Vibrio bakterileri, doğada sıcak ve tuzlu ya da düşük tuzluluk seviyesine sahip kıyı sularında yaşayan mikroorganizmalardır. Bu bakterilerin en sık görüldüğü bölgeler arasında Baltık Denizi, Kuzey Denizi ve Karadeniz yer alıyor. Avrupa genelinde vakaların artış göstermesiyle birlikte, Karadeniz kıyılarında da bu bakterinin izine rastlandığı bildirildi.
İklim değişikliği nedeniyle deniz suyu sıcaklıklarının artması, Vibrio bakterilerinin yayılımını kolaylaştırıyor. Özellikle yaz aylarında deniz suyu sıcaklıklarının yükselmesiyle birlikte bakterilerin enfeksiyon riski artırdığı gözlemleniyor.
VIBRIO BAKTERİSİ VE YOL AÇTIĞI HASTALIKLAR
Vibrio bakterisinin yol açtığı hastalıkların başında vibriosis ve kolera geliyor. Vibriosis hastalığı, genellikle kolerayla karıştırılıyor ancak farklı etkilere sahip. Vibriosis, bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor.
İnsanda enfeksiyona yol açabilen üç ana tür bulunuyor: Vibrio vulnificus, Vibrio parahaemolyticus ve Vibrio alginolyticus. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, Vibrio vulnificus enfeksiyonu geçiren her beş kişiden biri ilk iki gün içinde yaşamını yitiriyor. CDC, yılda yaklaşık 80 bin enfeksiyon ve 100 ölüm vakası bildiriyor.
VIBRIO BAKTERİSİ TÜRKİYE'DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Vibrio bakterisinin Türkiye kıyılarında da görülmeye başladığı iddiaları kamuoyunda endişeye neden oldu. Ancak Sağlık Bakanlığı, bugün Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün X hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Vibrio vulnificus enfeksiyonunun 2025 yılı verilerine göre Türkiye’de tespit edilmediğini duyurdu.
Açıklamada, Bulaşıcı Hastalıklar Bildirim Sistemi kayıtlarının incelendiği ve herhangi bir vakaya rastlanmadığı bilgisine yer verildi.
VIBRIO BAKTERİSİ NASIL BULAŞIYOR?
Vibrio bakterisinin bulaşma yolları çeşitlidir. Özellikle midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz canlıları yüksek risk taşıyor.
Enfekte sularda yüzme sırasında açık yaraya temas edilmesi veya deniz suyu yutulması da bakterinin bulaşmasına yol açabiliyor. Kabuklu deniz ürünlerinden sızan suyun açık yaraya temas etmesi de bulaş için yeterli olabiliyor.
Karaciğer hastalığı, diyabet, kanser, HIV, hepatit gibi kronik hastalığı bulunan bireyler ile bağışıklığı baskılayan ilaçlar kullanan kişiler, bu bakteri nedeniyle daha yüksek risk altında bulunuyor.
Hastalık, insandan insana bulaşmıyor. Ancak enfekte deniz suyuna maruz kalan kişilerin belirtileri hızlı şekilde gösterebileceği ifade ediliyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Vibrio enfeksiyonunun belirtileri enfeksiyonun türüne göre değişkenlik gösteriyor. En yaygın semptomlar grip ya da mide rahatsızlıklarını andırıyor. Belirtiler şu şekilde sıralanıyor:
- İshal
- Mide krampları
- Bulantı ve kusma
- Ateş
- Titreme
Eğer enfeksiyon kan yoluyla yayılırsa, düşük tansiyon ve ciltte kabarcık oluşumu gibi belirtiler de görülebiliyor. Açık yaradan bulaşan enfeksiyonlarda ise kızarıklık, ağrı, şişlik ve irinli akıntı sık karşılaşılan bulgular arasında yer alıyor.
KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
Vibrio bakterisinden korunmak için bazı temel önlemler alınabilir. Öncelikle çiğ ya da az pişmiş deniz ürünlerinden uzak durulması öneriliyor. Deniz ürünleri yeterince pişirildiğinde bakteri etkisiz hale getirilebiliyor.
Açık yarası olan kişilerin denize girmemesi büyük önem taşıyor. Yüzme sırasında yara oluşursa, hızla sudan çıkılması ve yaranın temizlenip kapatılması tavsiye ediliyor.
Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin ya da yeni ameliyat geçirmiş kişilerin, deniz kenarında vakit geçirmeden önce doktora danışmaları öneriliyor.
Türkiye’de şu an için resmi olarak vaka tespit edilmemiş olsa da, özellikle Karadeniz kıyıları gibi düşük tuzluluk oranına sahip bölgelerde dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor.