Hamas Hareketi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’ye ilişkin planına yanıt verdi. Hareket, planın bir kısmını kabul ettiğini açıklarken, Gazze Şeridi’nin yönetimini Filistin hükümetine bağlı bir kuruma devretmeye hazır olduğunu duyurdu. Ancak Hamas, Trump’ın öngördüğü uluslararası denetim altında geçici bir yönetim kurulması teklifini reddetti.
HAMAS, GEÇİCİ YÖNETİMİ REDDETTİ
Trump’ın planı, ABD başkanının liderliğinde uluslararası bir kurumun denetimi altında, Filistinli uzmanlardan oluşacak bir geçici geçiş yönetimi kurulmasını öngörüyordu. Hamas ise bu maddeyi reddederek, yönetimin Filistin hükümetinin yetkisi altında kalması gerektiğini vurguladı.
Hamas yetkilileri, Filistin Yönetimi’nin tam olarak geri dönmesi için geçici bir komitenin Arap ve uluslararası destekle kurulması yönünde çağrıda bulundu. Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati de planın yönetim ve güvenlik düzenlemeleri konusunda birçok eksik barındırdığını belirtti.
GAZZE’NİN GELECEĞİ FİLİSTİN DİYALOĞUNA BAĞLANDI
Hamas, Gazze’deki silahsızlanma ve yönetimden çekilme sürecinin, Filistin ulusal çerçevesi içinde tartışılması gerektiğini açıkladı. Açıklamada, “Gazze’nin geleceğine ilişkin karar, Filistin halkının ortak mutabakatıyla alınmalıdır” ifadelerine yer verildi.
Hamas ayrıca, tüm Filistinli mültecilerin Batı Şeria ve Gazze’deki evlerine dönme hakkını içermeyen hiçbir çözümü kabul etmeyeceklerini bildirdi. Hareketin bu tutumu, Filistin Ulusal İdaresi’nin Gazze’ye dönüşü için bir adım olarak değerlendiriliyor.
ABBAS: “GAZZE FİLİSTİN DEVLETİ’NE AİTTİR”
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Hamas’ın yanıtını olumlu karşıladı ve Gazze’nin Filistin Devleti’nin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. Abbas, Batı Şeria ve Gazze’nin tek bir yönetim ve hukuk sistemi altında birleşmesi gerektiğini söyledi.
Abbas, “Arap ve uluslararası desteğiyle birleşik Filistin güvenlik güçleri oluşturulacak” dedi ve uluslararası meşruiyet çerçevesinde kalıcı barış için Trump yönetimiyle iş birliği yapmaya hazır olduklarını açıkladı.
YENİ SEÇİM PLANI VE REFORMLAR
Filistin Devlet Başkanlığı, savaş sonrası döneme ilişkin bir yol haritası hazırladı. Plana göre, bir yıl içinde genel seçimlerin yapılması ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) yükümlülüklerine karşı çıkan grupların bu seçimlere katılmasının yasaklanması öngörülüyor.
Ayrıca hükümet, eğitim müfredatının UNESCO standartlarına uygun biçimde güncellenmesi, nefret söylemlerinin reddedilmesi ve şehit ailelerine maaş ödenmesini düzenleyen yasaların gözden geçirilmesi yönünde karar aldı.
MISIR VE ARAP ÜLKELERİ SÜRECİN MERKEZİNDE
Siyaset araştırmacısı Cihad Harb’a göre, Mısır başta olmak üzere Arap ülkeleri Trump’ın planını, yönetim ve silahsızlanma hükümleri açısından yeniden şekillendirmeye çalışıyor. Harb, “Planın ikinci aşaması, Gazze’de yeni bir yönetimin kurulması ve iki devletli çözüm sürecinin başlatılması olacak” dedi.
Eski Filistin Bakanı Nebil Amr ise, “Mısır’ın desteğiyle Filistin Yönetimi Gazze’nin idaresinde yeniden rol almaya başladı. Hamas’ın Trump planını kabul etmesi, bu dönüşümün önünü açtı” ifadelerini kullandı.
HAMAS’IN ROLÜ SINIRLANDIRILIYOR
İsrail işleri uzmanı Amir Mahul’a göre, Hamas’ın yanıtı Kahire, Doha ve Ankara üzerinden Washington’a iletildi. Mahul, “Savaş sonrasında Hamas’ın Gazze yönetiminde hiçbir rolü kalmayacak. Yönetim, Filistin halkının meşru temsilcisine devredilecek” dedi.
NE OLMUŞTU?
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki gelişmelere ilişkin yaptığı son açıklamada Hamas’a sert mesajlar verdi. Trump, Hamas’ın yönetimi bırakmaması halinde “tamamen yok olacağını” belirterek, “Gazze’de barışın sağlanması için çok çalıştım, bu planın gerçeğe dönüşeceğine inanıyorum” dedi.
NETANYAHU ATEŞKES PLANINA UYUYOR
Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, ABD tarafından hazırlanan ateşkes planına uyduğunu savundu. “Hamas’ın bu konudaki tutumu yakında ortaya çıkacak,” diyen Trump, Hamas’ın barışa yönelik adımlarını dikkatle izlediklerini kaydetti.
ABD Başkanı, Hamas’ın açıklamasına dayanarak “kalıcı bir barışa hazır olduklarına inandığını” belirtti. Trump, “İsrail, esirlerin güvenli şekilde serbest bırakılabilmesi için bombardımanı derhal durdurmalı” ifadelerini kullandı.
GAZZE’DE SALDIRILAR DEVAM EDİYOR
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, Trump’ın saldırıların durdurulması ve esir takası planına rağmen İsrail ordusunun saldırılarını sürdürdüğünü açıkladı.
Hamas, 3 Ekim’de Trump’ın Gazze planındaki esir değişimini kabul ettiğini ve diğer bazı maddelerin müzakere edilmesi gerektiğini duyurmuştu. Ancak Trump’ın açıklamasının ardından da Gazze’de bombardımanlar devam etti.
“BUNU BAŞARMAK İÇİN ÇOK ÇALIŞTIM”
Trump, ateşkes önerisinin uygulanması konusunda umutlu olduğunu vurguladı. “Bunu başarmak için çok çalıştım,” diyen Trump, planın hem İsrail hem de Filistin için “tarihi bir fırsat” olduğunu söyledi.
ABD Başkanı, 4 Ekim’de Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda da “İsrail’in esirlerin serbest bırakılması ve barış anlaşmasının tamamlanması için bombalamaları geçici olarak durdurmasını takdir ediyorum” ifadelerini kullanmıştı.
TELEFONDA NETANYAHU’YU AZARLADI
Amerikan Axios sitesinin ABD’li yetkililere dayandırdığı habere göre, Netanyahu ile Trump arasında yapılan son telefon görüşmesinde gergin anlar yaşandı. Netanyahu’nun Trump’a, “Hamas’ın cevabının kutlanacak bir şey olmadığını ve hiçbir anlamı olmadığını” söylemesi üzerine sinirlenen Trump’ın, argo ifadeler kullanarak, “Kahretsin, neden her zaman bu kadar olumsuzsun?” dediği aktarıldı.
SALDIRILARDA CAN KAYBI ARTIYOR
Trump’ın açıklamalarının yapıldığı gün, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırılarda en az 67 Filistinli hayatını kaybetti.
Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye düzenlediği saldırılarda en az 67 bin 139 Filistinli yaşamını yitirirken, 169 bin 583 kişi yaralandı.
DİPLOMASİ TRAFİĞİ HIZLANDI
Trump’ın Gazze planına ilişkin açıklamaları, uluslararası diplomasi trafiğini de hızlandırdı. Türkiye dahil sekiz ülke, Hamas ile Trump arasındaki son temaslardan “memnuniyet duyduklarını” açıklarken, Mısır ve Katar gibi bölgesel aktörlerin de sürece dâhil olduğu bildirildi.
ABD basınında yer alan haberlere göre Trump’ın, İsrail Başbakanı Netanyahu ile yaptığı son telefon görüşmesinde “sert ve argo ifadeler” kullandığı öne sürüldü. Diplomatik kaynaklar, Trump yönetiminin Gazze’de barış sürecini hızlandırmak istediğini, ancak sahadaki saldırıların süreci zora soktuğunu belirtiyor.
