Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına ilişkin Bitkisel Üretim İstatistikleri’ni yayımladı. Açıklanan veriler, tarım sektöründe alarm zillerinin çaldığını gözler önüne serdi. Bitkisel üretim genelinde düşüş yaşanırken, özellikle meyve grubundaki sert gerileme dikkat çekti. Tahıldan sebzeye, meyveden endüstriyel bitkilere kadar birçok üründe üretim kaybı yaşandı.
TARLA BİTKİLERİNDE CİDDİ GERİLEME
TÜİK verilerine göre 2025 yılında tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin (yem bitkileri hariç) üretimi bir önceki yıla göre yüzde 9 azalarak 68,1 milyon tona geriledi. Tahıl üretimi ise yüzde 12,3’lük düşüşle yaklaşık 34,2 milyon ton olarak kaydedildi.
Buğday üretimi yüzde 13,7 azalarak 17,9 milyon tona inerken, arpa üretimi yüzde 25,9’luk sert düşüşle 6 milyon tona geriledi. Çavdar, yulaf ve baklagillerde de üretim kayıpları dikkat çekti. Mısır ise istisna olarak öne çıktı; üretim yüzde 4,9 artışla 8,5 milyon tona yükseldi. Patates, ayçiçeği, soya ve şeker pancarında ise düşüş yaşandı.
SEBZEDE SINIRLI DÜŞÜŞ, ÜRÜN BAZINDA FARKLI TABLO
Sebze üretimi 2025 yılında yüzde 0,9 azalarak 33,3 milyon ton oldu. Genel düşüş sınırlı kalsa da ürün bazında önemli farklılıklar görüldü. Karpuz, kuru soğan ve sivri biberde üretim artışı kaydedilirken; domates, kapya biber ve hıyarda belirgin gerilemeler yaşandı.
MEYVEDE SERT ÇÖKÜŞ: KAYIP YÜZDE 30’U AŞTI
2025’in en dikkat çekici verisi meyve grubunda yaşandı. Meyve, içecek ve baharat bitkilerinde üretim yüzde 30,9 oranında azalarak 19,6 milyon tona düştü. Elma, kiraz, şeftali, nektarin ve üzüm gibi temel meyvelerde yüksek oranlı kayıplar görüldü. Sert kabuklu meyvelerde de tablo olumsuz seyretti; fındık, ceviz ve Antep fıstığı üretimi ciddi oranda azaldı. Turunçgillerde mandalina üretimi artarken, portakal ve limonda düşüş kaydedildi. Zeytin ve muz üretimi de gerileyen kalemler arasında yer aldı.
ZİRAİ DON VE MALİYET ARTIŞI ETKİLİ OLDU
TÜİK, üretimdeki düşüşte birden fazla faktörün etkili olduğuna dikkat çekti. Özellikle yılın başında ve ilkbahar döneminde yaşanan zirai don olaylarının üretimi doğrudan etkilediği vurgulandı. Bunun yanı sıra artan girdi maliyetleri, iklim koşullarındaki düzensizlik ve üretim planlamasındaki sorunlar da düşüşün temel nedenleri arasında gösterildi.
Süs bitkileri üretimi de 2025’te yüzde 1,4 oranında azaldı. Kesme çiçek üretiminde düşüş yaşanırken, diğer süs bitkilerinde sınırlı artış kaydedildi.
