Yeni yıla girerken coşkuyla belirlenen hedefler, çoğu zaman birkaç hafta içinde etkisini yitiriyor. Uzmanlara göre motivasyon kaybı yalnızca bireysel iradeyle açıklanmıyor. Psikoloji bilimi, yeni yıl kararlarının neden sürdürülemediğini ve özellikle üçüncü haftadan sonra neden çözülmeler yaşandığını bilimsel verilerle açıklıyor. Haber, Habertürk kaynaklı veriler doğrultusunda derlendi.
YENİ YIL KARARLARININ ARDINDAKİ PSİKOLOJİ
Psikologlara göre yeni yıl kararlarının büyük bölümü, motivasyonun en yüksek olduğu dönemde gerçekçi değerlendirmeler yapılmadan belirleniyor. Bu hedefler çoğunlukla mevcut durumdan ziyade “ideal benlik” üzerinden şekilleniyor. Bu durum, ilk günlerde yüksek baskı oluşmasına ve hedeflerin daha başlangıç aşamasında sürdürülemez hale gelmesine yol açıyor.
HEDEFLER NEDEN YARIDA KALIYOR?
Uzmanlar, hedeflerin büyük bölümünün belirsiz veya aşırı iddialı olduğunu vurguluyor. “Daha sağlıklı yaşayacağım” ya da “spora başlayacağım” gibi soyut ifadelerin ölçülebilir olmadığı belirtiliyor. Beynin ani ve köklü değişimleri tehdit olarak algılaması, rutin dışına çıkmayı zorlaştırıyor. Bu durum, zihinsel yorgunluğu artırarak özellikle ocak ayı sonrasında motivasyonun hızla düşmesine neden oluyor.
21 GÜN KURALI NEDEN GERÇEK OLMAYABİLİR?
Kamuoyunda yaygın olarak bilinen “21 günde alışkanlık kazanılır” görüşünün bilimsel dayanağının zayıf olduğu ifade ediliyor. Psikoloji literatürüne göre bir alışkanlığın ortalama olarak 60 günde yerleştiği, bazı bireylerde ise bu sürenin 200 güne kadar uzayabildiği belirtiliyor. Uzmanlar, 21 gün kuralının genelleme olduğunu ve alışkanlık oluşmadığında bireylerin kendini başarısız hissetmesine yol açabildiğini aktarıyor.
21 GÜN KURALI BİLİMSEL OLARAK NE İŞE YARIYOR?
Psikologlara göre hedeflerin kalıcı olabilmesi için somut ve ölçülebilir şekilde belirlenmesi gerekiyor. “Her gün 20 dakika yürüyüş yapmak” veya “haftada 1 gün evde kahve içmek” gibi net hedeflerin beyin tarafından daha kolay benimsendiği ifade ediliyor. Ayrıca hatırlatıcılar, rutin eşleştirme ve küçük ödüller gibi destekleyici unsurların alışkanlıkların kalıcılığını artırdığı belirtiliyor. Küçük adımların zamanla zincirleme bir etki yarattığına dikkat çekiliyor.
