Hemoroid, halk arasında bilinen adıyla basur, anüs ve rektum çevresindeki damarların genişleyip iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genellikle kabızlık, uzun süre tuvalette oturma, ıkınma, hamilelik, aşırı kilo ve hareketsiz yaşam gibi nedenlerle gelişir. Makatta kaşıntı, yanma, şişlik, akıntı ve dışkıda kan gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken evrede ilaç ve yaşam tarzı değişikliğiyle tedavi edilebilen hemoroid, ilerleyen durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir.
HEMOROİD (BASUR) NEDİR?
Hemoroid, anüs veya rektumun iç kısmında yer alan damarların genişleyip şişmesiyle oluşan bir damar hastalığıdır. Normal şartlarda dışkılamayı kolaylaştıran bu damarlar, fazla basınç nedeniyle tahriş olur ve ağrılı hale gelir. Hemoroid iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. İç hemoroid genellikle ağrısızdır ancak dışkılama sırasında kanamaya yol açabilir. Dış hemoroid ise anüs çevresinde şişlik, ağrı ve kaşıntıyla kendini gösterir.
HEMOROİD (BASUR) TÜRLERİ NELERDİR?
Basur, şişliğin bulunduğu konuma göre üç farklı şekilde sınıflandırılır. İç hemoroidler rektumun içinde bulunur ve genellikle ağrısız olmasına rağmen kanama yapabilir. Prolapsus hemoroidler, iç hemoroidlerin dışarı sarkması sonucu ortaya çıkar ve ağrılıdır. Dış hemoroidler ise anüs çevresinde cilt altındaki damarların şişmesiyle meydana gelir, bu durumda bölgedeki topaklar elle hissedilebilir.
HEMOROİD (BASUR) NEDEN OLUR?
Hemoroid, anal bölgede basıncı artıran çeşitli etkenlerden kaynaklanır. Kabızlık, dışkılama sırasında ıkınma, uzun süre tuvalette oturma, ağır yük kaldırma, aşırı kilo, hamilelik, baharatlı gıdaların fazla tüketilmesi ve lif açısından yetersiz beslenme hemoroidin en yaygın nedenleri arasında yer alır. Ayrıca uzun süre oturarak çalışan kişilerde de basur görülme riski artar.
HEMOROİD (BASUR) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hemoroid genellikle dört evrede ilerleyen bir hastalıktır ve her evrede belirtiler daha da şiddetlenir. İlk evrede dışkılama sırasında makatta veya dışkıda parlak kırmızı kan görülür. İlerleyen dönemlerde makatta ele gelen şişlik, kaşıntı, yanma ve akıntı şikayetleri başlar. Sonraki aşamalarda ağrı, sızlama ve dışkılama zorluğu ortaya çıkar. Kanama genellikle dışkının yüzeyinde veya tuvalet sonrası fark edilir.
HEMOROİD TANISI NASIL KONULUR?
Hemoroid tanısı, genellikle genel cerrahi uzmanı tarafından yapılan fiziksel muayene ile konulur. Genç hastalarda anal muayene çoğunlukla yeterli olurken, 40 yaş ve üzerindeki kişilerde rektoskopi veya kolonoskopi gerekebilir. Çünkü benzer şikayetler bazı durumlarda kalın bağırsak kanseri gibi ciddi hastalıkların da belirtisi olabilir.
BASURA NE İYİ GELİR?
Basur tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır. Ilık suyla yapılan oturma banyosu hemoroid bölgesindeki şişliği azaltarak rahatlama sağlar. Bol su içmek, lifli besinlerle beslenmek ve dışkılama sırasında ıkınmaktan kaçınmak belirtileri hafifletir. Ayrıca doktorun önerdiği steroid içerikli krem veya fitiller kullanılabilir. Uzun süre oturmaktan kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak ve aşırı kilodan uzak durmak da tedaviyi destekler.
HEMOROİD NASIL GEÇER?
Hemoroid erken evrede ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilir. Hastanın bol sıvı tüketmesi, lifli besinler tüketmesi ve tuvalet alışkanlıklarını düzenlemesi gerekir. Ağrı kesici, krem ve fitiller hastalığın erken evresinde etkili olur. Ancak ileri evrelerde basur memesi dışarı sarktığında cerrahi yöntemlere başvurulabilir.
HEMOROİD HASTALARI NELERE DİKKAT ETMELİ?
Hemoroid hastalarının özellikle beslenme ve yaşam tarzına özen göstermesi gerekir. Zeytinyağlı ve lifli besinler tüketilmeli, günde 2 ila 3 litre su içilmelidir. Tuvalette uzun süre kalınmamalı ve dışkılama sırasında ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Acı, baharatlı ve bol salçalı gıdalar, kırmızı et ve karbonhidrat ağırlıklı yemekler sınırlanmalıdır. Uzun süre oturarak çalışan kişiler belirli aralıklarla hareket etmeli, egzersiz yaparak bağırsak hareketlerini düzenlemelidir.
HEMOROİD KOMPLİKASYONLARI
Tedavi edilmeyen hemoroid bazı durumlarda komplikasyonlara yol açabilir. Uzun süreli kan kaybı anemiye neden olabilir. İç hemoroidin kan akışının kesilmesiyle boğulmuş hemoroid adı verilen durum ortaya çıkar ve şiddetli ağrıya yol açar. Ayrıca damar içinde pıhtı birikmesi tromboze hemoroid olarak adlandırılır ve bu da oldukça ağrılı bir durumdur.
HEMOROİD KAŞINTISINA NE İYİ GELİR?
Hemoroid kaşıntısını hafifletmek için öncelikle anal bölgeyi kaşımaktan kaçınmak gerekir. Kaşıma, bölgeyi tahriş ederek sorunu kötüleştirir. Kaşıntıyı azaltmak için ılık suyla oturma banyosu yapılabilir veya doktor onaylı merhemler kullanılabilir. Ayrıca bölgeye soğuk kompres uygulamak da geçici rahatlama sağlar.
HEMOROİD (BASUR) NASIL ÖNLENİR?
Hemoroidi önlemenin en etkili yolu, bağırsak hareketlerini düzenlemektir. Bol su içmek, lifli gıdalarla beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve tuvalet alışkanlıklarını düzene sokmak basur riskini azaltır. Baharatlı yiyeceklerden, alkolden ve uzun süre oturmaktan kaçınmak da koruyucu etkiye sahiptir.
HEMOROİD (BASUR) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hemoroid tedavisi hastalığın evresine göre değişir. Birinci ve ikinci evrede ilaç tedavisi ve diyet düzenlemesi yeterli olur. İleri evrelerde ise cerrahi yöntemler uygulanabilir. Band ligasyonu, skleroterapi, lazer veya doppler yöntemiyle hemoroid damarları küçültülür. Lazer hemoroidopeksi yöntemi, dokulara zarar vermeden iyileşme sürecini hızlandırır.
HEMOROİD (BASUR) AMELİYATI SONRASI NELERDEN KAÇINMALI?
Hemoroid ameliyatı sonrası kabızlığa yol açacak besinlerden uzak durmak gerekir. Tahıllı gıdalar, sebze ve meyve tüketimi artırılmalı, bol sıvı içilmelidir. Ağırlık kaldırmak, uzun süre oturmak ve baharatlı yiyecekler yemek iyileşme sürecini olumsuz etkiler.
HEMOROİD İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
Hemoroid genellikle tuvalette uzun süre oturma, kabızlık veya aşırı ıkınma sonucu ortaya çıkar. Kaşıntı, ağrı ve kanama gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken dönemde tedavi edilmezse ilerleyen evrelerde cerrahi müdahale gerekebilir. Basur memesi patlatmak son derece risklidir, enfeksiyona neden olabilir. Acı ve baharatlı yiyecekler doğrudan hemoroide sebep olmaz ancak mevcut hastalığı kötüleştirir.