Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (AKTS), günümüzde üniversite öğrencilerinin eğitim hayatında en çok karşılaştığı kavramlardan biridir. Lisans, yüksek lisans ve doktora seviyelerinde kullanılan bu sistem, öğrencilerin akademik yükünü ölçmeyi ve Avrupa genelinde denkliği sağlamayı hedefler. Peki, AKTS nedir, nasıl hesaplanır ve mezuniyet sürecinde neden bu kadar önemlidir? İşte ayrıntılar…
AKTS NEDİR?
AKTS, “Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi”nin kısaltmasıdır. Bologna süreci kapsamında Avrupa’daki yükseköğretim kurumları arasında ortak bir standart oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir. AKTS, öğrencinin derslere, sınavlara, projelere ve bireysel çalışmalara ayırdığı zamanı ifade eder. Yani yalnızca derse girilen saatleri değil, ders dışı akademik çabayı da ölçer.
AKTS NASIL HESAPLANIR?
Bir öğrencinin bir ders için harcadığı toplam iş yükü esas alınır. Örneğin; bir ders için haftalık ders saati, ödev hazırlama, proje, laboratuvar ve sınav süresi toplandığında ortaya çıkan toplam iş yükü AKTS’ye dönüştürülür. Genel olarak 60 AKTS = 1 yıllık iş yükü olarak kabul edilir.
AKTS KREDİSİ NASIL HESAPLANIR?
Bir dersin AKTS kredisi, öğrencinin o derse ayırdığı toplam zamanın, bir akademik yılın toplam iş yüküne oranlanmasıyla hesaplanır. Örneğin, bir ders için toplam 150 saatlik iş yükü gerekiyorsa ve bir yıl 1500 saatlik iş yüküne denk geliyorsa, bu dersin AKTS kredisi 10 olur.
AKTS NE İŞE YARAR?
AKTS’nin en önemli işlevi, farklı üniversitelerde alınan derslerin karşılaştırılabilmesini ve saydırılabilmesini sağlamaktır. Özellikle Erasmus gibi öğrenci değişim programlarında AKTS, derslerin tanınmasını kolaylaştırır. Ayrıca mezuniyet için gerekli ders yükünün ölçülmesinde de temel kriterdir.
AKTS AÇILIMI NEDİR?
AKTS’nin açılımı, “Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi”dir. İngilizce karşılığı ise “European Credit Transfer and Accumulation System (ECTS)” olarak bilinir.
AKTS Mİ ÖNEMLİ KREDİ Mİ?
Üniversitelerde öğrenciler genellikle “yerel kredi” ve “AKTS kredisi” olmak üzere iki farklı kredi sistemiyle karşılaşır. Türkiye’de mezuniyet için yerel kredi önem taşısa da, Avrupa’da denkliğin sağlanması ve Erasmus gibi programlarda derslerin geçerli sayılması için AKTS daha önemlidir.
AKTS KAÇ OLMALI?
Bir öğrencinin akademik yıl boyunca alması gereken standart AKTS miktarı 60’tır. Yani bir dönem için 30 AKTS, yıllık olarak da 60 AKTS hesaplanır. Bu değer, öğrencinin ders yükünü ve mezuniyet sürecini doğrudan etkiler.
AKTS NOT HESAPLAMA
AKTS sadece kredi sisteminden ibaret değildir; aynı zamanda not değerlendirmesinde de kullanılır. AKTS not sistemi, öğrencilerin başarılarını A’dan F’ye kadar harflerle ifade eder. Örneğin;
- A: En başarılı %10
- B: %25
- C: %30
- D: %25
- E: Geçer (%10-20)
- F/FX: Başarısız
Bu sistem, öğrencilerin farklı ülkelerdeki başarılarını karşılaştırmayı kolaylaştırır.
MEZUN OLMAK İÇİN KAÇ AKTS GEREKLİ?
Türkiye’de 4 yıllık lisans programlarında mezuniyet için 240 AKTS tamamlanması gerekir. Ön lisans programlarında ise 120 AKTS yeterlidir. Bu rakam, Bologna süreci ile uyumlu olarak belirlenmiştir.
BONUS BİLGİLER..
1 KREDİ KAÇ AKTS EDER?
Türkiye’de kullanılan yerel kredi sistemi ile AKTS arasında birebir dönüşüm bulunmaz. Ancak ortalama olarak 1 yerel kredi, 2 AKTS değerine denk gelmektedir. Bu oran üniversiteye ve dersin iş yüküne göre değişebilir.
4 YILLIK ÜNİ KAÇ AKTS?
Bir lisans öğrencisinin 4 yıllık üniversite eğitimini tamamlayabilmesi için 240 AKTS alması gerekir. Bu, her yıl 60, her dönem ise 30 AKTS anlamına gelir.
AKTS NE DEMEK ÜNİVERSİTE?
Üniversitede AKTS, öğrencinin ders yükünü ve iş yükünü belirleyen Avrupa standartlı kredi sistemini ifade eder. Hem derslerin denkliğini hem de mezuniyet için gerekli toplam iş yükünü gösterir.
AKTS İLE KREDİ FARKI NEDİR?
Yerel kredi sistemi daha çok haftalık ders saatlerine dayanırken, AKTS öğrencinin ders dışı tüm akademik faaliyetlerini de kapsar. Bu yüzden AKTS, öğrenci iş yükünü daha gerçekçi bir şekilde ölçer.
240 AKTS İLE MEZUN OLUNUR MU?
Evet. Türkiye’de 4 yıllık lisans programlarında mezuniyet şartı 240 AKTS’dir. Bu nedenle 240 AKTS’yi tamamlayan bir öğrenci, tüm zorunlu derslerini geçmişse mezun olmaya hak kazanır.
30 AKTS NE ANLAMA GELİR?
30 AKTS, bir dönemde alınması gereken standart iş yükünü temsil eder. Bu da öğrencinin yaklaşık 750-900 saatlik akademik çalışmasına denk gelir.
HER DÖNEM 30 AKTS ZORUNLU MU?
Teorik olarak her dönem 30 AKTS almak gerekir. Ancak bazı öğrenciler derslerinden kaldığında veya ekstra ders aldığında bu sayı değişebilir. Üniversiteler, dönemlik AKTS limitlerini genellikle 24 ile 36 arasında sınırlar.
ORTALAMAYI KREDİ Mİ ETKİLER AKTS Mİ?
Not ortalaması hesaplarken Türkiye’de yerel kredi sistemi esas alınır. Ancak Erasmus veya yurtdışında eğitim alınacaksa, not ortalaması AKTS üzerinden değerlendirilir. Yani yurt içinde kredi, uluslararası geçerlilikte ise AKTS ön plandadır.
EDİTÖRDEN NOT!
AKTS, sadece bir sayı ya da teknik bir terim değil; öğrencinin akademik yükünü, başarısını ve mezuniyet yolculuğunu belirleyen kritik bir sistemdir. Üniversite öğrencilerinin, mezuniyet planlamasından Erasmus programına kadar pek çok alanda karşılarına çıkan bu sistem hakkında bilinçli olması büyük önem taşır.
