ABD, dünya ticaretinde dengeleri değiştirecek dev bir adım attı. Başkan Donald Trump’ın imzasıyla yürürlüğe giren yeni gümrük vergileri, Kanada, Brezilya, Hindistan ve Tayvan gibi önemli ihracatçı ülkeleri doğrudan hedef aldı. Küresel ticaret savaşlarının fitilini yeniden ateşleyen bu hamle, hem piyasalarda hem de diplomatik ilişkilerde derin etkiler yarattı.
Yeni düzenlemeyle, ABD’ye ithal edilen bazı ürünlerde vergi oranları dramatik şekilde yükseltildi. Kanada ürünlerine %35, Brezilya’ya %50, Hindistan’a %25, Tayvan’a %20, İsviçre’ye ise %39 oranında gümrük vergisi getirildi. Ayrıca, kapsamlı listeye dahil edilen 69 ülke için %10 ile %41 arasında değişen ek vergiler 7 gün içinde devreye alınacak.
Hangi ürünler etkilenecek, fiyatlar nasıl değişecek?
ABD Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre, yeni vergiler başta ev elektroniği, beyaz eşya, tekstil, otomotiv yedek parçaları ve tarım ürünleri gibi ithalat yoğun sektörleri kapsıyor. Bu durum, Amerikan tüketicisinin cebini de doğrudan etkileyecek. Mobilya, araçlar, eğlence ürünleri ve giyimde fiyat artışları kaçınılmaz görünüyor.
Tüketici dernekleri ise alınan kararların enflasyonist baskıyı artırabileceği uyarısında bulunurken, üretici tarafında yerli firmalara yönelik olumlu etkiler de olabileceği belirtiliyor. Trump yönetimi, bu adımı “yerli üretimi koruma ve dış ticaret açığını azaltma” stratejisinin bir parçası olarak tanımlıyor.
Uluslararası tepkiler sert: İsviçre ve Hindistan’dan ilk yanıtlar geldi
Alınan kararlar yalnızca ekonomik değil, diplomatik ilişkilerde de gerilim yarattı. İsviçre, bu hamleye karşı müzakere masasına oturma çağrısı yaparken, Hindistan hükümeti ise kararların ekonomik işbirliği ruhuna aykırı olduğunu belirterek tepki gösterdi. Özellikle tarım ürünlerine getirilen ek vergiler, Hindistan’da çiftçi birliklerinin protestolarına yol açtı.
Tayvan’dan gelen açıklamada ise, uygulanan oranların geçici olduğu ve müzakerelerin sürdüğü ifade edildi. Güney Afrika ise ekonomik istikrarı korumak adına yeni gümrük politikaları geliştireceklerini duyurdu.
ABD’nin ticaret stratejisi değişiyor mu?
Yeni düzenleme, sadece vergilerle sınırlı değil. Trump yönetimi aynı zamanda ticaret anlaşmalarını da yeniden ele alıyor. Bazı ülkelere geçici istisnalar tanınırken, ticari ilişkilerin “ulusal güvenlik” ilkesi doğrultusunda yeniden şekillendirileceği vurgulandı. ABD, “menşei kuralları” adı verilen ürün bazlı sınıflandırmalarla, ithal mallara uygulanacak vergileri daha esnek biçimde belirlemeyi planlıyor.
Meksika’ya tanınan 90 günlük geçici muafiyet de bu kapsamda değerlendiriliyor. Kanada ise daha sert bir tavırla, ABD’nin uyuşturucu kaçakçılığı konusundaki işbirliği eksikliğini gerekçe göstererek vergileri artırmasına tepki gösterdi.
Çin ve Brezilya ile görüşmeler sürüyor
ABD, Çin ile olan ticaret savaşını henüz tam anlamıyla sonlandırmış değil. Ancak tarafların masada olduğu ve kısa süre içinde kalıcı bir anlaşmaya varılabileceği belirtiliyor. Brezilya ile ise ilişkiler daha karmaşık bir seyir izliyor. Uygulanan %50’lik gümrük vergisi, bazı sektörler için istisna tanınsa da ciddi ekonomik baskı yaratmış durumda.
