Türkiye’nin önde gelen tarihçilerinden ve siyaset bilimcilerinden biri olan Prof. Dr. Mete Tunçay, 18 Ağustos 2025 tarihinde, 89 yaşında hayatını kaybetti. Özellikle Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi Türkiye’sindeki sol hareketler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Tunçay’ın vefatı, akademik çevrelerde ve kamuoyunda büyük üzüntüyle karşılandı.
Mete Tunçay neden öldü?
Mete Tunçay’ın ölüm nedeni hakkında henüz ailesi veya yakın çevresinden resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak Tunçay, uzun süredir yaşlılığa bağlı sağlık sorunları yaşıyordu. 89 yaşında hayatını kaybeden Tunçay’ın vefatı doğal nedenlere bağlanıyor.
Mete Tunçay evli miydi, eşi kim?
Prof. Dr. Mete Tunçay, Gönül Paçacı ile evliydi. Vefat haberi sonrası İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Mehmet Öznur Alkan, "Başta değerli eşi Gönül Paçacı olmak üzere tüm sevenlerine başsağlığı dilerim" ifadelerini kullanarak bu bilgiyi kamuoyuyla paylaştı.
Çocuğu var mıydı?
Prof. Dr. Mete Tunçay’ın çocuk sahibi olup olmadığına dair net bir bilgi kamuoyuyla paylaşılmadı. Ailesi, özel hayatını kamuya açık şekilde paylaşmaktan kaçınan bir profil sergilemiştir.
Mete Tunçay’ın mesleği neydi, ne iş yaptı?
Mete Tunçay, tarihçi, siyaset bilimci ve akademisyendi. Uzun yıllar boyunca hem Türkiye'de hem de yurt dışında üniversitelerde ders verdi, araştırmalar yürüttü ve birçok akademik dergide makale yayımladı. Türkiye’nin en saygın akademisyenlerinden biri olarak kabul edilen Tunçay, hem akademik hem de toplumsal alanda tarihçiliğe büyük katkılarda bulundu.
Akademik kariyeri nasıldı?
Doğum: 1936, İstanbul
Eğitim: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Doktora: 1961 yılında tamamladı
Doçentlik: 1966 yılında siyasal teoriler alanında aldı
Yurtdışı çalışmaları:
1961: Londra İktisat ve Siyasal Bilimler Okulu (Rockefeller bursu)
1979: Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi
1979-1980: Stanford Üniversitesi Hoover Kurumu (Fulbright bursu)
1987-1988: Hür Berlin Üniversitesi’nde Carl von Ossietzky profesörü
Türkiye’ye döndükten sonra, 1984 yılında Tarih ve Toplum dergisini yayımlamaya başladı. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’nın kuruluşunda yer aldı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü’nün kurucu başkanı olarak da görev yaptı.
Hangi eserleri yazdı?
Prof. Dr. Mete Tunçay, özellikle sol hareketler ve Türkiye'nin siyasal tarihi üzerine önemli eserler kaleme aldı. İşte başlıca kitapları:
Türkiye’de Sol Akımlar 1908-1925 (1967)
Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi (1969)
TC’de Tek-Parti Yönetiminin Kurulması 1923-1931 (1981)
Eski Sol Üzerine Yeni Bilgiler (1982)
Bilineceği Bilmek (1983)
Cihat ve Tehcir: 1915-1916 Yazıları (1991)
Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923) (2007)
Türkiye Sol Tarihine Notlar (2017)
Ayrıca, Erden Akbulut ile birlikte yazdığı “Beynelmilel İşçiler İttihadı ve Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası” gibi kolektif çalışmaları da dikkat çekti.
Türkiye’de sol hareketlere katkıları
Mete Tunçay, yalnızca bir tarihçi değil, aynı zamanda Türkiye’nin yakın siyasi geçmişine eleştirel bir perspektifle yaklaşan öncü bir isimdi. 1972-1973 yıllarında DİSK’te araştırma uzmanı olarak çalıştı. Bu süreçte sendikal hareketler, emek tarihi ve sol ideolojiler üzerine kapsamlı analizler yaptı. “Tarih ve Toplum” ve “Toplumsal Tarih” gibi önemli yayınların yönetimini üstlenerek, toplumsal hafızanın oluşmasında etkili bir rol oynadı.
Prof. Dr. Mete Tunçay, yalnızca akademik dünyada değil, Türkiye’nin toplumsal belleğinde de derin izler bırakan bir isimdi. Eserleriyle ve akademik katkılarıyla yeni kuşak tarihçilere ve düşünürlere ilham verdi. Hayatı boyunca eleştirel düşünceye, özgür araştırmaya ve toplumsal sorumluluğa verdiği önemle hatırlanacak.
