İran Meclisi’nin Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararının onaylanması, küresel enerji piyasalarını alarma geçirdi. Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 25’inin geçtiği bu stratejik su yolunun kapanması, petrol fiyatlarını ve ekonomileri derinden etkileyebilir. İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Özdurak, kararın olası sonuçlarını değerlendirdi.
Petrol Fiyatları Uçuşa Geçecek
Özdurak, boğazın kapanması halinde petrol arzında ciddi bir azalma yaşanacağını ve fiyatların kısa vadede 120-130 dolar seviyelerine çıkabileceğini belirtti. “Piyasalardaki panik ve spekülatif hareketler fiyatları yukarı çekecek. Ancak küresel ekonomik yavaşlama, alternatif enerji kaynakları ve stratejik rezervler fiyatları orta vadede bir miktar düşürebilir,” dedi. Fiyatların seyri, boğazın kapalı kalma süresine ve küresel arz-talep dengesine bağlı olacak.
"Enflasyonu Körükleyecek"
Türkiye’nin enerji ithalatına bağımlı olması, Hürmüz Boğazı krizinden en çok etkilenecek unsurlardan biri.
Doç. Dr. Caner Özdurak, “Petrol fiyatlarındaki artış, Türkiye’nin enerji faturasını yükseltecek ve cari açığı derinleştirecek. Türk lirası üzerinde baskı artabilir, döviz kurları yükselebilir,” uyarısında bulundu. Enerji fiyatlarındaki artış, üretim ve ulaşım maliyetlerini artırarak enflasyonu körükleyecek. Bu durum, TCMB’nin enflasyonla mücadele sürecini daha da çıkmaza sokan bir durum olabilir. Özdurak, TCMB’nin faiz kararlarında temkinli bir “bekle gör” politikası izleyebileceğini ifade etti.
Küresel Ekonomide Domino Etkisi
Hürmüz Boğazı’nın kapanması ihtimalinde, küresel ekonomide dalgalanmalar oldukça fazla olacak. Özdurak, özellikle Çin’in, dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından biri olarak, enerji güvenliği için alternatif yön arayışını hızlandırabileceğini belirtti. Ayrıca, İran-İsrail geriliminin gübre piyasalarını da etkilediğine dikkat çekti. İran’ın üre ve amonyak tesislerini kapatması, küresel üre ihracatının %40’ının riske uğramasına neden oldu. Mısır’daki üretim kesintileri ve Çin’in gübre ihracatını azaltması, gıda fiyatlarında artış baskısını artırıyor.
Özdurak, petrol fiyatlarındaki artışın ABD Merkez Bankası’nın (FED) para politikası kararlarını daha karmaşık bir hale getireceğini belirtti. “FED’in enflasyonla mücadelesi zorlaşacak, faiz indirimlerinde daha temkinli davranabilir,” dedi.
Hürmüz Boğazı’nın kapanması, Türkiye gibi enerji ithalatına bağımlı ülkeler için ekonomik istikrarı tehdit ediyor.
Uzmanlar, enerji maliyetlerinde olası bir artışa karşı acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Küresel enerji piyasalarındaki bu gerilim, domino etkisiyle tüm dünyayı etkisi altına alabilecek bir gelişme olacak.
