ABD’nin, İsrail’in çağrıları üzerine İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerine 22 Haziran 2025 sabahı düzenlediği hava saldırıları, Orta Doğu’daki gerilimi tırmandırdı. Uluslararası kamuoyu saldırıyı endişeyle izlerken, Tahran’dan dikkat çeken bir açıklama geldi. İran Meclisi Dış Politika Komitesi Başkanı Abbas Golroo, ABD’nin saldırısının ardından İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’ndan (NPT) çekilme hakkına sahip olduğunu duyurdu.
ABD’nin Saldırıları Gerilimi Zirveye Taşıdı
İsrail-İran savaşı, 13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla başladı ve 10’uncu gününde ABD’nin devreye girmesiyle yeni bir boyut kazandı. ABD Başkanı Donald Trump’ın talimatıyla gerçekleştirilen saldırılar, İran’ın üç kritik nükleer tesisi Fordo, Natanz ve İsfahan’ı hedef aldı. Uluslararası kamuoyu, saldırıyı büyük ölçüde kınarken, sadece İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan tebrik mesajı geldi.
İran’dan NPT’den Çekilme Sinyali
İran Meclisi Dış Politika Komitesi Başkanı Abbas Golroo, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, ABD’nin saldırısının İran’a NPT’den çekilme hakkı verdiğini belirtti. Golroo, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’nın 10’uncu maddesine atıfta bulunarak, “Olağanüstü olayların ülkenin yüksek çıkarlarını tehlikeye attığı durumlarda, bir ülke anlaşmadan çekilme hakkına sahiptir” dedi. Bu açıklama, Tahran’ın nükleer politikasında radikal bir değişim sinyali olarak değerlendiriliyor.
Uluslararası Kamuoyundan Kınama Yağdı
ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları, birçok ülke tarafından uluslararası hukukun ihlali olarak nitelendirildi. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, saldırının “BM Şartı’nı ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’nı ağır bir şekilde ihlal ettiğini” ifade ederek, İran’ın tüm seçenekleri masada tuttuğunu belirtti. BM Genel Sekreteri António Guterres ise saldırıyı “tehlikeli bir tırmanış” olarak tanımladı ve diplomasi çağrısı yaptı.
NPT’nin 10’uncu Maddesi ve İran’ın Pozisyonu
NPT’nin 10’uncu maddesi, bir ülkenin “yüksek çıkarlarını tehlikeye atan olağanüstü olaylar” durumunda anlaşmadan çekilmesine olanak tanıyor. Golroo’nun bu maddeye dayanarak yaptığı açıklama, İran’ın ABD ve İsrail’in saldırıları karşısında nükleer programını yeniden değerlendirebileceğine işaret ediyor. Bazı analistler, İran’ın NPT’den çekilmesi durumunda nükleer silah geliştirme yoluna gidebileceği uyarısında bulundu.
Bölgedeki Gerilim ve Olası Senaryolar
İran, ABD ve İsrail’in saldırıları karşısında “meşru müdafaa” hakkını kullanabileceğini duyurdu. Golroo’nun açıklaması, Tahran’ın nükleer politikada daha sert bir tutum benimseyebileceğini gösteriyor. Uzmanlar, İran’ın NPT’den çekilmesinin, bölgedeki çatışmaları daha da karmaşık hale getirebileceği ve küresel nükleer güvenlik rejimini tehdit edebileceği konusunda uyarıyor.
