Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Ekim 2025 dönemine ait “Fiyat Gelişmeleri Raporu” ekonomik görünümde yavaşlama sinyalleri verdi. Raporda, aylık tüketici fiyat artışı %2,55 olurken, yıllık enflasyon %32,87 seviyesine geriledi. Banka, enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlemlendiğini, özellikle gıda ve hizmet kalemlerinde fiyat artışlarının sınırlı seyrettiğini açıkladı. Ayrıca Ekim raporuna göre, taze meyve ve sebze fiyatları tarihsel ortalamanın altında seyrediyor. Peki bu tablo neden oluştu? İşte öne çıkan sebepler...
FİYAT ARTIŞLARINDA HIZ KESİLDİ
TCMB raporuna göre hizmet grubunda aylık fiyat artışı %1,79 olurken, yıllık enflasyon %44,44 olarak kaydedildi. Temel mallar tarafında ise artış oranı %3,20 ile sınırlı kaldı. Bu tablo, önceki aylara göre daha ılımlı bir fiyat hareketine işaret ediyor. Merkez Bankası, bu verilerin “enflasyonun ana eğiliminde kademeli bir gevşemeye” işaret ettiğini belirtti.
GIDA FİYATLARI DENGELENİYOR MU?
Raporda, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatların Ekim ayında %3,41 yükseldiği, yıllık gıda enflasyonunun ise %34,87’ye gerilediği belirtildi. Taze meyve ve sebze fiyatlarının mevsimsel ortalamanın altında kalması, gıda grubundaki olumsuz görünümü sınırladı. Bu durum, son aylarda artış gösteren gıda fiyat baskısının geçici olarak azaldığını gösteriyor.
TCMB, raporunda olumlu gelişmelere rağmen risklerin sürdüğüne dikkat çekti. Kuraklık ve arz zincirindeki bozulmaların ilerleyen dönemde gıda fiyatlarını yeniden yukarı çekebileceği uyarısında bulunuldu. Ayrıca, fiyat artışlarının “yavaşlamış olsa da tam anlamıyla kalıcı bir düşüş trendine girmediği” vurgulandı.
TCMB'NİN FİYAT DEĞERLENDİRMESİ NE YÖNDE?
Resmi raporda, enerji fiyatlarının sabit seyretmesinin ve kur etkisinin sınırlı kalmasının fiyat istikrarına katkı sunduğu belirtildi. TCMB, “Ekim ayında enflasyonun ana eğiliminde gözlenen gerileme, dezenflasyon süreci açısından olumlu bir gelişmedir” ifadelerine yer verdi. Ancak Banka, maliyet yönlü baskıların ve hizmet enflasyonundaki katılığın dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Merkez Bankası’nın verileri, Türkiye’de fiyat artış hızının azaldığına işaret etse de kalıcı iyileşme için “tedbirli para politikası duruşunun” sürdürülmesi gerektiği vurgulanıyor. Gıda ve hizmet fiyatlarındaki oynaklık, dezenflasyon sürecinin en kritik belirleyicisi olmaya devam ediyor.
GIDA FİYATLARI NEDEN TARİHSEL ORTALAMANIN ALTINDA SEYREDİYOR?
Mevsimsel üretim fazlası: Ekim ayı, özellikle sebze ve bazı meyve türlerinde hasat dönemine denk geldi. Üretimdeki artış, piyasadaki arz fazlasını beraberinde getirerek fiyatları baskıladı.
Kur etkisinin sınırlı kalması: Döviz kurlarındaki dalgalanmaların gıda ithalatına etkisi sınırlı kaldı. Bu durum, ithal gıda maliyetlerinin tüketici fiyatlarına yansımasını engelledi.
Dağıtım ve lojistik iyileşmeleri: Son aylarda ulaştırma ve depo maliyetlerinde yaşanan denge, fiyat artışlarını sınırlayan bir diğer faktör oldu.
Geçici devlet destekleri: Bazı temel gıda ürünlerinde uygulanan sübvansiyon ve destekler, tüketici fiyatlarını baskılayan etkiler yarattı.
