ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Ortadoğu'nun politik yapısını değerlendirirken çarpıcı açıklamalarda bulundu. Doha’da düzenlenen 23. Doha Forumu’nda konuşan Barrack, bölgeye dış müdahalelerin tarih boyunca sorunlar yarattığını belirterek, Batı’nın Ortadoğu’ya demokrasi dayatma çabasının sonuç vermediğini söyledi. Barrack’a göre bölgeyi işlevsel kılan mekanizma “hayırsever bir monarşi” modeli.
TOM BARRACK’TAN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMALAR
Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleştirilen ve Anadolu Ajansı’nın global iletişim ortağı olduğu 23. Doha Forumu'nda konuşan Barrack, Suriye üzerine düzenlenen panelde Ortadoğu'nun siyasi geleceğine dair geniş kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.
ABD’li diplomat, Ortadoğu’da en büyük sorunun sistemden ziyade aktörlerde olduğunu belirterek “Bu bölgenin meselesi demokrasi ya da federalizm değil, liderliktir” dedi.
“TÜRKİYE DEVREYE GİRMESEYDİ BU NOKTADA OLMAZDIK”
Konuşmasında Hamas – İsrail arasındaki son ateşkese de değinen Barrack, sürecin en önemli kazanımının rehinelerin geri dönüşünün sağlanması olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin bu anlaşmada belirleyici rol üstlendiğini ifade ederek:
“Türkiye devreye girmeseydi bugün bulunduğumuz noktada olmazdık” açıklamasında bulundu.
Katar’ın da ateşkes sürecinde kritik rol oynadığını belirten Barrack, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin Hamas ile yürütülen temaslarda kilit aktörler olduğunu söyledi.
“BATI’NIN BÖLGEYE MÜDAHALESİ BAŞARISIZ OLDU”
Barrack, Batı’nın Ortadoğu’ya yön verme çabasının tarihten bu yana istenen sonucu vermediğini savundu. Sykes-Picot’tan bu yana atılan her adımın bölgeyi geriye ittiğini söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
“Batı bu bölgeye düzen mimarisi sunmakta başarılı olamadı. Dayatılan her kararın sonucu bugün yaşanan sorunlar oldu.”
ABD Başkanı Donald Trump’ın geçmiş müdahaleleri inceleyerek hatalardan ders çıkardığını belirten Barrack artık bölgeye kendi siyasi düzenini oluşturması için alan tanınması gerektiğini vurguladı.
SURİYE İÇİN “KENDİ SİSTEMİNİ KURMA” VURGUSU
Suriye’deki ilerlemenin göz ardı edilmemesi gerektiğini söyleyen Barrack, ülkenin kampların yönetimi, yabancı savaşçıların dağıtılması ve kimyasal silahlarla mücadelede dikkat çekici başarılar gösterdiğini ifade etti.
“Onların yaptıkları hem kahramanca hem de destansı” diyen Barrack, ABD’nin artık Suriye’yi yönlendirmek yerine destekleyici pozisyonda olması gerektiğini belirtti.
“ORTADOĞU’DA İŞLEYEN TEK MODEL HAYIRSEVER MONARŞİ”
Konuşmasının en tartışmalı bölümünde Barrack, Ortadoğu’da demokrasinin uygulanabilir bir model olmadığını, bunun yerine en başarılı sistemin hayırsever bir monarşi olduğunu söyledi:
“İster kabul edin ister etmeyin, bu bölgede en iyi işleyen yönetim hayırsever monarşidir. Demokrasi beklentisi gerçekçi değil.”
Irak ve Libya örneklerini hatırlatarak parlamenter yapıların felç yarattığını ifade eden Barrack, Batı’nın talep dayatmaktan vazgeçip yalnızca yol göstermesi gerektiğini belirtti.
“BU BİR SÜREÇ, HIZLI DEMOKRASİ BEKLENTİSİ YANLIŞ”
Barrack, ABD’nin yaklaşımını değiştirerek Suriye’ye kendi düzenini kurması için imkan tanıdığını söyledi.
“Batı’nın ‘12 ayda demokrasi’ dayatması gerçekçi değil. Demokrasi hiçbir zaman tam anlamıyla olmadı” diyen Barrack, Lübnan ve Suriye’ye de aynı özgürlük alanının sağlanması gerektiğini savundu.
Sürecin zorlu olacağını belirten Barrack, iki ülkenin uzun tarihini ve kültürünü uyumlu bir şekilde bir araya getirmenin zaman alacağını vurguladı.
