Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı'nın uygulanmasına yönelik yeni düzenlemeler Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan tebliğle, yatırım teşvik sistemine ilişkin usul ve esaslar netleşti. Yeni dönemde hem teşvik başvurularında dijitalleşme hem de gelişen sektörlerde yerli üretimi teşvik eden teknik kriterler ön planda olacak.
Yatırım Teşviklerinde Dijital Başvuru Dönemi
Yeni düzenlemeye göre, yatırım teşvik belgesi başvuruları tamamen elektronik ortamda yapılacak. Gerçek kişilerden sermaye şirketlerine, kamu kurumlarından vakıflara kadar birçok tüzel ve özel kişi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın E-TUYS sistemi üzerinden başvuru gerçekleştirebilecek.
Kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişiliklerin başvuruları ise değerlendirmeye alınmayacak. Böylece teşvik sistemi daha şeffaf ve kontrollü bir yapıya kavuşturulacak.
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi'ne Uyumlu Teşvik Modeli
Yeni sistemde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamındaki projelere özel değerlendirme imkânı getirildi. Yatırımcı talebi doğrultusunda, başvurular ilgili programa başvuru tarihinden itibaren geçerli sayılarak Sektörel Teşvik Sistemi kapsamına alınabilecek. Bu kapsamda verilecek destekler, program sonuçlarına uygun şekilde güncellenebilecek.
Enerji Yatırımlarında Yerli Üretim Zorunluluğu
Yatırımlarda yerli üretimi önceleyen kriterler dikkat çekiyor.
Güneş enerjisi yatırımlarında, kullanılacak panellerin en az ingot dilimleme aşamasından itibaren yurt içinde üretilmiş olması şartı getirildi. Aynı şekilde taşıyıcı sistemlerin de yerli üretim olması gerekiyor.
Rüzgar enerjisi projelerinde ise 1 Ocak 2026'dan itibaren düzenlenecek teşvik belgelerinde, kanat, kule, jeneratör veya naselin jeneratörünün yerli üretim olması zorunlu hale geliyor. Ancak bu tarih öncesinde YEKA ihaleleri sonucu lisans almış projelerde bu şart aranmayacak.
Yüksek Teknolojili Yatırımlara Teknik Standartlar
Yeni dönemde veri merkezleri, bulut bilişim yatırımları ve hızlı şarj istasyonları gibi stratejik sektörler için teknik kriterler belirlendi:
- Veri merkezleri için, kısmi hesaplama yapılmadan tam dolulukla PUE değerinin azami 1,65 olması, en az iki ayrı telekom operatörünün fiber optik kablolarının sonlanması ve yatırım sonrası TSE Veri Merkezi Tesis Belgesi alınması zorunlu olacak.
- Elektrikli araç şarj istasyonları için ise her bir ünitenin en az 120 kW hızlı şarj kapasitesine sahip olması ve 1 Ocak 2026 sonrası temin edilecek birimlerin yerli üretim olması şartı getirildi.
Teşvik Belgesiyle Uygulanabilecek Yatırım Türleri
Teşvik sisteminde desteklenecek yatırım türleri;
- Komple yeni yatırım,
- Tevsi (genişleme),
- Modernizasyon,
- Ürün çeşitlendirme,
- Entegrasyon ve
- Nakil yatırımı olarak belirlendi.
Bu yatırımların aynı il sınırları içinde gerçekleştirilmesi şartıyla teşvikten yararlanması mümkün olacak.
Faiz, Kar Payı ve Makine Desteği İçin Yeni Ölçütler
Teşvik kapsamındaki projelere faiz ve kar payı desteği ya da makine desteği verilecekse, yatırım harcamasının yapıldığı yılı takip eden yıl sunulan yatırım ilerleme raporları esas alınarak hak ediş tutarı hesaplanacak.
Sigorta Primi Desteğinde İstihdam Şartı
Sigorta primi işveren hissesi desteği, sadece yatırımın yeni sağladığı istihdam için geçerli olacak. Eğer mevcut istihdamda bir azalma olursa, destek o ay için uygulanmayacak. Bu özellikle komple yeni yatırım dışındaki projeler için dikkat edilmesi gereken önemli bir kriter olarak öne çıkıyor.