Orta Doğu’da 12 gün süren yoğun çatışmalar; ABD, İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırılarla geçti. Her taraf kendi zaferini ilan etse de uzmanlar net bir kazananın olmadığını vurguluyor. ABD, İran’ın nükleer tesislerine ağır darbe vurduğunu savunurken, İran süper güçlere karşı durduğunu iddia ediyor. İsrail ise bölgesel rakibini zayıflattığını öne sürüyor. Ancak New York Times’a konuşan analistler, bu savaşın tüm taraflara maddi, manevi ve itibar kaybı yaşattığını belirtiyor.
ABD’nin Nükleer Tesis Saldırısı
Geçtiğimiz hafta sonu ABD, İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki üç nükleer tesisine B-2 bombardıman uçaklarıyla saldırı düzenledi. ABD Başkanı Donald Trump, bu operasyonu “tarihin en başarılı askeri saldırılarından biri” olarak nitelendirdi. Ancak bazı ABD medya organları ve istihbarat raporları, saldırıların İran’ın nükleer programını tamamen yok etmediğini, yalnızca birkaç ay geciktirdiğini iddia etti.
İran’ın Ölçülü Misillemesi
İran, saldırıya yanıt olarak Katar’daki El Udeid Hava Üssü’nü hedef aldı. Stratejik bir seçim olan bu üs, ABD’nin bölgedeki en büyük askeri üssü konumunda. İran, saldırı öncesi Katar ve diğer kanallar üzerinden uyarı mesajları göndererek çatışmayı tırmandırmaktan kaçındı. Sonuçta can kaybı yaşanmadı ve hasar minimal düzeyde kaldı. İran devlet televizyonları, füze görüntüleriyle zafer naraları atarken, askeri yetkililer “kaçıp gitme dönemi bitti” açıklamaları yaptı. Uzmanlar, Tahran’ın bu hamleyle hem tepki gösterdiğini hem de daha fazla gerilimden kaçındığını değerlendiriyor.
Trump’tan Şaşırtan Teşekkür
ABD Başkanı Trump, İran’ın El Udeid Üssü’ne düzenlediği saldırıda 13 füzenin durdurulduğunu ve hiçbir Amerikan askerinin zarar görmediğini açıkladı. İran’a, saldırı öncesi bilgi verdikleri için teşekkür eden Trump, “Can kaybı olmadı, kimse yaralanmadı. İran duygularını boşalttı. Umarım artık nefret olmaz” dedi. Ancak bu iyimser hava kısa sürdü. Trump, salı sabahı İran ve İsrail’e sert uyarılarda bulunarak ateşkesi sürdürme çağrısı yaptı.
İsrail’in Sürdürülen Hava Saldırıları
İsrail, 13 Haziran’da İran’a yönelik ani bir hava saldırısı başlattı ve Tahran üzerinde “hava üstünlüğü” sağladığını iddia etti. Ateşkes anlaşmasının ardından İsrail, İran’ın ateşkesi ihlal ettiğini öne sürerek Tahran’daki bir radar istasyonunu hedef aldı. İsrail basını, savaş uçaklarının operasyonu tamamlayıp bölgeden çekildiğini yazdı. Trump, İsrail’in bu hamlesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, “İsrail’in bu sabah yaptıklarından hiç hoşnut değilim” dedi.
Herkes Zafer İlan Etti, Kazanan Yok
ABD, İran’ın nükleer kapasitesini gerilettiğini, İsrail bölgesel rakibini zayıflattığını, İran ise süper güçlere karşı direndiğini savunuyor. Ancak Uluslararası Kriz Grubu’na göre, “Bu savaşın kazananı yok. Taraflar, ekonomik, siyasi ve sosyal kayıplarla karşı karşıya. İtibar kaybı da cabası” değerlendirmesi yapıldı. New York Times’a konuşan uzmanlar, 12 günlük çatışmanın bölgedeki dengeleri değiştirdiğini ve geri dönüşü zor hasarlar bıraktığını vurguladı.
Ne Olmuştu?
13 Haziran’da İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarıyla başlayan çatışmalar, ABD’nin nükleer tesisleri hedef alması ve İran’ın kontrollü misillemesiyle tırmandı. 12 gün süren savaşın ardından Trump, İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandığını duyurdu. Ancak İsrail, ateşkesin ihlal edildiğini iddia ederek yeni saldırılar düzenledi. Trump, her iki tarafı da ateşkese uymaya çağırırken, bölgedeki gerilim devam ediyor.
