Bu belge, bir satış işleminin ön taahhüdü olarak işlev görür ve taraflar arasında netlik sağlar. Peki, proforma fatura tam olarak nedir, ne işe yarar ve bir satış faturasıyla arasındaki temel farklar nelerdir?
Proforma Fatura Nedir, Ne İşe Yarar?
Proforma fatura, bir ürün veya hizmetin potansiyel satışıyla ilgili bilgileri içeren, ancak yasal olarak bağlayıcılığı olmayan bir ön belgedir. Gerçek bir fatura gibi sayılar, ürün açıklamaları, birim fiyatları, toplam tutar ve ödeme koşulları gibi detayları içerir. Ancak en önemli farkı, bir muhasebe belgesi niteliği taşımaması ve ticari bir kayıt oluşturmamasıdır.
Proforma faturanın temel işlevi, alıcıya sunulan bir teklif veya proforma olarak, satışın detaylarını önceden belirlemektir. Bu sayede alıcı, siparişi kesinleştirmeden önce tüm koşulları net bir şekilde görebilir. Özellikle dış ticarette, gümrük işlemleri ve akreditif açma gibi süreçlerde ön bilgi sağlamak amacıyla yaygın olarak kullanılır.
Proforma Fatura Resmi Belge midir, Yasal mıdır?
Proforma fatura, bir resmi belge olarak kabul edilmez. Vergi mevzuatında yeri yoktur, muhasebe kayıtlarına işlenmez ve KDV beyanlarında kullanılamaz. Bu belge, yalnızca taraflar arasında ticari bir mutabakatı gösteren, teklif niteliğinde bir dokümandır.
Ancak bu durum, proforma faturanın geçersiz olduğu anlamına gelmez. Ticari ilişkilerde, özellikle uluslararası satışlarda, bir anlaşmanın ön koşullarını belirlemek için son derece önemli ve yasal olarak geçerli bir yazılı kanıttır. Bir anlaşmazlık durumunda, tarafların ne üzerinde anlaştığını gösteren bir delil olarak kullanılabilir. Yasal bir bağlayıcılığı olmasa da, ticari süreçlerin düzenlenmesi için yasal zeminde kabul gören bir belgedir.
Proforma Faturada KDV Olur mu?
Evet, proforma faturada KDV (Katma Değer Vergisi) bilgisi yer alabilir. Bir proforma fatura, ileride gerçekleşecek bir satış işleminin simülasyonu olduğu için, bu satışa ait tüm maliyetleri ve vergi yükümlülüklerini de içermelidir. Alıcı, bu belgeyi inceleyerek toplam ödemenin ne kadar olacağını, KDV tutarını ve diğer vergileri net bir şekilde görebilir. Ancak, bu KDV tutarı, henüz bir satış işlemi gerçekleşmediği için vergi dairesine beyan edilmez ve ödenmez. KDV'nin tahsilatı ve beyanı, ancak gerçek satış faturasının kesilmesiyle gerçekleşir.
Proforma Fatura Kaç Gün Geçerlidir?
Proforma faturanın geçerlilik süresi, düzenleyen tarafın inisiyatifindedir ve faturanın üzerinde açıkça belirtilir. Genellikle bu süre 7 ile 30 gün arasında değişebilir. Geçerlilik süresinin belirtilmesinin temel amacı, alıcının belirli bir süre içinde karar vermesini teşvik etmek ve bu süre içinde fiyat ve koşulların garanti edildiğini göstermektir. Eğer proforma faturada bir geçerlilik süresi belirtilmemişse, bu belgenin herhangi bir süreyle sınırlı olmadığı kabul edilebilir, ancak ticari nezaket gereği kısa bir sürede geri dönüş beklenir.
Bu bilgiler, bir muhasebe veya finans uzmanının tavsiyesi yerine geçmez. Mali ve ticari işlemlerinizle ilgili kesin kararlar almadan önce ilgili mevzuatı araştırmanız ve bir uzmana danışmanız büyük önem taşımaktadır.
