Bebekler ve çocuklarda sık görülen konvülsiyon, kontrol edilemeyen kas kasılmalarıyla seyreden bir nörolojik durumdur. Halk arasında havale veya nöbet olarak bilinen bu rahatsızlık, özellikle yüksek ateş, enfeksiyon veya beyin travması gibi nedenlerle ortaya çıkar. Konvülsiyonlar bazen birkaç saniye, bazen ise birkaç dakika sürebilir ve erken tanı sayesinde ciddi sonuçların önüne geçilebilir.
KONVÜLSİYON NEDİR?
Konvülsiyon, beyindeki sinir hücrelerinde meydana gelen anormal elektriksel aktiviteler sonucu oluşan istemsiz kas kasılmalarıdır. Enfeksiyon, yüksek ateş veya beyin travması gibi nedenlerle ortaya çıkan bu durum, vücutta sallanma, kasılma ve ardından gevşeme ile karakterizedir. Genellikle geçici bir nörolojik işlev bozukluğu olarak tanımlanır.
Vücudun sadece belirli bir bölgesinde görülebileceği gibi tüm bedeni etkileyebilir. Erken tanı ve tedaviyle, daha ciddi komplikasyonların önüne geçilmesi mümkündür.
FEBRİL KONVÜLSİYON NEDİR?
Febril konvülsiyon, halk arasında ateşli havale olarak bilinir ve özellikle 6 ay ila 6 yaş arası çocuklarda 38 derece üzerindeki ateşle birlikte ortaya çıkar. Genellikle enfeksiyon kaynaklı gelişen bu nöbetler epilepsi ile karıştırılabilir ancak epilepsi değildir ve kalıcı beyin hasarına yol açmaz.
Belirtiler arasında bilinç kaybı ve titreme bulunur. Doktor kontrolünde uygulanan reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir.
KONVÜLSİYON NEDEN OLUR?
Konvülsiyon, beynin anormal şekilde uyarılması sonucu oluşan geçici nörolojik bir bozukluktur. Bu duruma neden olan başlıca etkenler şunlardır:
-
Epilektik nöbetler: En sık görülen tonik-klonik nöbet türü kasılmalara neden olur.
-
Ateşli nöbetler: Özellikle çocuklarda görülen bu durum, kısa süreli kasılmalarla seyreder.
-
Epilektik olmayan nöbetler: Zihinsel veya duygusal stres kaynaklı gelişir.
-
Paroksismal kinesijenik diskinezi (PKD): Ani hareketler veya irkilme sonucu oluşabilir.
-
Migren: Auralı migrenlerde kısa süreli nöbetler görülebilir.
-
İlaç reaksiyonları: Bazı antidepresanlar, antihistaminikler veya uyarıcı ilaçlar nadiren nöbetleri tetikleyebilir.
Bunlara ek olarak beyin tümörleri, hipoglisemi, felç, tetanoz, kardiyak aritmiler, beyin-omurilik sıvısı enfeksiyonları ve kan basıncındaki ani düşüşler de konvülsiyon sebepleri arasında yer alabilir.
KONVÜLSİYON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Konvülsiyonun en belirgin belirtileri bilinç kaybı ve kasılmalardır. Bununla birlikte bazı fiziksel ve nörolojik semptomlar da görülebilir:
-
Bilinç kaybı veya bilinç bulanıklığı
-
Baş dönmesi
-
Yüzde kızarma veya morarma
-
Nefes alma güçlüğü
-
Kol, bacak veya gövdede sertleşme
-
Hareket kısıtlılığı
-
Düzgün konuşamama veya yanıt verememe
Bazı durumlarda belirtiler birkaç saniye içinde geçerken, bazı hastalarda dakikalar sürebilir. Çocuklarda ateşli havale döneminde huzursuzluk ve ağlama gibi ek semptomlar da gözlemlenebilir.
KONVÜLSİYON NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Konvülsiyon tanısı, hastanın tıbbi geçmişi ve yaşadığı semptomlar üzerinden konur. Doktorlar teşhis sürecinde çeşitli testlerden yararlanır:
-
Kan ve idrar testleri: Enfeksiyon veya toksik madde varlığını tespit etmek için yapılır.
-
EEG (Elektroensefalografi): Beyindeki elektriksel aktiviteleri ölçmek için kullanılır.
-
MR ve CT: Beyin yapısındaki olası anormallikleri tespit etmek için görüntüleme yöntemleri uygulanır.
KONVÜLSİYON NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Konvülsiyon tedavisinde amaç, öncelikle altta yatan nedeni ortadan kaldırmaktır. Febril konvülsiyon durumlarında yüksek ateşin düşürülmesi öncelikli hedeftir.
Tedavi süreci kişiye göre değişebilir. Nöbetlerin sıklaştığı durumlarda, doktorlar nöbet önleyici ilaçlar reçete edebilir. Gerekli hallerde hastanın nörolojik takibi yapılır ve ilaç tedavisi düzenlenir.
KONVÜLSİYON HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Konvülsiyon ne demektir?
Konvülsiyon, beyindeki anormal elektriksel aktiviteler sonucu oluşan istemsiz kas kasılmalarıdır. Halk arasında havale veya nöbet olarak adlandırılır.
Konvülsif hastalıklar ne demek?
Bebeklerde ve çocuklarda sık görülen febril konvülsiyon gibi durumlar, beyinde gelişen anormal aktivitelerin vücutta kasılma ve titreme gibi fiziksel tepkimelere yol açmasıyla oluşur.
