Diyabet (şeker hastalığı) tanısı ve takibinde en sık kullanılan laboratuvar testlerinden biri glike hemoglobin ya da bilinen adıyla HbA1c testidir. Kan şekeri ölçümleri gün içindeki değişimleri yansıtırken, HbA1c testi daha uzun vadeli bir ortalamayı gösterir. Bu nedenle diyabet hastalarının tedavisinde oldukça önemlidir.

GLİKE HEMOGLOBİN (HBA1C) NEDİR?

Glike hemoglobin, kandaki hemoglobinin glikoz (şeker) ile birleşmiş halidir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde (alyuvar) bulunan ve oksijen taşıyan bir proteindir. Kan şekeri yüksek olduğunda, glikoz molekülleri hemoglobine bağlanır ve bu birleşme kalıcıdır.

HbA1c testi ile ölçülen değer, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri düzeyini gösterir. Çünkü kırmızı kan hücrelerinin yaşam süresi yaklaşık 120 gündür.

HBA1C TESTİ NASIL ÖLÇÜLÜR?

HbA1c testi basit bir kan tahlilidir. Aç ya da tok karnına yapılabilir, yani açlık gerektirmez. Laboratuvarda ölçülen bu değer yüzde (%) olarak rapor edilir.

Örneğin:

  • HbA1c %6 demek, kandaki hemoglobinin %6’sının glikoz ile birleştiği anlamına gelir.

HBA1C NORMAL DEĞERLERİ NELERDİR?

Genel olarak kabul edilen HbA1c değer aralıkları şöyledir:

  • %5,6 ve altı: Normal

  • %5,7 – %6,4: Prediyabet (gizli şeker)

  • %6,5 ve üzeri: Diyabet (şeker hastalığı)

Diyabet tanısı alan kişilerde hedef genellikle %7’nin altında bir HbA1c değerine ulaşmaktır.

GLİKE HEMOGLOBİN NEDEN ÖNEMLİDİR?

HbA1c testi, tek bir anlık kan şekeri ölçümüne göre çok daha faydalıdır. Çünkü:

HBA1C DEĞERİNİ YÜKSELTEN FAKTÖRLER NELERDİR?

  • Yetersiz insülin kullanımı veya ilaç tedavisi

  • Düzensiz beslenme, yüksek karbonhidrat tüketimi

  • Hareketsiz yaşam tarzı

  • Stres ve uyku düzensizlikleri

  • Bazı kronik hastalıklar

HBA1C DEĞERİ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

HbA1c’yi düşürmek için günlük yaşamda uygulanabilecek yöntemler şunlardır:

  • Düzenli ve dengeli beslenmek

  • Şekerli ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak

  • Düzenli egzersiz yapmak

  • Doktorun önerdiği ilaç veya insülin tedavisine uymak

  • Düzenli uyumak ve stresi azaltmak