Metafizik nedir, bilim midir? Fizik ve metafizik arasındaki fark nedir?

Modern bilimin sınırlarını zorlayan, dinle felsefe arasında köprü kuran ve varoluşa dair en derin sorulara yanıt arayan bir alan: Metafizik. Peki, metafizik nedir? Gerçekten bilim midir, yoksa inançla mı ilgilidir?

METAFİZİK NEDİR?

Metafizik, kelime kökeni itibariyle "fizik ötesi" anlamına gelir. Felsefenin en eski ve temel alanlarından biridir. Evrenin, varlığın, zamanın, ruhun, Tanrı’nın ve gerçekliğin doğasına dair sorular sorar.

Aristoteles, metafiziği "ilk felsefe" olarak tanımlamış ve onu "varlık olmak bakımından varlık"la ilgilenen bir disiplin olarak görmüştür. Dolayısıyla, metafizik sadece mistik ya da dini bir alan değil, aynı zamanda akıl yürütmeye dayanan felsefi bir sorgulama alanıdır.

METAFİZİK CANLILAR

“Metafizik canlılar” terimi, genellikle maddesel olmayan, fiziksel gerçeklik dışında kabul edilen varlıkları tanımlar. Ruhlar, melekler, cinler, enerji varlıkları gibi unsurlar, metafizik literatüründe yer alır. Bu tür varlıkların var olup olmadığı tartışmalıdır; fakat metafizik, bu varlıkların olasılığını ele alarak onların doğası üzerine düşünür.

METAFİZİK BİLİM MİDİR?

Bu sorunun cevabı, metafizik anlayışa ve bilim tanımına göre değişir. Geleneksel bilimsel yöntemle doğrulanamayan konularla ilgilendiği için pozitivistler metafiziği bilim olarak kabul etmez. Ancak bazı filozoflar, özellikle analitik felsefe çevreleri, metafiziği "teorik çerçeve sağlayan bir üst bilim" olarak görür. Metafizik, bilim öncesinde gelen, hatta bilimin temelini oluşturan ilk düşünce biçimlerinden biridir.

METAFİZİK ÖRNEKLERİ

Metafiziğin günlük yaşamdaki örnekleri çoğu zaman fark edilmez. İşte bazı örnekler:

• “Evren sonsuz mudur?” diye düşünmek metafiziktir.
• “Ruhum ölümsüz mü?” sorusu metafiziğin konusudur.
• “Zaman gerçek midir, yoksa insan icadı mıdır?” gibi sorgulamalar da metafizik örnekleri arasında yer alır.

Muhtemel eğitim süresi 2024’te 17,2 yıl oldu

İçeriği Görüntüle

METAFİZİK UZMANI NEDİR?

Metafizik uzmanı; genellikle bu alanda eğitim almış, felsefi ya da dini metinlerle çalışan, metafiziksel yorumlar yapabilen kişilerdir. Modern dünyada bazıları, metafizik uzmanlarını ruhsal danışmanlar veya spiritüel terapistler olarak da tanımlasa da, akademik anlamda bir metafizik uzmanı, felsefi düzeyde çalışan bir entelektüeldir.

METAFİZİK VARLIKLAR NEDİR?

Metafizik varlıklar, fiziksel dünyaya ait olmayan, doğrudan algılanamayan, ancak düşünsel düzeyde varlığı kabul edilen varlıklardır. Tanrı, ruh, bilinç, enerji formundaki varlıklar, çoklu evren teorileri, zihin gibi unsurlar bu kapsama girer. Felsefi idealizm ve dini ontolojilerde metafizik varlıklar önemli bir yere sahiptir.

METAFİZİK AŞAMA NEDİR?

Metafizik aşama; bireyin düşünsel ya da ruhsal olarak somut gerçeklikten soyut kavramlara yönelme sürecidir. Auguste Comte’un “Üç Hal Yasası”nda metafizik aşama, dini aşamayla bilimsel aşama arasında yer alır. Bu dönemde insanlar olayları görünmeyen güçlerle, soyut kavramlarla açıklamaya çalışır.

METAFİZİK NASIL ÖĞRENİLİR?

Metafizik öğrenmek, klasik felsefe metinlerinden başlamayı gerektirir. Platon, Aristoteles, Descartes, Kant, Heidegger gibi filozofların eserleri temel alınmalıdır. Ayrıca, din felsefesi, bilinç felsefesi ve kozmoloji gibi disiplinlerle birlikte incelenmesi önerilir.

Online felsefe eğitimleri, üniversite dersleri ve felsefe bölümü müfredatları metafiziği öğrenmek isteyenler için ideal kaynaklardır.

DİNDE METAFİZİK NEDİR?

İslam, Hristiyanlık ve Yahudilik gibi teistik dinlerde metafizik, Tanrı, melekler, ahiret, ruh gibi fizikötesi varlıkları konu edinir. Kur’an’da geçen "gayb" kavramı tam olarak metafiziğe işaret eder. Dinde metafizik, sadece düşünsel değil aynı zamanda imanî bir zorunluluk olarak görülür.

METAFİZİK NASIL YAPILIR?

Metafizik yapmak, bir tür düşünsel etkinliktir. Önce bir soruyla başlar: "Gerçeklik nedir?", "Ben kimim?" gibi. Ardından, akıl yürütme, mantık ve sezgisel analizlerle bu soruya derinlemesine cevap aranır. Herhangi bir materyale ihtiyaç duyulmaz; zihinsel bir süreçtir. Ayrıca bazı spiritüel çevreler, meditasyon veya enerji çalışmaları gibi yöntemlerle de metafizik yaptıklarını iddia ederler.

METAFİZİK GÜNAH MI?

Bu soru özellikle dini çevrelerde sıkça sorulur. Klasik İslam anlayışına göre metafiziğe yönelmek günah değildir; aksine "akletmek", "tefekkür etmek", Kur’an’ın önerdiği bir davranıştır. Ancak metafizik adı altında hurafe veya sapkın inançlara yönelmek eleştirilmiştir. Hristiyanlıkta ise Tanrı'nın dışında gizli ilimler aramak şüpheyle karşılanabilir.

METAFİZİKÇİLER NE YAPAR?

Metafizikçiler, varlık, gerçeklik, zaman, bilinç gibi konularda sistematik düşünce üretirler. Üniversitelerde akademisyen olarak görev yapabilirler. Ayrıca bazı metafizikçiler, din felsefesi, bilinç araştırmaları veya kozmoloji gibi disiplinlerde uzmanlaşarak bilimsel ve felsefi tartışmalara katkıda bulunurlar.

METAFİZİK DÜŞÜNCE NEDİR?

Metafizik düşünce, görünmeyen ya da duyularla kavranamayan şeyler üzerine sistemli ve soyut şekilde düşünmektir. Bu düşünce biçimi, düşünsel derinlik, sezgi ve mantık gerektirir. Bilinçli ya da bilinçsiz olarak pek çok insan metafizik düşünceye sahiptir; örneğin ölüm sonrası yaşamı düşünmek bile metafizik bir etkinliktir.

FİZİK VE METAFİZİK ARASINDAKİ FARK NEDİR?

METAFİZİK BİLİMSEL MİDİR?

Metafizik, deneysel bilim gibi sınanabilir olmamakla birlikte, bilimsel düşünceyi yönlendiren temel kavramsal altyapıyı oluşturur. Örneğin, fizik bilimi zaman ve mekân kavramlarını sorgularken metafizik öncüllerden yararlanır. Yani doğrudan bilimsel değilse de, bilim için zorunlu felsefi zeminlerden biridir.

METAFİZİK ZORUNLULUK NEDİR?

Metafizik zorunluluk, herhangi bir durumda farklı olamayacak şekilde var olan hakikatleri ifade eder. Örneğin “bir şey ya vardır ya yoktur” ilkesi, metafizik olarak zorunludur. Matematiksel doğrular veya mantık ilkeleri de genellikle metafizik zorunluluk olarak kabul edilir.

İDEALİZM NEDİR FELSEFE?

Felsefede idealizm, gerçekliğin temelinde zihinsel ya da ruhsal olanın yattığını savunur. Platon’un idealar öğretisi buna örnektir. Berkeley, Hegel gibi düşünürler de idealisttir. Fiziksel dünya geçici ya da yanılsama olabilir, asıl gerçeklik zihinseldir derler.

METAFİZİK DÜŞÜNCE HALA GÜNCEL

Günümüz dünyasında kuantum fiziği, yapay zeka ve bilinç araştırmaları gibi alanlar metafiziğe yeniden ilgi doğurmuştur. Bilim her soruya yanıt veremezken, metafizik hâlâ insan aklının en derin alanlarını zorlamaya devam etmektedir.