İnşaat ve gayrimenkul sektöründe en çok duyulan kavramlardan biri “iskan”dır. Özellikle yeni yapılan binalarda daire satın almak isteyen kişilerin sıkça karşılaştığı bu terim, aslında sadece teknik bir belge değil, aynı zamanda yasal bir zorunluluktur. İskan belgesi olmadan satılan ya da kullanılan binalar, hem hukuki hem de maddi açıdan ciddi sorunlar doğurabilir. Peki iskan nedir, ne işe yarar, nasıl alınır ve hangi durumlarda zorunludur? İşte tüm yönleriyle iskan hakkında bilinmesi gerekenler.
İSKAN NEDİR?
İskan, bir yapının tüm inşaat süreçlerinin mevzuata uygun şekilde tamamlandığını ve artık oturuma hazır olduğunu gösteren resmi belgedir. Diğer adıyla yapı kullanma izin belgesi olarak da bilinir. Belediye veya ilgili idare tarafından verilen iskan, bir binanın ruhsat ve projelerine uygun yapıldığını onaylar.
İskan alınmadan bir binanın yasal olarak kullanılması mümkün değildir. Yani oturma izni verilmeyen bir yapının resmi olarak elektrik, su, doğalgaz gibi aboneliklerinin açılması da sorunlu hale gelir.
İSKAN BELGESİNİN ÖNEMİ
İskan belgesi sadece bir kâğıt parçası değil, aynı zamanda birçok hak ve kolaylığın anahtarıdır. İskanın önemini şu şekilde özetleyebiliriz:
-
Yasal Kullanım İzni: Bir binanın yaşanabilir ve mevzuata uygun olduğunu resmî olarak kanıtlar.
-
Abonelik İşlemleri: Elektrik, su, doğalgaz gibi aboneliklerin açılabilmesi için iskan şarttır.
-
Tapu İşlemleri: Kat mülkiyet tapusu alınabilmesi için iskan belgesi gerekir.
-
Gayrimenkul Değeri: İskanı olmayan bir binanın satış değeri ciddi oranda düşer.
-
İpotek ve Kredi İşlemleri: Bankalar, iskan belgesi olmayan binalar için kredi kullandırmayı genellikle reddeder.
İSKAN NASIL ALINIR?
Bir yapının iskan belgesi alabilmesi için öncelikle inşaat ruhsatına uygun şekilde tamamlanmış olması gerekir. İskan almak için izlenen genel adımlar şunlardır:
-
Başvuru: Yapının bulunduğu belediyeye ya da ilgili idareye başvurulur.
-
Belgelerin Sunulması: İnşaat ruhsatı, proje dosyaları, yapı denetim raporları ve diğer gerekli belgeler ibraz edilir.
-
Kontrol: Belediye ekipleri binayı yerinde denetler. Projelere uygunluk ve mevzuata aykırılık olup olmadığı kontrol edilir.
-
Onay: Eğer yapı ruhsatına uygunsa iskan belgesi düzenlenir ve bina resmen oturuma açılır.
İSKAN BELGESİ OLMADAN YAŞAMANIN RİSKLERİ
Türkiye’de birçok bina iskan belgesi alınmadan kullanılmaktadır. Ancak bu durum ciddi sorunlara yol açabilir:
-
Elektrik, su, doğalgaz gibi aboneliklerde sıkıntılar yaşanır.
-
Kat mülkiyeti yerine sadece kat irtifakı tapusu bulunur.
-
Bankalardan kredi çekmek neredeyse imkânsız hale gelir.
-
İlerleyen süreçte belediye tarafından para cezaları veya yıkım kararları alınabilir.
-
Binanın satışında ciddi değer kaybı olur.
İSKAN ÇEŞİTLERİ
İskan belgesi farklı durumlara göre çeşitlenebilir:
-
Tam İskan: Binanın tamamı için alınan belgedir.
-
Kısmi İskan: Binanın sadece belirli bölümleri tamamlanmışsa, o kısımlar için verilen iskandır. Bu durumda diğer bölümler tamamlanınca yeniden başvuru yapılır.
İSKAN İÇİN GEREKEN BELGELER
İskan başvurusu sırasında belediyeler genellikle şu belgeleri talep eder:
-
İnşaat ruhsatı
-
Yapı denetim raporları
-
SSK borcu yoktur yazısı (inşaat işçileri için)
-
Proje dosyaları
-
İlgili kurum onay yazıları (itfaiye, çevre, altyapı vb.)