Çin, “Yapay Güneş” ismini verdiği yeni tesisiyle 2040’tan önce ticari amaçlı füzyon enerjisi üretmeyi planlıyor.
ÇİN’İN HL-3 REAKTÖRÜ REKOR SICAKLIKLARA ULAŞTI
Çin devlet televizyonu CCTV’nin aktardığına göre, Sıçuan eyaletinin merkezi Çıngdu’da bulunan “Huanliu-3” (HL-3) adlı deneysel füzyon reaktörü, Güneş’tekine benzer nükleer reaksiyon için gereken sıcaklıklara yaklaştı. Araştırmacılar, reaktörün iyon ısı değerinde 117 milyon dereceye, elektron ısı değerinde ise 160 milyon dereceye ulaştığını duyurdu.
ÇİFTE 100 MİLYON DERECE HEDEFİNE ULAŞILDI
HL-3’ün Baş Tasarımcısı Cong Vulu, yapılan deneyde “çifte 100 milyon derece” hedefine ulaştıklarını ve bunun Çin’in füzyon araştırmalarında “yanan plazma” aşamasına geçildiğini gösterdiğini açıkladı. Cong, ayrıca HL-3’ün ısıtma, kontrol ve teşhis sistemlerinin tamamen Çin’de geliştirildiğini vurguladı.
TOKAMAK TEKNOLOJİSİYLE KONTROL EDİLEN PLAZMA
“Tokamak” adı verilen nükleer kaynaşım halkaları, yüksek sıcaklıktaki plazmayı halka biçimli manyetik alan içinde tutuyor. Hidrojen atomlarının helyuma dönüştüğü bu süreçte büyük miktarda enerji açığa çıkıyor. Çinli araştırmacılar, HL-3 reaktöründe elektronları ısıtmak için mikrodalga jeneratörleri, atom çekirdeğini ısıtmak içinse yüksek enerjili parçacık ışınları kullandı.
KÜRESEL ÖLÇEKTE YENİ STANDARTLAR
Araştırmacılar, plazma çekirdeğindeki enerjiyi hapseden yeni bir yöntem geliştirdi. Bu sayede ısıtma derecelerini sınırlayan istikrarsızlıklar aşıldı ve yüksek hassasiyetli kontrol sistemleriyle füzyon deneylerinde küresel ölçekte yeni standartlar belirlendi.
EAST VE HL-3 ARASINDAKİ FARKLAR
Çin’in Anhui eyaletinde bulunan “Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak” (EAST), daha uzun süreli plazma deneyleri için kullanılıyor. EAST’e göre daha büyük olan HL-3’ün ise hem deneysel araştırmalarda hem de gelecekte ticari amaçlı füzyon reaktörlerinin geliştirilmesinde kullanılacağı belirtiliyor.
2040 HEDEFİ: TİCARİ FÜZYON ENERJİSİ
Çin, “Yapay Güneş” olarak adlandırdığı bu yeni tesisle, 2040 yılından önce ticari ölçekte füzyon enerjisi üretmeyi hedefliyor. Bu hedefin gerçekleşmesi durumunda, nükleer füzyon enerjisinin temiz ve sürdürülebilir enerji kaynağı olarak dünya genelinde yeni bir dönem başlatabileceği ifade ediliyor.
