Kreşler ve okullardan gelen hastalık haberleri artıyor. Türkiye’de son günlerde el-ayak-ağız hastalığı (EAAH) yeniden yayılmaya başladı. Özellikle 5 yaş altı çocuklarda görülen bu bulaşıcı hastalık, kısa sürede çok sayıda çocuğa bulaşarak adeta mini bir salgına dönüştü. Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Pediatri Uzmanı Dr. Togay Yılmaz, hastalığın yayılma hızına ve alınması gereken önlemlere dikkat çekti:
“Bu hastalık genellikle hafif seyreder ama kreş ve okul gibi kalabalık ortamlarda çok hızlı bulaşır. Ebeveynlerin, öğretmenlerin ve bakıcıların dikkatli olması gerekiyor.”
KREŞ VE OKULLARDA VAKALAR HIZLA ARTABİLİR
Dr. Yılmaz, son haftalarda çocuk servislerinde ciddi bir yoğunluk yaşandığını belirterek “El-ayak-ağız hastalığı genellikle Coxsackievirus gibi enteroviruslar tarafından oluşturulan bulaşıcı bir enfeksiyondur. Özellikle 5 yaş altı çocuklar en riskli gruptur. Toplu yaşam alanlarında, özellikle kreşlerde bulaşma oranı çok yüksektir” dedi.
Uzman, Türkiye’nin de dönem dönem bu tür salgınlarla karşılaştığını şu sözlerle hatırlattı: “1970’lerden bu yana dünyanın birçok ülkesinde enterovirus kaynaklı küçük salgınlar bildirildi. Şu anda ülkemizde de benzer bir artış dönemi yaşıyoruz.”
İLK BELİRTİ ATEŞ
Dr. Yılmaz’a göre hastalığın belirtileri genellikle ateşle başladığını ifade ederek "Enfeksiyondan bir-iki gün sonra çocuklarda yüksek ateş görülüyor. Ardından ağız içinde ağrılı yaralar, dil ve yanaklarda kabarcıklar oluşuyor. 3. veya 5. günlerde ise el ve ayaklarda döküntüler ortaya çıkıyor” dedi.
Bazı çocuklarda kalça veya diz çevresinde de döküntülerin görülebildiğini belirten uzman, “Bu şikayetler genellikle bir hafta içinde azalır. Ancak bağışıklık sistemi zayıf çocuklarda daha ağır seyredebilir” uyarısında bulundu. Dr. Yılmaz, çocuklarda iştahsızlık, halsizlik ve sıvı kaybının da sık rastlanan bulgular arasında olduğunu da ekledi.
ÖZEL TEDAVİSİ YOK, HİJYEN EN GÜÇLÜ SİLAHIMIZ
Pediatri uzmanı, hastalığın özel bir ilaçla tedavi edilemediğini, destekleyici bakımın çok önemli olduğunu vurguladı:
“Ateş ve ağız yaraları nedeniyle sıvı kaybı artar. Çocuk bol sıvı almalı, yumuşak gıdalarla beslenmeli. Ateş düşürücü ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Eğer sıvı alımı bozuluyorsa hastaneye yatırmak gerekebilir.”
Hastalığın bulaşma yollarına da değinen Yılmaz, ailelere şu önerilerde bulundu:
Eller sık sık sabunla yıkanmalı. Özellikle tuvalet sonrası ve yemek öncesi hijyen çok önemli.
Oyuncaklar, masa ve sandalye gibi yüzeyler düzenli temizlenmeli.
Hasta çocuklar en az 1 hafta okula gönderilmemeli.
Kişisel eşyalar paylaşılmamalı. Bardak, havlu, kaşık gibi eşyalar ayrı tutulmalı.
AĞIR VAKALAR NADİR DE OLSA GÖRÜLÜYOR
El-ayak-ağız hastalığının çoğunlukla hafif geçtiğini belirten Dr. Yılmaz, ancak Enterovirus 71 (EV-A71) gibi bazı virüs türlerinin nadiren ciddi komplikasyonlara yol açabileceğine dikkat çekti:
“Bu virüs bazı durumlarda beyin ve sinir sistemini etkileyebilir. Uzun süren yüksek ateş, sürekli kusma, aşırı uyku hali veya nöbet gibi belirtiler varsa acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalı.” CDC (ABD Hastalık Kontrol Merkezi) ve Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, hastalığın kuluçka süresi 2 ila 6 gün arasında değişiyor ve çocuklar semptomlar geçtikten sonra bile birkaç hafta boyunca dışkı yoluyla virüsü bulaştırabiliyor.
TOPLUM BİLİNCİ ARTARSA SALGIN KONTROL ALTINA ALINABİLİR
Dr. Yılmaz, hastalığın hızlı yayılmasının en büyük nedeninin toplu yaşam alanlarında hijyen yetersizliği olduğuna dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Bu hastalık çoğu zaman kendiliğinden iyileşir, ancak çok bulaşıcıdır. Ailelerin, eğitimcilerin ve bakıcıların ortak hareket etmesi gerekir. Hijyen kurallarına uyulmazsa kısa sürede yüzlerce çocuk etkilenebilir. Toplumsal farkındalık salgını önlemenin en etkili yoludur.”
EBEVEYNLERE ÖNERİLER: PANİK YOK ANCAK DİKKAT ŞART!
Anne- Babalar çocuklarını salgının etkisinden korumak ya da bunu en aza indirmek için şu adımları izlemeli:
Çocuğunuzda ateş, ağız içi yaralar, el veya ayak döküntüsü varsa evde dinlendirin.
Bol sıvı verin, soğuk içecekler ağrıyı hafifletebilir.
Antibiyotik kullanmayın, çünkü hastalık virüs kaynaklıdır.
Uzun süren ateş, nöbet, uyku hali gibi belirtiler varsa hemen doktora başvurun.
Hijyene dikkat ederek diğer çocukların da korunmasını sağlayın.
KIŞ DÖNEMİNE GİRERKEN SALGINLAR ARTABİLİR
Sağlık uzmanları, önümüzdeki haftalarda havaların değişmesiyle birlikte bulaşıcı hastalıkların daha da artabileceğini belirtiyor. Özellikle sonbahar ve kış aylarında virüslerin daha aktif hale geldiğini vurgulayan Dr. Yılmaz, “Bu dönemlerde el-ayak-ağız hastalığı gibi temasla bulaşan enfeksiyonlara karşı her zamankinden daha dikkatli olmalıyız” dedi.
