Sağlık

Zollinger-Ellison Sendromu nedir?

Zollinger-Ellison sendromu (ZES), nadir görülen bir hormonal bozukluktur. Bu bozuklukta, gastrin adı verilen bir hormonun aşırı üretimi söz konusudur. Gastrin, midede asit üreten hücreleri uyarır. ZES'li kişilerde, aşırı gastrin üretimi nedeniyle midede aşırı miktarda asit oluşur. Bu aşırı asit, mide ve oniki parmak bağırsağını ciddi şekilde etkileyerek çeşitli sorunlara yol açar.

ZES genellikle pankreas veya duodenumda (oniki parmak bağırsağı) bulunan gastrinoma adı verilen tümörlerden kaynaklanır. Bu tümörler, çoğu zaman iyi huylu (kanserli olmayan) olsa da, bazı durumlarda kötü huylu (kanserli) olabilirler.

Zollinger-Ellison Sendromunun Belirtileri

Sindirim Sistemi Problemleri

Zollinger-Ellison sendromunun en yaygın belirtisi, şiddetli ve tekrarlayan mide yanmasıdır. Bu yanma, göğüs kafesinde yanma hissi olarak tanımlanır ve genellikle yemeklerden sonra veya yatarken kötüleşir. Diğer semptomlar arasında; mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı ve kilo kaybı yer alır. Mide ülseri (gastrik ülser) ve oniki parmak bağırsağı ülseri (duodenal ülser) de yaygın komplikasyonlardır. Bu ülserler kanamaya veya delinmeye neden olabilir.

Diğer Belirtiler

Bazı kişilerde Zollinger-Ellison sendromu, daha az yaygın ancak önemli belirtilerle de kendini gösterebilir. Bunlar arasında; anemi (düşük kırmızı kan hücresi sayısı), malabsorpsiyon (besin maddelerinin emiliminde sorun) ve bağırsak tıkanıklığı yer alabilir. Bu belirtiler, aşırı mide asidinin sindirim sistemini uzun süreli olarak etkilemesinden kaynaklanır.

Zollinger-Ellison Sendromu ve Tıp

Teşhis Yöntemleri

Zollinger-Ellison sendromunun teşhisi, hastanın semptomları, fizik muayenesi ve çeşitli tıbbi testler yoluyla yapılır. Bu testler arasında kan gastrin seviyelerinin ölçülmesi, üst gastrointestinal endoskopi (mide ve oniki parmak bağırsağının içini incelemek için kullanılan bir prosedür), biyopsi (ülser veya tümörden doku örneği alınması) ve görüntüleme testleri (BT, MRI gibi) yer alabilir. Gastrin seviyelerinin yüksek olması, Zollinger-Ellison sendromundan şüphelenilmesine neden olur.

Tedavi Yöntemleri

Zollinger-Ellison sendromunun tedavisi, gastrin üretimini azaltmaya ve mide asidini kontrol altına almaya odaklanır. Proton pompa inhibitörleri (PPI'ler) adı verilen güçlü asit azaltıcı ilaçlar, genellikle ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. Bazı durumlarda, gastrinomaların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Gastrinoma, özellikle kötü huylu ise, düzenli takip ve tedavi gerektirir. Tedavi planı, hastanın genel sağlığına ve tümörün özelliklerine bağlı olarak değişir.

Zollinger-Ellison Sendromunun Tedavisi

İlaç Tedavileri

Proton pompa inhibitörleri (PPI'ler), Zollinger-Ellison sendromunun tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar, mide asidi üretimini önemli ölçüde azaltır ve semptomları hafifletir. Ancak, yüksek dozlarda ve uzun süreli kullanım gerekebilir. Bazı durumlarda, PPI'lere ek olarak, H2 reseptör blokerleri gibi diğer asit azaltıcı ilaçlar da kullanılabilir.

Cerrahi Tedavi

Gastrinoma tümörünün cerrahi olarak çıkarılması, Zollinger-Ellison sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynar. Cerrahi, tümörün büyüklüğüne, konumuna ve yayılımına bağlı olarak değişir. Gastrinomaların bazıları, karın içinden yapılacak bir ameliyatla tamamen çıkarılabilirken, bazıları için daha karmaşık prosedürler gerekebilir. Ameliyat sonrası düzenli takip ve tedavi gereklidir.