Kalp hastalıkları dünya genelinde en yaygın ölüm nedenlerinden biri olmaya devam ederken, son yapılan bilimsel araştırmalar bu durumun en büyük tetikleyicisinin düşündüğümüzden farklı olabileceğini gösteriyor. Oxford Üniversitesi'nin öncülüğünde yürütülen ve 110 binden fazla kişinin sağlık verilerini içeren geniş kapsamlı bir çalışmada, kalp krizi ve felç gibi ciddi rahatsızlıkların arkasındaki temel nedenler detaylı bir şekilde incelendi. Sonuçlar ise şeker tüketiminin, yüksek kolesterolden daha büyük bir tehdit olabileceğini ortaya koydu.
Serbest Şeker Tüketimi Kalp Riskini Arttırıyor
Oxford Üniversitesi’nde yürütülen araştırmaya göre, günlük diyetteki serbest şeker oranındaki her %5’lik artış, kalp hastalıklarına yakalanma riskini %6, felç riskini ise %10 oranında yükseltiyor. Serbest şeker; doğal şekerlerden farklı olarak yiyecek ve içeceklere sonradan eklenen, gazlı içeceklerde, şuruplarda, tatlılarda ve paketli gıdalarda bulunan şeker türlerini kapsıyor.
Araştırmanın başyazarı Cody Watling, risk grubundaki kişilerin günlük ortalama 95 gram serbest şeker tükettiğini ve bu oranın, toplam enerji alımının yaklaşık %18’ine denk geldiğini açıkladı. Bu bireylerin beslenmesinde en çok reçel, şekerleme, hazır meyve suyu ve tatlandırılmış içeceklerin öne çıktığı vurgulandı.
Şekerin Kalp Üzerindeki Etkisi Sanıldığından Daha Ciddi
Uzmanlara göre aşırı şeker alımı, vücudun metabolik yapısını doğrudan etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle karaciğerin bu yoğun şeker yükünü işleyememesi, karaciğer yağlanmasına ve insülin direncine neden oluyor. Bu durum, zamanla diyabet gelişimine ve dolaylı olarak kalp damar sağlığının bozulmasına neden oluyor. Ayrıca ilave şeker, inflamasyon seviyesini artırarak kronik hastalıkların gelişimini kolaylaştırıyor.
Aynı zamanda yüksek şeker alımı, kan basıncını yükseltiyor, vücut ağırlığında artışa neden oluyor ve obeziteyle bağlantılı tüm sağlık sorunlarının tetiklenmesine sebep olabiliyor. Tüm bu etkenler bir araya geldiğinde ise kalp krizi ve felç riski kaçınılmaz hale geliyor.
Harvard Üniversitesi’nden Destekleyici Açıklama
Harvard Üniversitesi Beslenme Profesörü Walter Willett, yapılan çalışmayı destekleyici açıklamalarda bulunarak, özellikle şekerle tatlandırılmış içeceklerin kalp sağlığına en zararlı ürünler arasında yer aldığını belirtti. Willett’e göre sadece gazlı içecekler değil, "sağlıklı" olarak algılanan meyve suları bile dikkatli tüketilmeli. Bu içeceklerde de ciddi oranda ilave şeker bulunduğuna dikkat çekti.
Lifli Gıdalar Kalbi Koruyor
Araştırmada dikkat çeken bir diğer unsur ise günlük lif alımının kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkisi oldu. Günde 5 gram lif tüketiminin kalp hastalıkları riskini %4 oranında düşürdüğü belirlendi. Ancak bu etkinin kişiden kişiye değişebileceği ve bireylerin vücut kitle indeksine göre farklılık gösterebileceği de raporda yer aldı.
Tam tahıllı besinler, sebzeler ve baklagiller gibi lif oranı yüksek gıdaların tüketimi, kalp dostu beslenme düzeninin temel taşları arasında yer alıyor.
Daha Önceki Bulgular da Aynı Yönde
2014 yılında JAMA Internal Medicine dergisinde yayımlanan benzer bir çalışmada da, günlük kalorilerinin %17 ila 21’ini ilave şekerden alan bireylerin, bu oranı %8 seviyelerinde tutanlara göre kalp hastalıklarından hayatını kaybetme riskinin %38 daha fazla olduğu gösterilmişti. Bu da şekerin kalp sağlığı üzerindeki etkisinin uzun süredir bilimsel olarak desteklenen bir gerçek olduğunu gösteriyor.Uzmanlar Uyarıyor: Etiketleri Okuyun, Şekeri Azaltın
Beslenme uzmanları, paketli gıdaların etiketlerinin dikkatle incelenmesi gerektiğini belirtiyor. “Şekersiz” ibaresiyle pazarlanan ürünlerde bile tatlandırıcı veya alternatif şekerlerin kullanılabileceğini, bu durumun da benzer sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguluyorlar. Uzmanlar, eklenmiş şeker tüketimini minimuma indirgeyerek daha doğal ve lif açısından zengin beslenmenin, kalp sağlığını korumak için en etkili yöntem olduğunu söylüyor.
