Ciltte aniden beliren küçük kızarıklıklar ve kaşıntılı kabarcıklar, çoğu zaman isilik adı verilen yaygın ama çoğu kişinin tam olarak bilmediği bir sorunla ilişkilidir. Özellikle sıcak havalarda, nemli ortamlarda ya da bebeklerde daha sık görülen isilik, günlük yaşamı rahatsız edici hale getirebilir. Peki, isilik nedir, isilik neden olur, isilik nasıl geçer, isilik bulaşıcı mı?
İSİLİK NEDİR?
İsilik, tıbbi literatürde "miliaria" olarak bilinen, ter bezlerinin tıkanması sonucu oluşan geçici bir cilt rahatsızlığıdır. Özellikle sıcak ve nemli ortamlarda, terin cilt yüzeyinde birikmesiyle ortaya çıkar. Ciltte küçük, kırmızımsı veya beyazımsı kabarcıklar şeklinde kendini gösterir ve genellikle kaşıntı ile birlikte seyreder.
İSİLİK NEDEN OLUR?
İsiliğin başlıca nedeni, ter bezlerinin tıkanarak terin cilt altına hapsolmasıdır. Bu durum, aşağıdaki faktörlerle tetiklenebilir:
- Aşırı sıcak ve nemli ortamlar: Ter bezlerinin aşırı çalışmasına neden olarak tıkanmalarına yol açar.
- Sıkı ve hava almayan giysiler: Cildin hava almasını engelleyerek terin birikmesine neden olur.
- Aşırı terleme: Fiziksel aktiviteler veya ateşli hastalıklar sırasında ter bezlerinin aşırı çalışması.
- Cilt tahrişi: Sürtünme veya kimyasal maddelerle temas sonucu ciltteki koruyucu bariyerin zayıflaması.
İSİLİK NASIL OLUR?
İsilik, ter bezlerinin tıkanması sonucu terin cilt altına hapsolmasıyla başlar. Bu durum, ciltte kızarıklık, kaşıntı ve küçük kabarcıkların oluşmasına neden olur. Genellikle boyun, koltuk altları, kasıklar, göğüs altı ve bacak iç bölgelerinde görülür.
İSİLİK NASIL GEÇER?
İsilik tedavisinde aşağıdaki yöntemler önerilmektedir:
- Serin ortamda bulunmak: Cildin serinlemesi için hava akımı sağlayan ortamlarda bulunmak.
- Bol su içmek: Vücudun nem dengesini korumak için yeterli miktarda su tüketmek.
- Soğuk kompres uygulamak: Ciltteki kaşıntıyı azaltmak için soğuk kompres uygulamak.
- Ilımlı sıcaklıkta duş almak: Cildi tahriş etmeyen, ılık suyla duş almak.
- Bol ve pamuklu giysiler giymek: Hava alan, rahat kıyafetler tercih etmek.
- Kimyasal içermeyen cilt bakım ürünleri kullanmak: Cildi tahriş etmeyen, doğal içerikli ürünler kullanmak.
İSİLİK BULAŞICI MI?
Hayır, isilik bulaşıcı bir hastalık değildir. Ter bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bu durum, kişiden kişiye geçmez. Ancak, ciltteki kaşıntı nedeniyle oluşan yaralar enfeksiyon riski taşıyabilir. Bu nedenle, hijyen kurallarına dikkat edilmesi önemlidir.
İSİLİK BELİRTİLERİ
İsiliğin başlıca belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık: Ciltte kırmızımsı lekeler oluşur.
- Kabarcıklar: Küçük, su dolu kabarcıklar meydana gelir.
- Kaşıntı: Ciltte yoğun kaşıntı hissi oluşur.
- Hassasiyet: Ciltte hassasiyet ve yanma hissi olabilir.
İSİLİK KAŞINIR MI? - İSİLİK KAŞINTI YAPAR MI?
Evet, isilik genellikle kaşıntıya neden olur. Ter bezlerinin tıkanması sonucu oluşan kabarcıklar, ciltte kaşıntı hissi yaratır. Bu durum, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir.
YETİŞKİNLERDE İSİLİK NEDEN OLUR?
Yetişkinlerde isilik, aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:
- Aşırı sıcak ortamlar: Sıcak hava koşulları veya sıcak içeceklerin tüketimi.
- Sıkı giysiler: Sıkı ve hava almayan kıyafetler giymek.
- Fiziksel aktiviteler: Aşırı egzersiz veya ağır işlerde çalışmak.
- Ateşli hastalıklar: Vücut ısısının yükselmesi.
- Cilt tahrişi: Sürtünme veya kimyasal maddelerle temas.
BEBEKLERDE İSİLİK NEDEN OLUR?
Bebeklerde isilik, genellikle aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkar:
- Ter bezlerinin olgunlaşmaması: Yenidoğan bebeklerde ter bezlerinin henüz tam olarak gelişmemiş olması.
- Aşırı sıcak ortamlar: Sıcak hava koşulları veya kalın giydirilme.
- Sık bez değişimi: Bezlerin uzun süre değiştirilmemesi.
- Cilt tahrişi: Sürtünme veya kimyasal maddelerle temas.
BEBEKLERDE İSİLİK NASIL GEÇER?
Bebeklerde isiliğin geçmesi için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Serin ortamda tutmak: Bebeği serin ve havadar bir ortamda tutmak.
- Bol su içirmek: Bebeğin yeterli miktarda su tüketmesini sağlamak.
- Ilımlı sıcaklıkta banyo yaptırmak: Cildi tahriş etmeyen, ılık suyla banyo yaptırmak.
- Pamuklu giysiler giymek: Hava alan, rahat kıyafetler tercih etmek.
- Bezleri sık sık değiştirmek: Bezlerin uzun süre değiştirilmemesini sağlamak.
GEÇMEYEN İSİLİK NEDİR?
Geçmeyen isilik, tedaviye rağmen iyileşmeyen veya şiddetlenen isilik durumudur. Bu durum, aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:
- Enfeksiyon: Ciltteki kabarcıkların iltihaplanması.
- Yanlış tedavi: Uygulanan tedavi yöntemlerinin etkisiz olması.
- Cilt tahrişi: Sürtünme veya kimyasal maddelerle temas sonucu ciltteki koruyucu bariyerin zayıflaması.
ALERJİK İSİLİK NEDİR?
Alerjik isilik, vücudun belirli bir maddeye karşı aşırı duyarlılık göstermesi sonucu ortaya çıkan cilt reaksiyonudur. Bu durum, aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir:
- Kızarıklık: Ciltte kırmızımsı lekeler oluşur.
- Kabarcıklar: Küçük, su dolu kabarcıklar meydana gelir.
- Kaşıntı: Ciltte yoğun kaşıntı hissi oluşur.
- Şişlik: Ciltte şişlik ve iltihaplanma olabilir.
İSİLİK TEDAVİSİ
İsilik tedavisinde aşağıdaki yöntemler önerilmektedir:
- Soğuk kompres uygulamak: Ciltteki kaşıntıyı azaltmak için soğuk kompres uygulamak.
- Ilımlı sıcaklıkta duş almak: Cildi tahriş etmeyen, ılık suyla duş almak.
- Bol su içmek: Vücudun nem dengesini korumak için yeterli miktarda su tüketmek.
- Pamuklu giysiler giymek: Hava alan, rahat kıyafetler tercih etmek.
- Kimyasal içermeyen cilt bakım ürünleri kullanmak: Cildi tahriş etmeyen, doğal içerikli ürünler kullanmak.
İSİLİĞE NE İYİ GELİR?
İsiliğe iyi gelen bazı yöntemler şunlardır:
- Soğuk kompres: Ciltteki kaşıntıyı azaltmak için soğuk kompres uygulamak.
- Aloe vera: Cildin nem dengesini koruyan aloe vera jeli kullanmak.
- Zeytinyağı: Cildi nemlendirici özellikleri ile zeytinyağı kullanmak.
- Hindistan cevizi yağı: Cildi besleyici özellikleri ile hindistan cevizi yağı kullanmak.
- Bentonit kil: Ciltteki iltihaplanmayı azaltıcı etkisi ile bentonit kil kullanmak.
BONUS BİLGİLER..
İSİLİK NEDEN OLUYOR?
İsiliğin oluşum süreci, ter bezlerinin normal çalışmasını engelleyen faktörlerle doğrudan ilişkilidir. Vücudun terleme yoluyla kendini serinletme mekanizması bozulduğunda, ter cilt altında hapsolur ve küçük kabarcıklar halinde dışa yansır. Özellikle sıcak havalarda, aşırı egzersiz sırasında, kalın giyinildiğinde veya nemli ortamlarda uzun süre bulunulduğunda isilik daha kolay gelişir.
İSİLİK KAÇ GÜN SÜRER?
İsilik genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında kendiliğinden iyileşir. Ancak bu süre, kişinin cilt yapısına, alınan önlemlere ve ortam koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Bebeklerde isilik, doğru bakım uygulandığında 2–3 gün içinde kaybolabilirken, yetişkinlerde bu süre bazen daha uzun sürebilir. Eğer isilik 10 günden fazla sürüyorsa veya iltihaplı hale geliyorsa, dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
EGZAMA VE İSİLİK ARASINDAKİ FARK NEDİR?
İsilik ve egzama sık sık karıştırılır ancak farklı cilt problemleridir:
- İsilik: Geçici bir durumdur, ter bezlerinin tıkanmasıyla ortaya çıkar. Genellikle sıcak yaz aylarında görülür ve kısa sürede kaybolur.
- Egzama: Kronik bir cilt hastalığıdır. Bağışıklık sistemiyle bağlantılıdır ve stres, alerji, genetik faktörler gibi sebeplerle tetiklenir. Uzun süreli tedavi gerektirir.
Dolayısıyla egzama kalıcı bir rahatsızlık olabilirken, isilik genellikle basit önlemlerle geçen bir durumdur.
ALERJİ İLE İSİLİK ARASINDAKİ FARK NEDİR?
- Alerji: Vücudun belirli bir maddeye karşı geliştirdiği bağışıklık tepkisidir. Alerjik döküntüler, sadece sıcak havalarda değil, her mevsimde ortaya çıkabilir. Çoğu zaman kaşıntı, göz sulanması ve burun akıntısı gibi ek belirtiler de görülür.
- İsilik: Yalnızca ter bezlerinin tıkanmasından kaynaklanır. Çevresel ısıya ve terlemeye bağlıdır. Ateş yükseldiğinde, fazla giyinildiğinde veya nemli ortamda kalındığında oluşur.
Bu nedenle alerjik döküntüler ile isiliği ayırt etmek, doğru tedavi için kritik önem taşır
İSİLİĞE TUZLU SU İYİ GELİR Mİ?
Halk arasında isiliğe tuzlu suyun iyi geldiği düşünülse de, tuz ciltte tahrişe yol açabilir. Özellikle bebeklerde ve hassas ciltlerde bu yöntem kaşıntıyı artırabilir. Uzmanlar, tuzlu su yerine ılık duş, soğuk kompres ve doğal nemlendiriciler kullanılmasını önermektedir.
İSİLİĞE ZEYTİNYAĞI İYİ GELİR Mİ?
Zeytinyağı, doğal bir nemlendirici olarak cildin kurumasını engelleyebilir. Ancak her cilt tipinde aynı etkiyi göstermeyebilir. Bazı durumlarda gözenekleri tıkayarak isiliğin artmasına neden olabilir. Bu nedenle zeytinyağı kullanmak isteyenlerin çok ince bir tabaka halinde uygulaması ve cildin tepkisini takip etmesi önemlidir.
İSİLİK İÇİN VAZELİN İYİ GELİR Mİ?
Vazelin, nemlendirici etkisi sayesinde cildin kurumasını önler. Fakat yoğun kıvamı nedeniyle ter bezlerinin daha fazla tıkanmasına yol açabilir. Dolayısıyla isilik tedavisinde vazelin önerilen bir ürün değildir. Bunun yerine aloe vera jeli, hafif nemlendiriciler ve doktor tavsiyeli kremler daha uygun çözümler sunar.