Sosyal güvenlik mevzuatı, prim ödeme gücü sınırlı olan ya da sağlığı bozulan esnafa emeklilikte kolaylıklar sunuyor.
Önümüzdeki dönemde hayata geçirilmesi planlanan Bağ-Kur reformu, özellikle küçük esnaf için büyük avantaj sağlayacak. Reformla birlikte prim gün şartı 1.800 gün düşürülerek emeklilik yolu daha erişilebilir hale gelecek.
Bağ-Kur’lular kısmi emeklilik hakkıyla 5.400 prim günü tamamladıklarında emekli olabiliyor. Ancak yaş şartı, işe başlama tarihine göre değişiyor:
8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalılar: Kadınlar 56, erkekler 58 yaşında.
9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 sigortalıları: Kadınlar 60, erkekler 62 yaşında.
30 Nisan 2008 sonrası sigortalılar: 5.400 günü 2035’e kadar tamamlayan kadınlar 61, erkekler 63 yaşında.
Sağlık sorunları nedeniyle iş gücünün en az %60’ını kaybeden esnafa malulen emeklilik hakkı tanınıyor. Bunun için:
En az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1.800 gün prim,
Başkasının bakımına muhtaç olanlarda yalnızca 1.800 gün prim,
Prim borcunun bulunmaması şartı aranıyor.
Gerekli belgelerle başvuru yapan esnafa maaş, takip eden ayın başında bağlanıyor.
Hazırlanan Bağ-Kur reformuyla, 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan erkek esnafın prim gün sayısı 9.000’den 7.200’e indirilecek. Böylece 7.200 günü tamamlayan esnaf, yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilecek.
Reform kapsamındaki diğer sigortalılar için de prim gün sayısı 7.200 olacak ancak kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı uygulanacak. Daha sonraki sigortalılarda yaş sınırı 65’e kadar çıkacak.
Mevcut sistemde, 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurum son 3,5 yıldaki prim ödemesine göre belirleniyordu. Yeni reformla birlikte bu kural büyük ölçüde kalkacak. Esnaf, SSK şartına bağlı kalmadan prim gününü tamamlayarak emekli olabilecek.
