Depremler, insanlık tarihinin en büyük felaketlerinden biri olarak sayısız can kaybına ve yıkıma yol açtı. Her yıl dünya genelinde yaklaşık 20 bin sarsıntı kaydedilirken, bunların ortalama 16’sı 7 ve üzeri büyüklükte oluyor. Özellikle okyanus diplerinde meydana gelen sarsıntılar, tetiklediği tsunami dalgalarıyla kıyı kentlerinde yıkıcı etkilere sebep oluyor.
Rusya’nın Kamçatka Yarımadası açıklarında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki son deprem de ölçüm cihazlarıyla kayda geçen en güçlü sarsıntılar arasında yer aldı. Peki, dünya tarihine damga vuran en büyük 10 deprem nerelerde yaşandı?
VALDIVIA DEPREMİ – ŞİLİ, 1960
22 Mayıs 1960’ta Şili’nin Valdivia kenti yakınlarında meydana gelen 9,5 büyüklüğündeki deprem, bugüne kadar kaydedilen en büyük yer sarsıntısı oldu. Yaklaşık 10 dakika süren depremde kıyı şeridinde büyük çöküntüler oluştu, toprak kaymaları yaşandı. Deprem sonrası oluşan tsunamiler, kıyı bölgelerini harap etti. Yaklaşık 5 bin 700 kişi yaşamını yitirdi. İki gün sonra Cordón Caulle volkanı faaliyete geçti.
ALASKA DEPREMİ – ABD, 1964
27 Mart 1964’te Alaska’da meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki deprem, Kuzey Amerika’nın gördüğü en büyük sarsıntılardan biri oldu. Yaklaşık 1.000 km’lik bir fay hattının kırılmasıyla oluşan deprem 5 dakika sürdü. Anchorage kenti ağır hasar alırken, oluşan tsunami dalgaları geniş bir alanı etkiledi.
HİNT OKYANUSU DEPREMİ – ENDONEZYA, 2004
26 Aralık 2004’te gerçekleşen 9,1 büyüklüğündeki sarsıntı, deniz tabanında büyük bir hareketliliğe yol açtı. Dev tsunami dalgaları 14 ülkeyi vurdu, yaklaşık 228 bin kişi hayatını kaybetti. En büyük can kaybı Endonezya, Sri Lanka, Hindistan ve Tayland’da yaşandı.
TOHOKU DEPREMİ – JAPONYA, 2011
11 Mart 2011’de Japonya açıklarında meydana gelen 9,1 büyüklüğündeki deprem, ülke tarihindeki en büyük sarsıntı olarak kayda geçti. Honshu Adası 2,4 metre doğuya kaydı. Tsunami dalgaları 40 metreyi aştı. “Fukushima Daiichi” nükleer santralinde yaşanan arıza, büyük bir nükleer krizi tetikledi. Yaklaşık 22 bin kişi yaşamını yitirdi.
SEVERO-KURILSK DEPREMİ – RUSYA, 1952
4 Kasım 1952’de Kuril Adaları’nda meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem, Severo-Kurilsk kentini büyük ölçüde yok etti. İlk tsunamiden sonra evlerine dönen birçok kişi ikinci dalgada hayatını kaybetti. Kent, daha sonra daha yüksek bir bölgeye taşındı.
CONCEPCION DEPREMİ – ŞİLİ, 2010
27 Şubat 2010’da Şili’nin orta kıyılarında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki deprem yaklaşık 3 dakika sürdü. Concepcion başta olmak üzere birçok yerleşim yerinde yıkım yaşandı. Tsunami uyarılarıyla 53 ülke alarma geçti.
RAT ADASI DEPREMİ – ALASKA, 1965
Aleut Adaları’ndaki Rat Adası açıklarında meydana gelen 8,7 büyüklüğündeki deprem, büyük bir tsunamiyi tetikledi. Shemya Adası’nda 10 metreye ulaşan dalgalar gözlendi. Bölgenin seyrek nüfuslu olması can kaybını sınırladı.
ASSAM-TİBET DEPREMİ – HİNDİSTAN, 1950
15 Ağustos 1950’de Hint ve Avrasya levhalarının çarpışması sonucu oluşan 8,6 büyüklüğündeki kara depremi, Hindistan’ın Assam bölgesi ile Tibet’te büyük yıkıma yol açtı. Hindistan’da 70 köy yıkıldı, yaklaşık 4 bin 800 kişi hayatını kaybetti.
ALEUT ADALARI DEPREMİ – ABD, 1946
1 Nisan 1946’da Aleut Adaları açıklarında meydana gelen 8,6 büyüklüğündeki sarsıntı, büyük bir tsunamiye neden oldu. Dalgalar saatte 800 km hızla ilerledi ve Hawaii’de 159 kişinin ölümüne yol açtı. Unimak Adası’nda 42 metreye ulaşan dalgalar kaydedildi.
HİNT OKYANUSU DEPREMİ – ENDONEZYA, 2012
11 Nisan 2012’de Banda Aceh açıklarında meydana gelen 8,6 büyüklüğündeki deprem, şimdiye kadar kaydedilen en güçlü “yatay kırıklı” sarsıntı olarak biliniyor. 8,2 büyüklüğünde bir artçı sarsıntı da yaşandı. Büyük tsunami korkusuna rağmen can ve mal kaybı sınırlı kaldı.
