faaliyetleri yürütüyor.
