Zona, suçiçeği hastalığına neden olan Varisella Zoster virüsünün neden olduğu, deri üzerinde ağrılı döküntülerle kendini gösteren bir enfeksiyon hastalığıdır. Suçiçeği geçirmiş insanlarda vücudunda bulunan virüs, bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla yeniden aktif hale gelebilir. Zona genellikle yüz, sırt, göğüs gibi bölgelerde çıkar ve şiddetli ağrı, kaşıntı ve yanma hissine yol açar.
ZONA HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NEDİR? İŞTE DETAYLAR…
Zona hastalığı ağrı, yanma ve kaşıntı gibi şikayetlerle başlar. Bu belirtiler birkaç gün içinde döküntülerle birlikte kendini gösterir. Döküntüler ilk başta kızarıklık şeklinde başlar, sonra sıvı dolu kabarcıklara dönüşür ve oldukça ağrılı olur. Zona hastalığının en yaygın belirtileri arasında ağrı, döküntülü bölgeye yanma, kaşıntı, batma hissi, bölgesel hassasiyet, uyuşma, ışığa karşı duyarlılık, yüksek ateş, baş ağrısı ve tükenmişlik hissi yer alır. Döküntüler 10 ila 15 gün kadar sürebilir.
ZONA HASTALIĞININ NEDENLERİ
Zona, suçiçeği virüsünün vücutta inaktif halde kalması sonucu ortaya çıkar. Suçiçeği geçirmiş kişilerde virüs, sinir hücrelerinde uykuya geçer ve bağışıklık sistemi zayıfladığında aktive olur. Zona hastalığının ortaya çıkma riskini artıran durumlar arasında 60 yaş ve üzeri olmak, fiziksel ve duygusal stres, HIV, kanser tedavisi gibi bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar bulunur. Bu faktörler, zona enfeksiyonunun tekrar tetiklenmesine yol açabilir.
ZONA HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?
Zona hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, tedavi genellikle hastanın şikayetlerini hafifletmeye ve komplikasyonları önlemeye yöneliktir. Tedavide antiviraller, ağrı kesiciler, antiseptik solüsyonlar ve ağrı tedavisi için kullanılan ilaçlar içilir. Antiviral ilaçlar, virüsün yayılmasını engeller ve hastalığın süresini kısaltabilir. Ağrı kesiciler, özellikle şiddetli ağrıyı hafifletmek için kullanılır. Ayrıca, şiddetli ağrı çeken hastalar için antidepresanlar ve nörolojik ilaçlar da tedavi sürecine dahil olur.
Zona tedavisinde erken müdahale önemlidir. Döküntüler görüldükten sonra en geç 3 gün içinde tedaviye başlanmalıdır. Erken tedavi, ağrıyı kontrole alır ve komplikasyonları engeller. Tedavi sırasında hastaların kendilerini izole etmeleri ve virüsün başkalarına bulaşmasını engellemeleri gerekmektedir.
ZONA HASTALIĞI TEDAVİSİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER?
Döküntülü bölgeyi kuru ve temiz tutmak önemlidir. Ayrıca, döküntü bölgesinin başkalarına bulaşmaması için örtülmesi gerekir, ancak örtü deriye yapışmamalıdır. Kabarcıkların üzerine antibiyotik kremler sürmek iyileşmeyi yavaşlatabilir, bu yüzden kullanılmamalıdır. Yarayı kaşımamak, çünkü kaşıma kabarcıkların yayılmasına ve enfeksiyon riskine yol açar. Banyo veya duştan sonra yara bölgesini temiz havluyla kurulayarak, havlunun yarayı ovmaması gerekir. Ayrıca, kişisel havlular başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
Zona tedavisinde, soğuk uygulama ve rahatlatıcı duşlar da yardımcı olabilir. Ancak, soğuk uygulamalar doğrudan yaranın üzerine değil, bir bez veya havluya sarılarak yapılmalıdır. Zona hastaları, suçiçeğine karşı aşılanmamış, bağışıklığı zayıf veya hamile kadınlar gibi yüksek riskli kişilerle temastan kaçınmalıdır.
ZONA HASTALIĞI BULAŞICI MIDIR?
Zona hastalığı, suçiçeği virüsüne karşı bağışıklığı olmayan kişilere bulaşıcıdır. Zona hastalığına yakalanmış birinin döküntülerine doğrudan temas edilmesi, suçiçeği geçirmemiş kişilere virüsü bulaştırabilir. Ancak, suçiçeği geçirmiş ya da aşılanmış kişiler, etkilenmez.
ZONA HASTALIĞI ÖNLENEBİLİR Mİ?
Zona hastalığını önlemek mümkün değildir, ancak zona aşısı, hastalığa yakalanma oranını önemli ölçüde azaltabilir. 60 yaş ve üzeri bireylerin zona aşısı yaptırmaları önerilmektedir. Zona aşısı, suçiçeği virüsüne karşı kullanılan aşıdan farklıdır ve yalnızca zona hastalığından korunmayı hedefler. Aşı, bazı yan etkilere neden olabilir, ancak genellikle hafif ve geçicidir. Bu nedenle, zona hastalığından korunmak için aşılanmak etkili yöntemdir.
ZONA HASTALIĞININ TEKRARLAMA OLASILIĞI
Zona bir kez geçtikten sonra, bağışıklık sistemi zayıf bireylerde tekrarlayabilir. Ancak, sağlıklı bireylerde zona hastalığının ortaya çıkma olasılığı düşüktür. Zona hastalığının tekrarlama durumunda tedaviye başlamak önemlidir ve belirtiler hızla kontrol altına alınabilir.
