Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, Çin ile yürütülen çok boyutlu iş birliğini “yeni bir altın dönem” olarak nitelendirdi. Devam eden stratejik ortaklık, yalnızca ekonomik ilişkilerin derinleşmesiyle sınırlı değil; aynı zamanda altyapı, enerji ve bölgesel güvenlik gibi hayati alanlarda da şekilleniyor.
Bu açıklama, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in Kazakistan ziyareti ve iki ülke arasında imzalanan yeni iş birliği anlaşmalarının ardından geldi. Taraflar arasında özellikle yeşil enerji, kritik madenler, dijital altyapı ve ulaştırma koridorları konusunda çok sayıda proje masada.
Stratejik merkez olma hedefi
Tokayev’in sözleri, Kazakistan’ın Çin için yalnızca bir komşu değil, aynı zamanda Kuşak ve Yol Girişimi’nin merkezinde yer alan kilit bir geçiş ülkesi haline geldiğini yansıtıyor. Çin, Avrupa ve Orta Asya arasındaki ticaretin büyük bölümünü Kazak topraklarından geçirmeyi hedefliyor. Bu, Pekin'in küresel tedarik zincirlerini çeşitlendirme stratejisinin bir parçası.
Özellikle Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu hattının hayata geçirilmesiyle Kazakistan, Batı’ya giden yolların kavşağında daha güçlü bir rol üstlenmiş olacak.
Nükleer enerji gündemde
Çin’in devlet destekli nükleer enerji şirketi CNNC ile Kazakistan arasında sürdürülen görüşmelerin, ülkenin ilk nükleer santrali için ortaklıkla sonuçlanabileceği belirtiliyor. Bu iş birliği, Kazakistan’ın enerji bağımsızlığını güçlendirmeye ve karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik stratejik dönüşümünün bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Jeopolitik denge arayışı
Uzmanlara göre Kazakistan, Rusya ile tarihsel bağlarını korurken Çin ile ekonomik ilişkileri derinleştirerek çok kutuplu bir dış politika çizgisi izliyor. Avrupa Birliği ile de ilişkilerini sürdüren Kazakistan, Batı, Çin ve Rusya arasında denge kurmaya çalışan az sayıda Avrasya ülkesinden biri.
Tokayev’in “altın çağ” vurgusu, bu dengeyi korurken Çin’le daha uzun vadeli bir stratejik ortaklık kurma niyetinin açık bir işareti olarak görülüyor.
