İsrail'in İran’a yönelik başlattığı hava saldırıları, yalnızca siyasi ve askeri alanda değil, aynı zamanda ekonomik göstergelerde de sert etkiler yaratıyor. Bu makalede, söz konusu savaşın borsa endekslerine etkisini, altın ve petrol fiyatlarındaki yükselişin arkasındaki nedenleri ve yatırımcıların bu süreçte nasıl bir strateji izlemeleri gerektiğini detaylı şekilde ele alıyoruz.
İran-İsrail savaşı borsayı nasıl etkiler?
İran ile İsrail arasında uzun süredir devam eden gerginlik, 2025 yılı itibarıyla doğrudan sıcak çatışmaya dönüşmüş durumda. İsrail’in İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırısı, bölgedeki tansiyonu zirveye taşırken, küresel borsalarda büyük bir satış dalgası yaratıyor. Bu tür jeopolitik krizlerde yatırımcılar belirsizlikten kaçınarak riskli varlıklardan uzaklaşıyor. Hisse senedi piyasaları, belirsizlik ve güven eksikliği nedeniyle ilk reaksiyon olarak genellikle düşüşe geçiyor.
Özellikle havacılık, turizm, sanayi ve taşımacılık sektörlerinde sert değer kayıpları yaşanıyor. Enerji sektörüne dayalı firmaların hisselerinde ise yükselişler görülebiliyor. Çünkü enerji fiyatlarındaki artış, bu şirketlerin gelirlerini olumlu etkiliyor. Ancak bu genel pozitif görünüm, sektörün tüm oyuncuları için geçerli olmayabiliyor. İran-İsrail savaşı, arz zincirlerini tehdit ederek üretim maliyetlerini artırdığı için küresel resesyon endişelerini de beraberinde getiriyor.
Altın fiyatları neden yükseldi?
Jeopolitik risklerin arttığı dönemlerde yatırımcıların en çok yöneldiği araçlardan biri altın oluyor. Çünkü altın, binlerce yıldır güvenli liman olarak kabul ediliyor ve ekonomik belirsizliklerde yatırımcılar için bir tür sigorta görevi görüyor. İran ve İsrail arasındaki savaşın etkisiyle ons altın tarihi zirvelerini test ediyor. Savaş haberlerinin yayıldığı saatlerde altın fiyatları, ani sıçramalarla 3.400 dolar seviyesini aşıyor.
Bu artışın altında sadece savaş tehdidi değil, aynı zamanda ABD’nin bölgedeki diplomatik misyonlarını tahliye etmesi gibi gelişmelerin de etkisi var. Özellikle ABD tahvillerine olan talebin azalması, faiz beklentilerinin ötelenmesi ve doların zayıflaması gibi makroekonomik faktörler, altının cazibesini artırıyor. Aynı zamanda fiziki altın talebinde de ciddi bir artış yaşanıyor. Türkiye’de gram altın 4.400 TL seviyelerini geçerken, Kapalıçarşı’da çeyrek altın 7.000 TL bandına yaklaşıyor.
Petrol neden yükseliyor?
Petrol fiyatları, savaş riskine en hızlı tepki veren emtia kalemlerinden biri olarak dikkat çekiyor. İran-İsrail savaşı, dünya petrol arzının yaklaşık %20’sinin geçtiği Hürmüz Boğazı çevresinde yaşandığı için, arz güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturuyor. Bu da Brent petrol ve Batı Teksas (WTI) petrol fiyatlarında sert yükselişlere neden oluyor.
Brent petrolün varil fiyatı 78 dolar seviyesine, WTI tipi petrol ise 77 dolara yaklaşıyor. Enerji fiyatlarındaki bu yükseliş, yalnızca akaryakıt giderlerini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda sanayide üretim maliyetlerinin yükselmesine, lojistik sektöründe ise taşıma ücretlerinin artmasına sebep oluyor. Bu da enflasyonist baskının yeniden tırmanmasına yol açıyor.
Yatırımcılar ne yapmalı?
Peki bu tür belirsiz zamanlarda yatırımcılar nasıl hareket etmeli? İran-İsrail savaşı gibi öngörülemez jeopolitik krizlerde panikle hareket etmek, genellikle zarara neden oluyor. Bu yüzden yatırımcıların ilk olarak portföylerini gözden geçirmeleri gerekiyor. Riskli varlıkların oranı azaltılarak, portföydeki çeşitlendirme arttırılmalı.
Altın, gümüş ve dolar gibi güvenli limanlara yönelmek mantıklı olabilir. Ancak bu varlıkların da volatiliteye açık olduğunu unutmamak gerekiyor. Yatırımcıların günlük haber akışını takip etmesi ve ani kararlar yerine orta ve uzun vadeli planlara göre hareket etmesi öneriliyor. Aynı zamanda, enerji sektörüne yönelik yatırımlar kısa vadede kazanç sağlayabilir. Ancak bu yatırımların da risk içerdiği unutulmamalı.
Fon yatırımları, özellikle altın ve enerji odaklı yatırım fonları bu süreçte yatırımcılar için alternatif oluşturabilir. VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) gibi kaldıraçlı piyasalarda ise bilgi ve tecrübe sahibi olmayan yatırımcıların uzak durması önerilir. Çünkü bu tür piyasalardaki dalgalanma seviyesi, kriz zamanlarında oldukça yüksektir.
İran-İsrail savaşı sonrası piyasalarda panik havası
Piyasalarda oluşan panik havası, genellikle kısa süreli olsa da yatırımcı psikolojisini derinden etkiliyor. İran-İsrail savaşı sonrasında da benzer bir durum yaşanıyor. Özellikle bireysel yatırımcılar, sosyal medya üzerinden yayılan spekülatif haberlere göre alım-satım kararları alabiliyor. Bu durum, büyük zararlarla sonuçlanabiliyor. Bu yüzden bilgi kirliliğinden korunmak ve uzman görüşlerine başvurmak son derece önemli.
Ayrıca, merkez bankalarının savaş sonrası vereceği olası tepkiler de yakından izlenmeli. ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), savaşın ekonomik etkilerine göre faiz politikalarında değişikliğe gidebilir. Bu tür kararlar, döviz kuru, borsa endeksleri ve tahvil faizleri üzerinde domino etkisi yaratabilir.
İran-İsrail savaşı ve Türkiye ekonomisine etkileri
Bu savaşın sadece global değil, aynı zamanda Türkiye ekonomisine de ciddi etkileri bulunuyor. Türkiye, enerji ithalatında dışa bağımlı bir ülke olduğu için, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki yükseliş enflasyonu doğrudan tetikliyor. Bu durum da hem üretici hem de tüketici fiyatlarında artışa neden oluyor. Ayrıca Türk Lirası üzerindeki baskı artıyor, döviz talebi yükseliyor.
Borsa İstanbul tarafında da savaşın etkisiyle satış baskısı gözlemleniyor. BIST 100 endeksinde enerji şirketleri öne çıkarken, turizm ve taşımacılık gibi sektörlerde değer kayıpları yaşanıyor. Bu nedenle yerli yatırımcıların da portföylerinde koruma amaçlı değişiklik yapmaları gerekebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
İran-İsrail savaşı borsayı nasıl etkiler?Borsa endekslerinde sert düşüşler yaşanabilir. Özellikle savaş ortamlarında belirsizlik arttığı için yatırımcılar hisse senetlerinden çıkıp güvenli limanlara yönelir.
Altın fiyatları neden yükseliyor?Altın, savaş ve kriz dönemlerinde güvenli liman olarak görüldüğü için talep artar. Bu da fiyatların yükselmesine neden olur.
Petrol neden bu kadar arttı?İran ve İsrail arasındaki savaş, Orta Doğu’daki petrol arzını tehdit ediyor. Bu da fiyatları yukarı çekiyor.
Yatırımcılar ne yapmalı?Panikle hareket etmekten kaçınılmalı, portföy çeşitlendirilmeli ve güvenli limanlara yönelim artırılmalıdır.
Bu savaş Türkiye’yi nasıl etkiler?Petrol fiyatlarının artması Türkiye’deki enflasyonu yükseltebilir. Aynı zamanda döviz kuru ve faiz politikaları da bu süreçten etkilenebilir.
İran-İsrail savaşı borsayı nasıl etkiler, altın ve petrol fiyatları neden yükseldi, yatırımcılar ne yapmalı? sorusu etrafında tüm merak edilenleri yanıtladık!