İsrail ile İran arasındaki çatışmalar, 22 Haziran 2025 gece saatlerinde ABD’nin İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine düzenlediği hava saldırılarıyla yeni bir boyuta ulaştı. ABD Başkanı Donald Trump’ın duyurduğu saldırılar, İran’ın nükleer tesislerinin konumlarını yeniden gündeme getirdi. Türkiye, sınır komşusu İran’daki tesislerin yakınlığı nedeniyle endişeli. Özellikle Bonab nükleer tesisi, Türkiye’ye en yakın tesis olarak dikkat çekiyor.
ABD’nin İran’a Hava Saldırıları
ABD Başkanı Donald Trump, 22 Haziran 2025’te kendi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine yönelik “son derece başarılı” hava saldırıları düzenlediklerini duyurdu. Trump, bombardımanda görev alan uçakların İran hava sahasını terk ettiğini belirtti. Saldırılar, 13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a yönelik operasyonlarıyla başlayan çatışmalara ABD’nin de dahil olmasıyla gerilimi tırmandırdı.
İran’ın Nükleer Tesisleri ve Konumları
İran’ın bilinen 15 nükleer tesisi, farklı amaçlarla faaliyet gösteriyor. Bu tesisler; Tahran, Ramsar, Parchin, Fordo, Natanz, Erak, İsfahan, Ardakan, Bonab, Karun, Buşehr, Yezd, Sagand, Narigan ve Gaçin olarak sıralanıyor. Saldırıya uğrayan Fordo, Natanz ve İsfahan tesisleri, İran’ın nükleer programının en kritik noktaları arasında yer alıyor. Ancak Türkiye açısından tesislerin coğrafi yakınlığı, güvenlik endişelerini artırıyor.
Türkiye’ye En Yakın Tesis: Bonab
İran’ın nükleer tesisleri arasında Türkiye’ye en yakın olanı Bonab nükleer tesisi. Araştırma reaktörlerinin bulunduğu bu tesis, Türkiye-İran sınırına karayoluyla yaklaşık 160-180 km, kuş uçuşu ise 130-150 km mesafede. Bonab’ın konumu, özellikle Van ve çevresindeki iller için potansiyel bir risk olarak değerlendiriliyor. Bonab’ın ardından, Van’a yaklaşık 270-300 km uzaklıkta bulunan Ramsar ve Tahran nükleer tesisleri geliyor.
Türkiye’de Güvenlik Endişesi
ABD’nin İran nükleer tesislerine saldırısı, Türkiye’de sınır komşusu İran’daki tesislerin güvenliğiyle ilgili tartışmaları alevlendirdi. Bonab tesisinin Türkiye’ye olan yakınlığı, olası bir radyasyon sızıntısı veya daha geniş çaplı bir çatışma durumunda etkilenebilecek bölgeler arasında Van, Hakkâri ve çevresini gündeme getirdi. Türk yetkililer, sınır güvenliği ve olası senaryolar için teyakkuz halinde.
