İran Devrim Muhafızları Ordusu, bugün yaptığı açıklamada, "Sadık Vaat 3" operasyonunun 11. dalgasında ilk kez birinci nesil “Fettah” hipersonik balistik füzesinin kullanıldığını duyurdu.
Yapılan açıklamada, “Fettah füzeleri israil'n hava savunma sistemlerini delerek İran’a hava sahasında tam kontrol sağladı” denildi. Füzenin yüksek manevra kabiliyeti ve güçlü savaş başlığıyla İsrail'in füze savunma kalkanını aştığı vurgulandı.
Gece Yarısı Hedef: Tahran ve Tel Aviv
Ortadoğu’da tansiyon bir kez daha zirveye ulaştı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Tahran’ın merkezindeki çeşitli askeri tesislere yönelik kapsamlı hava saldırıları gerçekleştirdiğini duyurdu. İsrail tarafından yapılan açıklamalarda, hedef alınan noktaların nükleer altyapıya katkı sağlayan uranyum zenginleştirme santrifüjleri ve hassas füze parçaları üreten tesisler olduğu bildirildi.
IDF, saldırı öncesinde Tahran’ın 18. Bölgesi sakinlerine tahliye çağrısında bulunarak dikkat çeken bir adım attı. İranlı kaynaklara göre, İmam Hüseyin Askeri Üniversitesi de saldırılarda zarar gören yerler arasında yer aldı. Bu üniversite, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (IRGC) subay yetiştiren en önemli askeri akademilerinden biri olarak biliniyor.
İran’dan Misilleme: Hipersonik Gövde Gösterisi
İran, İsrail’in saldırılarına gece saatlerinde güçlü bir yanıt verdi. IRGC’ye bağlı füze birlikleri, İsrail’in merkezine çok sayıda balistik ve seyir füzesi fırlattı. İran Silahlı Kuvvetleri, saldırılarda iki hava üssünün hedef alındığını ve İsrail hava sahası üzerinde “operasyonel kontrol” sağlandığını iddia etti.
En dikkat çekici gelişme ise IRGC’nin, “Fattah-1” adlı hipersonik füzenin kullanıldığını duyurması oldu. İranlı yetkililer, Mach 13-15 hızında seyreden füzenin 1.400 kilometrelik mesafeyi beş dakikadan kısa sürede kat ederek Tel Aviv’deki İsrail Savunma Bakanlığı’nı vurduğunu ileri sürdü. Bu iddia henüz bağımsız kaynaklarca doğrulanmış değil.
İsrail sağlık otoritelerine göre, gece boyunca en az 94 kişi çeşitli sebeplerle hastanelere kaldırıldı. Sosyal medyada yayılan görüntüler, bir hava savunma füzesinin şehir merkezine düştüğü ana ait olduğu düşünülen çarpıcı anları ortaya koydu.
Beyaz Saray’da Sessizlik Hâkim
Yaşanan bu olağanüstü gelişmeler Washington’da da yüksek alarm yarattı. Eski Başkan Donald Trump, Beyaz Saray Durum Odası’nda ulusal güvenlik ekibiyle kritik bir toplantı yaptı. Toplantı sonrası bir açıklama beklenirken, Trump herhangi bir basın açıklamasında bulunmadı.
ABD’nin Orta Doğu’daki askeri varlığını artırıp artırmayacağı henüz belirsizliğini koruyor. Amerikan ABC News kanalının diplomatik kaynaklarına göre, Biden yönetimi (veya Trump kampı), önümüzdeki 24-48 saat içinde bir karar verecek. Bu süre zarfında ABD’nin diplomatik kanallar aracılığıyla İran’ı, nükleer programını tamamen terk etmesini içeren bir anlaşmaya ikna etme ihtimali değerlendiriliyor.
Küresel Kriz Kapıda mı?
İsrail ile İran arasında yaşanan bu çatışma, 1979’dan bu yana iki ülke arasındaki en doğrudan ve yüksek profilli askeri karşılaşma olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bölgedeki müttefik güçlerin de devreye girmesiyle olayların kısa sürede bölgesel bir savaşa dönüşebileceği uyarısında bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin acil toplantıya çağrılması beklenirken, NATO ve Avrupa Birliği yetkililerinin diplomatik temaslarını hızlandırdığı bildirildi.
İran’ın geliştirdiği Fattah‑1 füzesine dair en güncel ve kapsamlı bilgiler:
Genel Özellikler
• Tür: Orta menzilli hipersonik balistik füze
• Köken: İran – Devrim Muhafızları Havacılık Kuvvetleri (IRGC Aerospace Force) tarafından geliştirildi
• İlk tanıtım: Haziran 2023’te, cumhurbaşkanı ve üst düzey askeri komutanların katılımıyla tanıtıldı; adı İran lideri tarafından verildi
• Üretim yılı: 2022’den itibaren üretime alındı
Teknik Detaylar
• Menzil: Yaklaşık 1.400 km — örneğin Batı İran’dan İsrail coğrafyasını tamamen kapsayabilir.
• Hız: Mach 13–15 (sesten kat kat hızlı); bazı İran kaynakları Mach 5 olarak tanımlasa da genel kabul Mach 13–15 arası.
• Yakıt sistemi: Katı yakıt motoru kullanıyor.
• Savaş başlığı: 350–450 kg ağırlığında yüksek patlayıcı (conventional); nükleer kabiliyeti yorumlara açık.
Manevra Yeteneği & Radar Dağıtım
• Manevra kabiliyeti sayesinde re-entry (yeniden giriş) sırasında rotasını değiştirerek hava savunma sistemlerinden kaçabilir.
• IRGC komutanları iddia ediyor: “sezgisel sistemleri (Arrow, Iron Dome) aşabiliyor”.
Operasyonel Kullanım ve Çatışmalardaki Yeri
• 1 Ekim 2024’teki İran–İsrail atışlarında kullanıldığı düşünülüyor; New York Times analizleri, füzenin enkaz parçalarının bulunduğunu belirledi
• 2025’teki güncel operasyonlarda (Örneğin True/True Promise III adlı saldırılarda) IRGC tarafından kullanım iddiaları mevcut; İran kaynakları, Iron Dome’u deldiğini ve üs bölgelere yöneldiğini iddia ediyor.
• Ancak birçok analist, hipersonik tanımının abartılı olabileceğini ya da propaganda amaçlı kullanıldığını düşünüyor.
İsrail’e Kaç Dakikada Gidiyor?
Fettah füzesinin menzili yaklaşık 1.400 kilometre olarak bilinirken, saatte 13 ila 15 Mach hıza ulaşabiliyor. Bu da saniyede 4.400 ila 5.100 metre arasında değişen bir hız anlamına geliyor. Bu verilere göre, İran’dan fırlatılan Fettah füzesinin İsrail’e varış süresi yaklaşık 5 dakika civarında gerçekleşiyor.
Stratejik Değeri & Tartışmalar
• Reuters gibi güvenilir kaynaklar, İran’ın büyük bir balistik füze cephaneliğine sahip olduğunu ve bu sistemlerin caydırıcı işlev gördüğünü belirtiyor
• The Guardian, Al Jazeera gibi kuruluşlar “Fattah’ın yerli hipersonik kabiliyet” konusunda endişe duyduklarını ve İsrail güvenlik ortamını etkilediğini vurguluyor.
• Uzmanlar, bugün ulaşan bilgilerle füzenin tüm modern hava savunmalarını alt edecek teknolojide olup olmadığı konusunda ihtiyatlı. Gerçekte üstünlüğü sınırlı olabilir.
Fattah‑1, İran savunma teknolojisinde bir “nesil sıçraması” olarak sunulan, katı yakıtlı, hipersonik hızlarda, manevra yapabilen bir orta menzilli füzedir. Teknik açıdan etkileyici olsa da, gerçek operasyonel etkinliği konusundaki bilgiler sınırlı ve çatışma ortamında tam doğrulanmamış durumda. Propaganda unsuru güçlü; bazı kaynaklar kapasitesini abartılı buluyor. Yine de caydırıcı nitelikte olduğu ve hava savunma sistemleri için ciddi bir meydan okuma oluşturduğu kesin.
