Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2025 yılının ilk yarısına ilişkin bütçe istatistiklerini yayımladı. Açıklanan verilere göre merkezi yönetim bütçesi Ocak-Haziran döneminde 980 milyar 478 milyon TL açık verdi. Ekonomik dengeler açısından endişe verici bu rakam, yıl sonu bütçe hedeflerinin tehlikeye girdiğini gösteriyor.
Haziran ayı özelinde personel giderlerinin yüzde 33,7 artarak 277 milyar 592 milyon TL’ye çıkması da dikkat çeken unsurlar arasında yer aldı. Bütçedeki gider artışı kadar gelir tarafındaki sapmalar da uzmanların gündeminde.
VERGİ GELİRİ TAHSİLATI 764 MİLYAR LİRAYI AŞTI ANCAK YETERSİZ
Vergi gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 58,3 oranında artarak 764 milyar 929 milyon TL'ye ulaştı. Ancak bu artışın, mevcut harcama kalemlerini karşılamakta yetersiz kaldığı görülüyor. Uzmanlar, gelir tarafında yaşanan sapmaların yıl sonunda daha sert tedbirleri gündeme getirebileceğini söylüyor.
MAHMUT AYDOĞMUŞ’TAN DİKKAT ÇEKEN DEĞERLENDİRME
Ekonomist Mahmut Aydoğmuş, Ekol TV’ye yaptığı açıklamada, özellikle vergi kalemlerinde ciddi sapmalar olduğuna dikkat çekti. “Rakamlara baktığımızda üç ana vergi kaleminde dramatik düşüş var” diyen Aydoğmuş, yeni vergilerin kapıda olduğunu vurguladı.
YENİ VERGİLER YOLDA
Aydoğmuş, motorlu taşıtlar vergisinde yılın ilk 6 ayında 315 milyar TL toplandığını, ancak yıl sonu hedefinin 800 milyar TL olduğunu belirterek bu alandaki büyük sapmaya dikkat çekti. Bu nedenle, motorlu taşıtlarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışının gündeme gelebileceğini ifade etti.
Bununla da sınırlı kalmayacağını belirten ekonomist, “Tütün mamulleri, alkollü içecekler ve akaryakıt gibi kalemlerde yüzde 20’ye varan zamların sürpriz olmayacağı” değerlendirmesini yaptı.
ÖTV ORANLARI GÜNCELLENECEK Mİ?
ÖTV oranlarında yapılabilecek yüzde 20’lik bir artışın, yıl sonu gelir hedeflerine ulaşma konusunda kritik olabileceğini belirten Aydoğmuş, şu değerlendirmede bulundu:
“Sadece akaryakıt ürünlerinden tahsil edilmesi gereken ÖTV’de yaklaşık 50 milyar TL’lik bir sapma söz konusu. Bu fark, bütçede ciddi baskı oluşturuyor.”
Bu sapmaların giderilmesi adına hem doğrudan hem de dolaylı vergi artışlarının yolda olduğu sinyali veriliyor.
BÜTÇE ŞU AN TARRUMARDI
Aydoğmuş, kamudaki harcamaların planlanandan düşük gerçekleştiğini ve bu sayede bütçe açığının daha da derinleşmesinin önüne geçildiğini belirtti. Ancak bu tasarrufa rağmen tabloyu “Bütçe şu an tarrumardı” sözleriyle özetledi.
“Gelir tarafındaki bu kırılgan yapı devam ederse, yıl sonunda kamu maliyesinde ciddi düzeltme adımları kaçınılmaz olabilir” uyarısını yaptı.
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNDE YENİ DÜZENLEME Mİ GELİYOR?
Mahmut Aydoğmuş’un dikkat çektiği bir diğer nokta ise Meclis’te bekleyen yasa teklifi. Teklif kapsamında Cumhurbaşkanı’na motorlu taşıtlar vergisinde yetki artışı tanınması öngörülüyor. Bu da, ÖTV oranlarında yeni bir düzenlemenin eli kulağında olduğu anlamına geliyor.
Aydoğmuş’a göre, motorlu araçlar şu an vergi düzenlemelerinde bir numaralı aday. Gerek bireysel taşıt sahipleri gerekse otomotiv sektörü açısından önemli değişiklikler kapıda olabilir.
TÜTÜN MAMULLERİ VERGİSİNDE DOYUM NOKTASI AŞILDI MI?
Tütün mamulleri üzerinden toplanan vergi gelirlerinin ilk 6 ayda 184 milyar TL olduğu, yıl sonu hedefinin ise 456 milyar TL olduğu açıklandı. Ancak bu kalemdeki vergi yükünün zaten yüzde 81 seviyesine ulaşmış olması nedeniyle yeni bir artışın kaçakçılığı teşvik edebileceği uyarısı yapıldı.
Bu nedenle hükümetin, tütün mamulleri gibi ürünlerde yeni zam yapmadan önce ekonomik ve sosyal riskleri çok yönlü değerlendirmesi gerekecek.
YENİ VERGİ DALGASI KAÇINILMAZ MI?
2025 yılı ilk yarısındaki bütçe gerçekleşmeleri, kamu gelirlerinin harcamalarla başa çıkmakta zorlandığını gösteriyor. Merkezi yönetim bütçesindeki yaklaşık 1 trilyon TL’ye yaklaşan açık, Hazine’nin hareket alanını daraltıyor.
