HEMOGRAM HGB DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
Sağlık kontrollerinde yapılan hemogram testi, kandaki hücrelerin sayısını ve yapısını gösteren en temel laboratuvar analizlerinden biridir. Bu testte yer alan HGB (Hemoglobin) değeri, kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen taşımaktan sorumlu olan proteini ölçer. Hemoglobin, akciğerlerden aldığı oksijeni vücudun tüm dokularına taşır ve karbondioksiti tekrar akciğerlere geri getirir. Bu nedenle HGB değeri, vücudun genel oksijenlenme durumunu anlamada kritik öneme sahiptir. HGB değeri yaşa, cinsiyete ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak:
Yetişkin kadınlarda: 12 - 16 g/dL
Yetişkin erkeklerde: 13 - 17 g/dL
Çocuklarda: 11 - 15 g/dL arası normal kabul edilir. Bu değerlerin altında çıkan sonuçlar HGB düşüklüğü (anemi) olarak değerlendirilir. Yüksek olması ise nadiren de olsa farklı rahatsızlıklara işaret edebilir.
HGB DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
HGB düşüklüğü, kanda yeterli hemoglobin bulunmaması anlamına gelir. Bu durum, vücudun dokularına yeterli oksijen taşınamamasına yol açar. Sonuç olarak kişi kendini sürekli halsiz, yorgun, nefessiz ve bitkin hissedebilir. Bu durumun en yaygın nedeni kansızlık (anemi) olsa da altında başka sağlık sorunları da yatabilir.
HEMOGRAM HGB DÜŞÜKLÜĞÜNÜN NEDENLERİ
HGB düşüklüğüne yol açan birçok faktör vardır. En sık görülen nedenler şunlardır:
Demir eksikliği anemisi: En yaygın sebeplerden biridir. Yetersiz demir alımı, vücudun hemoglobin üretimini azaltır.
B12 vitamini ve folik asit eksikliği: Bu vitaminler kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gereklidir. Eksikliklerinde HGB değeri düşebilir.
Kronik hastalıklar: Böbrek yetmezliği, tiroid bozuklukları veya kanser gibi hastalıklar hemoglobin üretimini azaltabilir.
Kan kaybı: Uzun süren adet kanamaları, mide-bağırsak kanamaları veya ameliyat sonrası kayıplar HGB değerini düşürebilir.
Beslenme bozuklukları: Yetersiz protein, demir veya vitamin alımı hemoglobin sentezini olumsuz etkiler.
Genetik faktörler: Talasemi gibi kalıtsal hastalıklar da HGB düşüklüğüne neden olabilir.
HGB DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
HGB düşüklüğü genellikle yavaş geliştiği için ilk aşamada fark edilmeyebilir. Ancak değer ciddi şekilde düştüğünde şu belirtiler ortaya çıkar:
Sürekli yorgunluk ve halsizlik hissi
Ciltte solgunluk
Baş dönmesi, baş ağrısı ve halsizlik
Nefes darlığı özellikle merdiven çıkarken veya egzersiz sırasında
Kalp çarpıntısı
Soğuk eller ve ayaklar
Konsantrasyon eksikliği ve unutkanlık. Bu belirtiler gözlemlendiğinde mutlaka bir iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.
HGB DÜŞÜKLÜĞÜ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
HGB düşüklüğü, basit bir kan tahlili (hemogram) testiyle tespit edilir. Laboratuvar sonuçlarında hemoglobin değeri normal aralığın altındaysa, doktor ek testlerle düşüklüğün nedenini araştırır. Gerekirse demir, ferritin, B12, folik asit gibi parametreler de ölçülür. Bazı durumlarda iç kanama veya kemik iliği rahatsızlıkları da araştırılabilir.
HGB DÜŞÜKLÜĞÜNDE NE YAPILMALI?
HGB düşüklüğü tedavisinde en önemli adım, nedenin doğru belirlenmesidir. Tedavi, altta yatan soruna göre değişiklik gösterir. İşte HGB düşüklüğünü düzeltmek için yapılabilecekler:
Demir takviyesi: Doktor önerisiyle demir ilaçları kullanılabilir.
Beslenme düzeni: Demir açısından zengin gıdalar (kırmızı et, ciğer, yumurta, ıspanak, mercimek)
C vitamini içeren besinler (portakal, kivi, limon) demir emilimini artırır.
B12 vitamini içeren gıdalar (balık, süt, peynir, yumurta) tercih edilmelidir.
Düzenli egzersiz: Kan dolaşımını artırarak hücrelerin oksijen kullanımını destekler.
Alkol ve sigaradan uzak durmak: Bu alışkanlıklar hemoglobin üretimini olumsuz etkiler.
Yeterli uyku: Vücudun yenilenme sürecini destekler.
DOĞAL YÖNTEMLERLE HGB DEĞERİNİ ARTIRMAK MÜMKÜN MÜ?
Evet, doğru beslenme alışkanlıklarıyla HGB değerini doğal yollarla yükseltmek mümkündür. Her gün yeşil yapraklı sebzeler ve kırmızı et tüketmek, nar suyu, pancar, kurutulmuş kayısı ve üzüm gibi demir içeriği yüksek besinleri beslenme rutine eklemek, çay ve kahveyi yemeklerden hemen sonra içmemek, çünkü bu içecekler demir emilimini azaltır.
HGB düşüklüğü, basit bir kansızlık belirtisi olabileceği gibi ciddi hastalıkların da ilk habercisi olabilir. Bu nedenle kan tahlili sonuçlarında düşük değer görüldüğünde mutlaka bir uzman hekim değerlendirmesi gerekir. Erken teşhis ve doğru tedaviyle HGB değeri kısa sürede normale dönebilir. Düzenli kontroller, dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla hemoglobin seviyesini korumak mümkündür.
