Ukrayna ordusunda görev yapan Serhiy Melnik, kalbine saplanan şarapnel parçasıyla ölümle burun buruna geldi. Donbas bölgesinde görev başındayken bir Rus İHA’sından fırlayan metal parça, böbreğini sıyırıp akciğerini delerek kalbine kadar ulaştı. Şarapnel, zırhın altından nüfuz etmişti ve genç asker, ilk etapta yalnızca nefes darlığı hissettiğini belirtti.
Ukraynalı askeri doktorlar, bu tür yaralanmaların savaşın yeni yüzünü yansıttığını söylüyor. Artık cephedeki yaralanmaların yüzde 80’i şarapnel kaynaklı. Melnik’in yaşadığı hayati tehlike, sadece geleneksel müdahalelerle değil, aynı zamanda yeni bir tıbbi cihazla bertaraf edildi: manyetik çıkarıcı.
KALP AMELİYATINDA MIKNATIS KULLANIMI
Kalp ve damar cerrahı Dr. Serhiy Maksimenko liderliğindeki ekip, Melnik’in kalbinde saplı kalan parçayı küçük bir kesi ve mıknatıslı bir cihazla başarılı şekilde çıkardı. Maksimenko, bu yöntem sayesinde “kalpte büyük kesiler açmadan, minimal invaziv müdahaleler” gerçekleştirdiklerini vurguluyor.
Bu yöntemle yalnızca bir yıl içinde 70'in üzerinde kalp ameliyatı başarıyla gerçekleştirildi. Özellikle cephe hattında hızlı ve güvenli müdahale ihtiyacı göz önüne alındığında, cihazın kullanımı giderek yaygınlaşıyor.
MIKNATIS TEKNOLOJİSİNİN SAVAŞLA YENİDEN TANIMI
Manyetik çıkarıcının geliştirilmesinde önemli bir rol oynayan isim ise avukat kökenli gönüllü Oleh Bikov oldu. 2014’ten bu yana cephede görev yapan sağlık ekiplerinden gelen geri bildirimlerle cihazın ilk prototipini geliştiren Bikov, çeşitli kullanım senaryoları için farklı modeller tasarladı. Geliştirilen cihazlar arasında esnek karın cerrahisi modelleri, mikro çıkarıcılar ve yüksek dirençli kemik uygulamaları için özel tasarımlar bulunuyor.
Cihaz, vücutta bulunan metal parçaları yaranın yüzeyinde mıknatısla takip ederek yerini belirliyor. Ardından küçük bir kesiyle şarapnel çıkartılıyor. Prototipin etkili çalıştığı, farklı savaş bölgelerinden gelen doktorlar tarafından da onaylandı.
SERTİFİKA TARTIŞMALARI VE ACİL KULLANIM DURUMU
Ukrayna Sağlık Bakanlığı, cihazın henüz resmi olarak sertifikalı olmadığını açıkladı. Ancak savaşın yol açtığı olağanüstü koşullar nedeniyle askeri ve güvenlik operasyonlarında bu tür cihazların kullanılmasına izin veriliyor.
Gönüllü geliştirici Oleh Bikov, bu konuda bürokratik süreçlere zaman ayırmanın imkânsızlığını dile getirerek, "Bu cihazlar hayat kurtarıyor. Eğer bunun suç olduğunu düşünen varsa, sorumluluğu üstlenmeye hazırım" ifadelerini kullandı.
Savaş cerrahı David Nott ise bu tür savaş koşullarında en önemli önceliğin sertifikasyon değil, hayat kurtarmak olduğuna dikkat çekiyor. Nott, cihazın Gazze gibi diğer çatışma bölgelerinde de faydalı olabileceğini belirtiyor.