Bağırsak düğümlenmesi, ince veya kalın bağırsağın bir bölümünün kendi ekseni etrafında veya mezenter adı verilen bağırsakları besleyen zar etrafında dönmesi sonucu oluşur. Bu durum bağırsak tıkanıklığına ve kan akışının kesilmesine neden olarak doku ölümüne yol açabilir. Erken tanı ve tedavi hayati önem taşır.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ NEDİR?
Volvulus olarak da bilinen bağırsak düğümlenmesi, bağırsağın bükülerek kan damarlarını tıkaması ve beslenmesini engellemesiyle ortaya çıkar. Bu durum çoğunlukla acil cerrahi müdahale gerektirir. İnce bağırsak düğümlenmesi genellikle bebeklerde ve çocuklarda, kalın bağırsak düğümlenmesi ise yetişkinlerde daha sık görülür.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ TÜRLERİ
Bağırsak düğümlenmesinin farklı türleri vardır:
-
Çekum volvulusu: İnce bağırsak ve kolonun birleştiği çekumun dönmesiyle oluşur.
-
Sigmoid kolon volvulusu: En sık görülen türdür, gaz ve dışkı çıkışını engelleyebilir.
-
Enine kolon volvulusu: Daha çok yaşlılarda görülür ve nadir bir türdür.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ NEDEN OLUR?
Bağırsak düğümlenmesi genellikle doğuştan gelen malrotasyon (bağırsakların yanlış hizalanması) nedeniyle gelişir. Ayrıca ameliyat sonrası yapışıklıklar, kronik kabızlık, bağırsak genişlemesi, gebelik ve Hirschsprung hastalığı da neden olabilir. 60 yaş üstü bireylerde ve bakım evlerinde yaşayanlarda risk daha yüksektir.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ BELİRTİLERİ
Belirtiler aniden başlar ve şiddetlidir. En yaygın semptomlar:
-
Şiddetli karın ağrısı ve hassasiyet
-
Bulantı ve kusma
-
Karında şişkinlik
-
Kanlı dışkı veya kabızlık
-
Karında ele gelen kitle
Bebeklerde ek olarak ani ağlama nöbetleri, bacaklarda acı çekme hareketi, letarji ve hızlı kalp atışı görülebilir.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ TEŞHİSİ
Doktorlar fizik muayene, kan testleri ve görüntüleme yöntemleriyle teşhis koyar. Röntgen, bilgisayarlı tomografi, ultrason ve sigmoidoskopi sık kullanılan yöntemlerdir. Görüntülemede "kahve çekirdeği" şeklindeki görünüm karakteristik bir bulgudur.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ TEDAVİSİ
Tedavi acil olarak uygulanmalıdır.
-
Endoskopik yöntemler: Sigmoidoskopi ile bağırsağın hava verilerek düzeltilmesi sağlanabilir.
-
Cerrahi müdahale: Bağırsağın düğümlü kısmı açılır, kan akışı sağlanır. Ölü dokular varsa çıkarılır ve bağırsak uçları dikilir.
-
Stoma açılması: Geniş doku kaybında karın duvarına stoma açılarak dışkı torbasına yönlendirilir.
Erken tanı ve tedavi, bağırsak dokusunun korunması ve komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
BAĞIRSAK DÜĞÜMLENMESİ KOMPLİKASYONLARI
Tedavi edilmezse sepsis, peritonit ve bağırsakların büyük kısmının alınması sonucu kısa bağırsak sendromu gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir.
