Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) ve Dogma Alares’in ortak hazırladığı “Yurtdışında Yerleşik Pazaryerlerinin (YYP) Yerel E-Perakende Ekosistemine Etkileri” raporu, Türkiye e-ticaretinde ciddi riskleri gözler önüne serdi.
YURT DIŞI PAZARYERLERİ TÜRKİYE’DE 43 MİLYAR TL’LİK İŞLEM HACMİNE ULAŞTI
Rapora göre, 2024 sonu itibarıyla yurt dışı merkezli pazaryerlerinin Türkiye’deki yıllık işlem hacmi 43 milyar TL’ye yükseldi. ETİD Başkanı Hakan Çevikoğlu, 2025 sonunda bu rakamın 75 milyar TL’nin üzerine çıkacağını belirtti.
YURT DIŞI PAZARYERLERİ EKONOMİYE MİLYARLIK KATMA DEĞER KAYBI YAŞATIYOR
Çevikoğlu, YYP iş modelinin Türkiye ekonomisine etkisini şu sözlerle özetledi:
“2024’te yurt dışındaki pazaryerlerinden kaynaklanan katma değer kaybı 280 milyar TL’yi buldu. 2025’te bu rakamın 500 milyar TL seviyesine ulaşmasını bekliyoruz. YYP iş modeli, istihdam, vergi ve üretimi dışlayarak kazanç sağlıyor.”
MİLLİ BİR SORUN OLARAK ELE ALINIYOR
ETİD Başkanı, YYP iş modelinin sadece ticari değil, milli bir mesele olduğunu vurguladı:
“YYP modeli, ülkemizde ve dünyada ekonomiler için en büyük tehditlerden biri. Bu platformlar kısa vadede cazip fiyatlar sunsa da uzun vadede perakende ekosistemimizi, üretim gücümüzü ve dijital güvenliğimizi tehdit ediyor. Düzenleme yapılmazsa orta ve uzun vadede üretim gücümüzü ve dijital egemenliğimizi kaybetme riskiyle karşı karşıyayız.”
CARİ AÇIĞA ETKİSİ YÜZDE 15
Raporda dikkat çekilen bir diğer nokta, 2024 yılında yurtdışındaki pazaryerlerinden yapılan alışverişin yıllık cari işlemler açığının yüzde 15’ine denk gelmesi. ETİD, bu durumun kısa vadeli avantajların ötesinde ciddi ekonomik riskler oluşturduğunu belirtiyor.
ETİD’İN ÖNERİLERİ: EŞİT REKABET VE VERİ GÜVENLİĞİ
ETİD, YYP’lerin Türkiye’de faaliyet gösterebilmesi için bir dizi önlem öneriyor:
- YYP, yerli pazaryerleri ve çok kanallı perakendecilerle eşit vergi, denetim ve veri işleme koşullarına tabi olmalı.
- Tüketici güvenliği ve ürün denetimi güçlendirilmeli.
- Gümrük süreçleri sıkılaştırılmalı ve veri işleme faaliyetleri Türkiye’ye taşınmalı.
- Yerli platformlar ve KOBİ’ler desteklenmeli, bilinçli tüketim kültürü teşvik edilmeli.
- YYP, Türkiye’de yerleşik şirket kurarak tüm perakende aktörleriyle eşit şartlarda rekabet etmeli ve tüm regülasyonlara tabi olmalı.
ORTA VE UZUN VADEDE RİSKLER
Çevikoğlu, bu önlemlerin alınmaması halinde Türkiye’nin e-ticaret ekosisteminde üretim gücünü ve dijital egemenliğini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacağını ifade etti. Raporda, YYP iş modelinin sadece ekonomik değil, stratejik ve dijital güvenlik açısından da tehdit oluşturduğu vurgulanıyor.
Bu haber, ETİD ve Dogma Alares’in raporundaki bilgiler kaynak akınarak hazırlanmıştır.
