Mol gebelik, halk arasında üzüm gebeliği olarak bilinen ve döllenme sonrası plasentayı oluşturan trofoblast hücrelerinde ortaya çıkan anormal çoğalmayla karakterize bir gebelik patolojisidir. Uterusta çok sayıda üzüm tanesi görünümünde kistlerle seyreden bu durum, tam ve kısmi olmak üzere iki farklı biçimde ortaya çıkabilir. Tam mol gebelikte plasenta dokusu düzensiz ve kistik yapıdadır, fetüs bulunmaz. Kısmi mol gebelikte ise plasenta normal ve düzensiz dokunun bir arada görüldüğü, ancak canlılığını sürdüremeyen bir fetüsün yer aldığı tablo oluşur. Mol gebelik erken dönemde teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) NEDİR?
Mol gebelik, döllenmiş yumurtanın tutunmasını ve plasentanın oluşmasını sağlayan trofoblast hücrelerinde gelişen anormal büyüme sonucu ortaya çıkan bir gebelik anomalisi olarak tanımlanır. Uterusta üzüm salkımına benzeyen çok sayıda kistik yapı oluşur. Tam mol gebelikte fetüs bulunmazken, kısmi mol gebelikte fetüs olsa bile yaşamla bağdaşmaz. Bu durum erken gebelik döneminde düşükle sonuçlanabilir. Mol gebelik bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden erken teşhis önemlidir.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) NEDEN OLUR?
Mol gebelik, çekirdeksiz bir yumurtanın tek spermle ya da normal bir yumurtanın iki sperm tarafından döllenmesiyle oluşabilir. Bu durum kromozom sayısının 46 yerine 69 olmasına yol açar. Anne adayının ileri yaşı risk faktörü olmakla birlikte her ileri yaşta mol gebelik gelişeceği anlamına gelmez. Genetik yapının bozulması sürecin temel nedeni olarak kabul edilir.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mol gebeliğin belirtileri başlangıçta normal gebelik belirtileriyle benzerlik gösterebilir. İlk trimesterda koyu kahverengiden parlak kırmızıya değişebilen vajinal kanama, şiddetli bulantı ve kusma, vajinadan geçen üzüm benzeri kistler, pelvik ağrı veya basınç hissi görülebilir. Ultrason incelemesinde bal peteği görünümü tipiktir. Gelişmiş aşamalarda fetal kalp atımı veya fetüse ait hareket izlenmez. Rahim yaşa göre fazla büyük olabilir ve preeklampsi, yumurtalık kistleri veya aşırı tiroid aktivitesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Mol gebelik teşhisi kan testleri ve ultrason değerlendirmesiyle yapılır. Ultrason görüntüsünde embriyo veya amniyon sıvısı görülmemesi, plasentada yapısal farklılıklar, yumurtalık kistleri, rahmin beklenenden büyük olması gibi bulgular tanıyı destekler. Preeklampsi, hipertirodi veya anemi gibi eşlik eden bulgular teşhisi güçlendirebilir.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) TEDAVİSİ
Mol gebelik devam ettirilemez ve tedavide uterustaki anormal dokunun tamamen çıkarılması hedeflenir. Genellikle dilatasyon ve kürtaj uygulanır. Nadiren histerektomi tercih edilebilir. Tedavi sonrası beta-HCG seviyeleri düzenli olarak izlenir. HCG yüksek kalırsa ek tedaviler gündeme gelebilir. Tekrar gebelik için ortalama bir yıllık bekleme süresi önerilir. Takip, gestasyonel trofoblastik neoplazi gelişme ihtimaline karşı önem taşır. Gerekli durumlarda kemoterapi uygulanabilir. Yayılım şüphesi varsa akciğer, beyin, pelvis ve karın bölgesi görüntüleme testleriyle değerlendirilir.
MOL GEBELİK (ÜZÜM GEBELİĞİ) İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
Mol gebeliğin yüzde 10–20 oranında kanserleşme ihtimali bulunur. Bu nedenle düzenli takip gereklidir. Mol gebelik tekrar edebilir ve risk, daha önce mol gebelik öyküsü olanlarda artabilir. Durum preeklampsi, yumurtalık kistleri, tiroid aşırı aktivitesi veya tümör gelişimi gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bitkisel tedavilerin mol gebelikte etkisi bulunmaz. Erken teşhis edilen ve uygun tedavi uygulanan çoğu kişi daha sonra sağlıklı gebelikler elde edebilmektedir.