Mersin’in Akdeniz ikliminde yüzyıllardır varlığını koruyan en özel ağaçlardan biri, Mut’un Haydar Mahallesi’nde bulunuyor. 1316 yaşındaki bu zeytin ağacı, sadece bölge halkı için değil, tarım ve kültür mirası açısından da değerli bir sembol niteliğinde. Her yıl zeytinleri olgunlaştığında yeniden bereketini sunuyor.
TARİHİ KÖKLERİN YAŞI NASIL HESAPLANDI?
Ağacın yaşı, 2009 yılında yapılan ayrıntılı çalışmalarla belirlendi. Bu bulgular üzerine Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, ağacı “anıt ağaç” olarak kayıtlara geçirdi. O tarihten bu yana geçen 16 yıl içinde güncellenen hesaplamalar, bugünkü 1316 yıllık yaş bilgisini ortaya koydu.
MUT’UN YAŞAYAN TARİHİ
Mut Ziraat Odası Başkanı Muharrem Yılmaz, ilçenin zeytin ağaçları açısından Türkiye’de ayrıcalıklı bir konuma sahip olduğunu vurguluyor. İlçede 450, 600 ve 800 yaşlarında başka anıt zeytin ağaçlarının da bulunduğunu belirten Yılmaz, “Ama bu ağacımız hem yaşı hem de hâlâ meyve vermesiyle farklı bir konumda” dedi.
HASAT TAKVİMİ YAKLAŞIYOR
Ekim ayı, ağacın en yoğun dönemlerinden biri oluyor. Zeytinlerin toplandığı bu süreçte, köy sakinleri ve üreticiler, hem ürün almak hem de bu tarihi mirasa tanıklık etmek için bir araya geliyor.
SÖZLÜ TARİHİN BİR PARÇASI
Haydar Mahallesi’nde yaşayanlar için bu ağaç, yalnızca tarımsal üretim kaynağı değil. Kuşaktan kuşağa aktarılan hikâyeler, ağacın köy kültüründeki yerini güçlendiriyor. Zamanın yıpratıcı etkisine rağmen hâlâ meyve vermesi, yöre halkı tarafından “yaşayan miras” olarak tanımlanmasına neden oluyor.
TURİZME DE KATKI SAĞLIYOR
Mut’un zeytin üretiminde öne çıkmasında bu tür anıt ağaçların rolü büyük. İlçeyi ziyaret eden turistler, özellikle sonbahar aylarında hem zeytin hasadını görmek hem de tarihi ağacı fotoğraflamak için bölgeye geliyor. Yerel yönetimler, bu ziyaretlerin artması için tanıtım çalışmalarına da ağırlık veriyor.
KORUMA PLANLARI DEVAM EDİYOR
Tarihi ağaç, düzenli aralıklarla sağlık kontrolünden geçiriliyor. Gövde yapısındaki çatlaklar, kök sisteminin durumu ve yaprak sağlığı incelenerek olası zararlılara karşı önlem alınıyor. Ayrıca ağacın çevresindeki toprak nemi dengelenerek uzun ömürlü kalması sağlanıyor.
DÜNYADA EŞİNE AZ RASTLANAN BİR YAŞ
1316 yıl gibi bir ömür, zeytin ağaçları arasında bile ender görülen bir durum. Bilimsel verilere göre, bu kadar uzun süre yaşamını sürdüren ağaçların sayısı dünya genelinde oldukça az. Mut’taki bu örnek ise hem dayanıklılığı hem de düzenli meyve vermesiyle dikkat çekiyor.
Bölgedeki yetkililer ve halk, bu ağacın korunarak gelecek nesillere ulaştırılması için kararlı. Yılmaz, “Bu ağaç, köyümüzün geçmişini temsil ediyor. Onu korumak, hem toprağa hem de tarihimize sahip çıkmak demek” sözleriyle anıt ağacın önemini vurguladı.