Hamilelik, hem annenin hem de bebeğin sağlığının titizlikle takip edildiği hassas bir dönemdir. Bu süreçte yapılan testlerden biri de “şeker yüklemesi” ya da tıbbi adıyla oral glukoz tolerans testi (OGTT)’dir. Ancak son yıllarda bu testin gerekli olup olmadığı konusunda tartışmalar sürerken, bazı anne adayları testten kaçınmayı tercih ediyor. Peki şeker yüklemesi gerçekten gerekli mi, yaptırılmazsa ne olur? Bebek için risk oluşturur mu?
GEBELİKTE ŞEKER YÜKLEMESİ NEDEN YAPILIR?
Gebelikte hormonal değişiklikler insülin direncini artırabilir. Bu durum, gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) adı verilen, geçici ama önemli bir sağlık sorununa yol açabilir. Şeker yükleme testi, annenin kan şekerinin normal sınırlar içinde kalıp kalmadığını ölçmek için yapılır. Tanı konulmazsa, hem anne hem de bebek için ciddi sağlık riskleri ortaya çıkabilir.
TEST YAPTIRILMAZSA NE OLUR?
Uzmanlara göre, şeker yüklemesi yapılmadığında gizli gebelik şekeri tespit edilemeyebilir. Bu durum;
- Bebekte iri doğum (makrozomi),
- Doğum travmaları,
- Anne adayında yüksek tansiyon,
- Erken doğum riski,
- Bebekte doğum sonrası kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) gibi sorunlara yol açabilir.
Uzun vadede, hem anne hem çocuk için tip 2 diyabet gelişme riski de artar.
ŞEKER YÜKLEMESİ NE ZAMAN YAPILIR?
Genellikle gebeliğin 24 ila 28. haftaları arasında uygulanır. Riskli grupta olan (önceki gebelikte diyabet öyküsü, fazla kilo, ileri yaş, ailesel diyabet öyküsü) anne adaylarında test daha erken haftalarda önerilebilir.
TESTTEN SONRA NE YENMELİ?
Şeker yükleme testi sonrasında vücut kısa sürede normale döner. Ancak bu süreçte kan şekerini ani yükseltmeyecek, dengeli bir öğün tercih edilmesi önerilir.
Test sonrası için örnek bir beslenme önerisi:
- Izgara tavuk veya yumurta
- Yoğurt
- Tam tahıllı ekmek
- Bol yeşillikli salata
- Bol su
Tatlı, meyve suyu gibi basit şeker içeren besinlerden uzak durmak gerekir.
ŞEKER YÜKLEMESİ ZARARLI MI?
Bu konuda yanlış bilgiler halk arasında sıkça dolaşıyor. Ancak bugüne kadar yapılan bilimsel araştırmalar, şeker yükleme testinin ne anneye ne de bebeğe zarar verdiğini göstermemiştir. Testte kullanılan glikoz, normal bir öğünde alınan şekerden daha zararlı değildir. Aksine, gizli diyabetin tespiti sayesinde erken önlem alınması sağlanır.
YAPILMALI MI? UZMANLAR NE DİYOR?
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ile Dünya Sağlık Örgütü, gebelikte şeker yükleme testini öneriyor. Uzmanlar, testin hem anne hem de bebeğin sağlığı için hayati bir tarama olduğunu vurguluyor. Gerekli görüldüğünde, tekrarlanmasında da sakınca bulunmuyor.
Hamilelikte şeker yükleme testi, sağlıklı bir gebelik süreci ve sağlıklı bir bebek doğumu için önemli bir adımdır. Bilimsel dayanaklardan uzak söylentilere değil, uzman görüşlerine kulak vermek gerekir. Şüphe duyulan her durumda mutlaka kadın doğum uzmanı veya endokrinoloji uzmanı ile görüşülmelidir.
